Φέτος συμπληρώνονται ενενήντα χρόνια από τον θάνατο του Μιχάλη Οικονόμου, του ζωγράφου που, δυστυχώς, σε μεγάλη μερίδα του κοινού παραμένει άγνωστος. Φως στο έργο του ρίχνει η Αφροδίτη Κούρια. Η ιστορικός τέχνης, 22 χρόνια μετά την έκδοση της πρώτης μονογραφίας της στις λαμπρές εκδόσεις «Αδάμ», επιστρέφει στον Οικονόμου με νέο βλέμμα. Διεισδύει εκ νέου στα μυστικά της τέχνης του καλλιτέχνη, αναδεικνύοντας συγχρόνως και τη σημαντική θέση που κατέχει στην πρωτοπορία της νεοελληνικής τέχνης.
Ο Μιχάλης Οικονόμου διαμόρφωσε μια απόλυτα προσωπική ζωγραφική γλώσσα και συνέβαλε ουσιαστικά στην ανανέωση της εγχώριας ζωγραφικής στο πεδίο της τοπιογραφίας. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η τεχνική των πινάκων του, με τους πρωτοποριακούς για την ελληνική ζωγραφική της εποχής πειραματισμούς στα υλικά μέσα του: στο χειρισμό των χρωμάτων και στις φέρουσες επιφάνειες πάνω στις οποίες ζωγράφιζε. Αυτό το μοναδικό τοπίο έρχεται να μας αποκαλύψει η Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ στο Μέτσοβο με τίτλο «Μιχάλης Οικονόμου (1884-1933), η αλχημεία της ζωγραφικής» (εγκαίνια το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου).
Μιχάλης Οικονόμου, «Ωκεανός»
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης: «Εξετάζοντας διεξοδικά το έργο του Μιχάλη Οικονόμου στη σύντομη τροχιά της σταδιοδρομίας του (και της ζωής του), έχει κανείς την αίσθηση ότι τα απλά, κοινότοπα θέματα που ο καλλιτέχνης σταθερά πραγματεύεται αποτελούν ουσιαστικά προσχήματα για να κατακτήσει ζωγραφικά το ''θέμα'' που αταλάντευτα τον απασχολεί, το δικό του δηλαδή εσωτερικό-ψυχολογικό ''τοπίο''.
Θαρρείς πως από έργο σε έργο, ''κυνηγά'' ένα ιδεατό τοπίο που συνεχώς του ξεφεύγει (…). Η διαλεκτική μεταξύ παραστατικότητας και αφαίρεσης, υλικού και άυλου, οπτικού και απτικού, συμπαγούς/στατικού και ρευστού/φευγαλέου, καθώς και οι ψευδαισθητικές ιδιότητες της ζωγραφικής εικόνας έχουν βρει στην τέχνη του Οικονόμου πολύ ενδιαφέρουσες εκδοχές».
Μιχάλης Οικονόμου, «Το σπίτι που ονειρεύεται»
Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος (ελληνικά-αγγλικά) κατάλογος με έγχρωμες αναπαραγωγές των έργων του καλλιτέχνη, κείμενα της επιμελήτριας της έκθεσης, Αφροδίτης Κούρια, καθώς και τεκμηριωτικό φωτογραφικό υλικό και πλήρες βιογραφικό του καλλιτέχνη.
Ο κατάλογος περιέχει επίσης αναλυτικό κείμενο της συντηρήτριας έργων τέχνης, Χριστίνας Καραδήμα, το οποίο αναδεικνύει τη σύνθετη τεχνική του Οικονόμου, μέσα από μια συγκριτική μελέτη 25 αντιπροσωπευτικών έργων του προερχόμενων από συλλογές μουσείων, ιδιωτών και της οικογένειας του καλλιτέχνη. Τέλος, ο τόμος περιλαμβάνει και μια «συνομιλία» ενός σύγχρονου Έλληνα ζωγράφου, του Γιώργου Ρόρρη, με το συνολικό έργο του Μιχάλη Οικονόμου.
Μιχάλης Οικονόμου, «Ψαροκάλυβο»
Στο πλαίσιο μάλιστα των εγκαινίων, η Πινακοθήκη Αβέρωφ παρουσιάζει σε πρώτη προβολή το ντοκιμαντέρ «Η αυτοβιογραφία ενός πορτρέτου: Ο Γιώργος Ρόρρης ζωγραφίζει τον Ευάγγελο Αβέρωφ». Πρόκειται για μια 30άλεπτη ταινία που παρακολουθεί τον καλλιτέχνη για ένα διάστημα δυόμιση περίπου μηνών καταγράφοντας την πορεία της δημιουργίας, από την αρχική ανάληψη του έργου, την προεργασία, την έρευνα, τη γνωριμία και ταύτιση με το πρόσωπο που καλείται να ζωγραφίσει, τις πρώτες πινελιές, την αγωνιώδη πορεία, έως και την τελική ολοκλήρωση του έργου – το οποίο και θα εκτίθεται πλέον στην Πινακοθήκη Αβέρωφ.
Διάρκεια: 1 Οκτωβρίου 2023 - 15 Ιανουαρίου 2024 και ώρες λειτουργίας της Πινακοθήκης Αβέρωφ: 10.00 – 16.00, καθημερινά εκτός Τρίτης.
Κεντρική φωτ.: Μιχάλης Οικονόμου, «Βάρκες στο ηλιοβασίλεμα»
