Σε ειδική εκδήλωση στο Μουσείο Ακρόπολης, παρουσία εκπροσώπων του Βατικανού, θα παρουσιαστούν στις 24 Μαρτίου, τα τρία θραύσματα του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα, τα οποία βρίσκονταν στις παπικές συλλογές του Βατικανού. Πρόκειται για το κεφάλι ενός αλόγου από το δυτικό αέτωμα, την κεφαλή άνδρα που κρατάει ένα δίσκο και ένα ανάγλυφο που απεικονίζει γενειοφόρο κεφάλι ανδρός.
Ο επαναπατρισμός των θραυσμάτων γίνεται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία, σύμφωνα με δημοσιεύματα, έχουν ξεκινήσει συνομιλίες μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της ελληνικής κυβέρνησης, για τη συλλογή των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.
Γενειοφόρο ανδρικό κεφάλι. Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Την ημερομηνία παρουσίασης των τριών θραυσμάτων του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης, έκανε γνωστή με ανακοίνωσή του το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, μετά την υπογραφή συμφωνίας ανάμεσα στον εκπρόσωπο του Πάπα Φραγκίσκου, Καρδιναλίου Fernando Vérgez Alzaga και του εκπροσώπου του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου Β΄, Πατρός Εμμανουήλ Παπαμικρούλη.
Όπως σημειώσαμε, η τελετή υπογραφής έγινε χθες, στο Βατικανό, στις αίθουσες των Musei Vaticani. Το κείμενο συνυπέγραψαν η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη και η Διευθύντρια των Musei Vaticani, Barbara Jatta. Παρόντες στην τελετή ήταν ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης καθ. Νίκος Σταμπολίδης, η πρέσβης της Ελλάδας στην Αγία Εδρα Κάτια Γεωργίου και η πρέσβης της Ελλάδας στη Ρώμη Ελένη Σουρανή.
Δωρεά θραυσμάτων
Η δωρεά των τριών θραυσμάτων είχε γίνει γνωστή ήδη από τον Δεκέμβριο του 2022, οπότε και το Βατικανό είχε ανακοινώσει ότι ο Πάπας Φραγκίσκος «αποφάσισε να δωρίσει στον Μακαριώτατο Ιερώνυμο Β΄, Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος, τα τρία θραύσματα του Παρθενώνα, τα οποία επί αιώνες φυλάσσονται προσεκτικά στις Ποντιφικές Συλλογές και στα Μουσεία του Βατικανού και εκτίθενται σε εκατομμύρια επισκέπτες από όλο τον κόσμο».
«Η μοναδικής σημασίας και σπουδαιότητος πνευματική και φιλάδελφος χειρονομία της Αυτού Αγιότητος του Πάπα Φραγκίσκου προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, δείχνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πώς μπορεί ο πολιτισμός να συμβάλει καθοριστικά στον διάλογο, στην ειρήνη, στην συμφιλίωση των κοινοτήτων», υπογράμμισε χθες, στο Βατικανό, η Λίνα Μενδώνη.
Από την υπογραφή της συμφωνίας. Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Η ελληνική πλευρά δήλωσε, επίσης, ότι τη χειρονομία του Πάπα πρέπει να μιμηθούν κι άλλοι. «Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, ελπίζει ότι αυτή η πρωτοβουλία του Πάπα, θα βρει και άλλους μιμητές για την επιστροφή των θραυσμάτων του Παρθενώνα» τόνισε ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο Πρωτοπρεσβύτερος π. Εμμανουήλ Παπαμικρούλης, χαρακτηρίζοντας την χειρονομία του Πάπα «ιστορικό γεγονός [...] θεραπεύοντας, έστω και μερικώς, πληγές και τραύματα από πρακτικές που ανήκουν σε ένα μακρινό παρελθόν».
Από την πλευρά του, ο Καρδινάλιος Fernando Vérgez Alzaga, πρόεδρος του Κυβερνείου του Κράτους της πόλης του Βατικανού, χαρακτήρισε «αυτή τη δωρεά μια χειρονομία ειρήνης, σε αυτή την ιστορική στιγμή, η οποία σημαδεύτηκε, τόσο πολύ, από πολέμους».
Θραύσμα κεφαλιού αλόγου από το δυτικό διάζωμα. Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Μόλις ολοκληρωθούν οι διαδικασίες μεταφοράς των τριών θραυσμάτων, θα επιστρέψουν απευθείας στο Μουσείο Ακρόπολης, βάσει Πρωτοκόλλου Παράδοσης και Παραλαβής των τριών αρχαιοτήτων, που υπεγράφη μεταξύ του εκπροσώπου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Πρωτοπρεσβύτερου Εμμανουήλ Παπαμικρούλη και του Γενικού Διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης, Καθηγητή Νικολάου Χρ. Σταμπολίδη.
Το θραύσμα Fagan
Υπενθυμίζουμε ότι, από τον Ιούνιο του 2022 επανενώθηκε στην ανατολική ζωοφόρο του Παρθενώνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης, το θραύσμα Fagan. Βρισκόταν στο Μουσείο «Αντονίνο Σαλίνας» του Παλέρμο, και οι διαπραγματεύσεις επιστροφής του ανάμεσα στην ελληνική πλευρά, την Περιφερειακή κυβέρνηση της Σικελίας και το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας, διήρκεσαν 20 μήνες.
Το εν λόγω θραύσμα αναπαριστά το πόδι της Αρτέμιδας, θεάς του κυνηγιού, καθισμένης σε θρόνο.
Το θραύσμα κατέληξε, στις αρχές του 19ου αιώνα, στα χέρια του Άγγλου προξένου Robert Fagan υπό συνθήκες μη διευκρινιστικές. Μετά τον θάνατό του κληροδοτήθηκε στη σύζυγό του, η οποία στη συνέχεια (μεταξύ 1818 και 1820) το πούλησε στο Βασιλικό Μουσείο του Πανεπιστημίου του Παλέρμο, σημερινός διάδοχος του οποίου είναι το Περιφερειακό Αρχαιολογικό Μουσείο «Αντονίνο Σαλίνας».
Κεντρική φωτογραφία: Κεφαλή άνδρα. Πηγή: ΥΠΠΟΑ