Μία από τις λειτουργίες της Τέχνης είναι η διατήρηση της μνήμης, συμπεριλαμβανομένων φρικιαστικών γεγονότων, γεγονότων που συνιστούν εγκλήματα και ο αμφιβληστροειδής ορισμένων από εμάς αυτομάτως γυρνά από την άλλη σαν παρατηρεί την εικόνα ή το αποτέλεσμα ενός τέτοιου γεγονότος. Όχι ως άρνηση της πραγματικότητας, αλλά αποστροφής της αποτρόπαιης πράξης ως μη ανθρώπινης.
Εικόνες που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας και αφορούν στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης προκαλούν δέος – μεταξύ άλλων – λόγω της φρίκης που είχε δεχθεί το σώμα τους ·το σώμα είναι η εικόνα που κυριαρχεί πλάι στα αντικείμενα ή τις πρακτικές που συνέβαλαν στο έγκλημα.
Πώς είχαν διαμορφωθεί τα αντικείμενα που υπήρξαν στο μουσικό φεστιβάλ Supernova, στο Ρέιμ του νότιου Ισραήλ, μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, αποτελούν τεκμήριο της δίχως έλεος εφόδου που είχε λάβει χώρα από ένοπλους σε αμάχους την 7η Οκτωβρίου 2023. Καμένα αυτοκίνητα ορισμένα αναποδογυρισμένα, σκηνές του κάμπινγκ βρώμικες και σκισμένες, άδεια μπουκάλια αλκοόλ, φορητές τουαλέτες γεμάτες σφαίρες, αθλητικά παπούτσια σκορπισμένα, μπλουζάκια – μεταξύ άλλων – τα οποία είχαμε εντοπίσει κατά την παρακολούθηση του ντοκιμαντέρ «Supernova» (2023, 52’) του βετεράνου κινηματογραφιστή Ντούκι Ντρορ (γενν. 1963).
Αντικείμενα σαν αυτά που αναφέραμε περιλαμβάνονται στην έκθεση «06:29 am: The Moment Music Stood Still» που αφορά στη σφαγή αμάχων του Supernova Music Festival την 7η Οκτωβρίου 2023. Η έκθεση είχε παρουσιαστεί για διάστημα 10 εβδομάδων στο Τελ Αβίβ και πλέον φιλοξενείται (έως τις 23 Μαΐου) σε έναν χώρο 50.000 τετραγωνικών μέτρων στην 35 Wall Street, στη Νέα Υόρκη.
Από την έκθεση «06:29 am: The Moment Music Stood Still». Πηγή φωτ.: Πλατφόρμα Χ/ Kathy Irwin
Ο χώρος στον οποίο παρουσιάζεται η έκθεση έχει διαμορφωθεί ώστε να αναπαριστά τους χώρους του Φεστιβάλ, εκεί όπου η ευθυμία που προσφέρει η μουσική μετατράπηκε αίφνης σε φόβο και ο χώρος σε πεδίο θανάτου. Με τη διαφορά ότι στο χώρο της έκθεσης, ανάμεσα στα «νεκρά στοιχεία», θα βρίσκονται επιζώντες της επίθεσης προκειμένου να μοιραστούν τις μαρτυρίες τους από την επίθεση των τρομοκρατών της Χαμάς. Και να τονίσουν, με την παρουσία τους, ότι ο φόβος δεν θα κυριαρχήσει και «θα χορέψουμε ξανά» («We will dance again» όπως αναγράφεται και στο εξωτερικό του κτιρίου όπου φιλοξενείται η έκθεση).
«Η 7η Οκτωβρίου είναι μια μέρα που έχει χαραχθεί με τραγικό τρόπο στην ιστορία μας, αλλά η μουσική πρέπει να παραμείνει ένα ασφαλές μέρος», αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Scooter Braun, στέλεχος δισκογραφικών εταιρειών και ένας εκ των διοργανωτών της έκθεσης. «Φέρνοντας το μουσικό φεστιβάλ Supernova στη Νέα Υόρκη τιμούμε αυτούς που τους πήραν τη ζωή πολύ νωρίς. Ενώ μας υπενθυμίζει τις ενέργειες που ακόμη πρέπει να γίνουν για να φέρουμε τους ομήρους πίσω. Το μήνυμα του φεστιβάλ για ειρήνη για όλες τις πλευρές θα συνεχίσει να ζει, παρά τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στο εξωτερικό, καθώς υπάρχουν ακόμα αθώοι πολίτες που κρατούνται όμηροι υπό φρικτές συνθήκες στη Γάζα. Δεν πρέπει να τους ξεχάσουμε και πρέπει να φέρουμε πίσω και να επανενώσουμε τους αθώους μουσικόφιλους με τις οικογένειές τους. Η μουσική πρέπει να παραμείνει ένας ασφαλής χώρος», προσέθεσε.
Αναμφίβολα, το μέρος που πραγματοποιήθηκε το μουσικό φεστιβάλ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με οδυνηρά συναισθήματα. Η επιλογή να φιλοξενηθεί η έκθεση σε έναν χώρο πλησίον του 9/11 Memorial Museum, ενός χώρου με αντικείμενα από την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, δεν είναι διόλου τυχαίος. Καθώς κι εκείνος αποτέλεσε απόρροια μίας τρομοκρατικής επίθεσης. Εν προκειμένω, η έκθεση «06:29 am: The Moment Music Stood Still» πραγματοποιείται στις ΗΠΑ ως αντίβαρο στον αντισημιτισμό που έχει αυξηθεί μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.
«Στόχος μας ήταν το έργο να είναι όσο πιο κοντά μπορούσαμε να το φέρουμε στο Μνημείο της 11ης Σεπτεμβρίου, γιατί αυτή ακριβώς είναι η σύνδεση που θέλουμε να κάνουν οι άνθρωποι» σημειώνει από την πλευρά του ο Yoni Feingold, ένας από τους ιδρυτές της έκθεσης. Όσο για τα έσοδα της έκθεσης, θα διατεθούν υπέρ του Nova Healing Journey, ενός οργανισμού που υποστηρίζει τη θεραπεία ψυχικής υγείας των θυμάτων της 7ης Οκτωβρίου και των οικογενειών τους
Επιστρέφω στα αντικείμενα που εκτίθενται, καθώς αποτελούν, τρόπον τινά, αρχείο, ακόμη κι αν το τραύμα της επίθεσης, των περισσότερων από 1.200 ατόμων που δολοφονήθηκαν άδικα εκείνη την ημέρα, και περισσότερων από 240 ατόμων που απάχθηκαν ως όμηροι, παραμένει νωπό. Δίχως να αναμένεται να επουλωθεί.
Με πληροφορίες από The Art Newspaper, TimeΟut, Jewish Telegraph Agency
Κεντρική φωτ.: Λήψη από το εξωτερικό του κτιρίου όπου φιλοξενείται η έκθεση «06:29 am: The Moment Music Stood Still». Πηγή φωτ.: Facebook/ TRIBE of NOVA
