Θυμάμαι την Ελένη Μπίστικα στην Καθημερινή και τη χαρά που έκανε, κάθε φορά που έγραφε για το ζωγραφικό Ημερολόγιο της ΑΓΕΤ Ηρακλής. Τα τελευταία χρόνια μοιράζομαι την ίδια συγκίνηση στο ημερολόγιο της χρονιάς που ανατέλλει, με την υπογραφή του ζωγράφου Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου. Τότε, ήταν ένας τρόπος το ευρύ κοινό να παίρνει την τέχνη «στα χέρια του» και η ζωγραφική κοσμαγάπητων δημιουργών να γίνεται «κοινό κτήμα». Σήμερα, ένα ημερολόγιο, γεμάτο στιγμιότυπα και προσωπογραφίες φίλων ή γνωστών ζωγράφων, μοιάζει με σιωπηλή δήλωση για τη φύση της μνήμης και της σχέσης μας με τον χρόνο.
Σε μια εποχή όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη προσφέρει τη δυνατότητα να δημιουργούμε εικόνες με απρόσμενη ταχύτητα και ακρίβεια, η επιστροφή στη χειροποίητη, στοχαστική δημιουργία αποκτά έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα: ας μην πω πράξη αντίστασης, αλλά σ’ αυτήν την αντιπαράθεση, το ζωγραφικό ημερολόγιο υπενθυμίζει τη μοναδικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας∙ το χειροποίητο σημάδι που κουβαλά τη ζεστασιά του δημιουργού του.
Αυτοπροσωπογραφία του Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου
Τη χρονιά που αφήσαμε, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος πραγματοποίησε αφιέρωμα στον ζωγράφο και την πολύχρονη αγιογραφική του εργασία – έργο ζωής πρέπει, πιο σωστά, να πούμε – στον άγιο Βασίλειο Βραχνέικων Πατρών, γενέτειρα του Κ.Π. Αν στον ναό, ο ζωγράφος υποχρεούται να εργάζεται με υπομονή, σταθμίζοντας τη μεγάλη κλίμακα, το εξωτερικό φως και τη σχέση των χρωμάτων, στα ημερολόγια ξεδιπλώνεται ένα άλλο, πηγαίο ταλέντο: τα στιγμιότυπα που, σαν σκίτσα, διασώζουν κάτι από τη φευγαλέα καθημερινότητα: ο κόσμος στον ναό της Αγίας Σοφίας ή έξω, στα νερά του Βοσπόρου κι αντίστοιχα, στην παραλία του Λευκού Πύργου. Ένα ζωγραφικό ημερολόγιο με στιγμιότυπα, λειτουργεί σαν ένα παλίμψηστο μνήμης, όπου η προσωπική εμπειρία γίνεται μέρος μιας συλλογικής ιστορίας.
Έργο του Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου
Με το ίδιο αίσθημα «δένονται» στο σπιράλ του ημερολογίου φίλοι προσωπικοί, όπως ο λαογράφος Μιχάλης Παπαδάκης με τη σύζυγό του, Άννα, δάσκαλοι όπως ο «άγιος» Τσαρούχης κι ο Διαμαντόπουλος, καθώς και πορτρέτα μεταφερμένα από φωτογραφίες παλιοκαιρισμένες που φέρουν μιαν ιερότητα όπως η έξοχη εικόνα της Παναγίας. Νεκρές φύσεις, απόψεις καταστημάτων και ιστορικά πρόσωπα συμπληρώνουν έργα και ημέρες ενός δημιουργού που με συνέπεια, χωρίς τυμπανοκρουσίες και πυροτεχνήματα, αφήνει το δικό του ίχνος στην ελληνική ζωγραφική.
Ο Γιάννης Τσαρούχης (αριστερά) και ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος (δεξιά) φιλοτεχνημένοι από τον Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλο
Ο Κ.Π. δεν δείχνεται γενναιόδωρος μόνο στους μεγάλους της εγχώριας τέχνης, αλλά και σε όσους πιστεύει ότι έχουν λόγο στα εικαστικά μας πράγματα. Γι’ αυτό κάθε χρονιά συστήνει μέσα από το ζωγραφικό ημερολόγιο κάποιον νεότερο συνάδελφο. Φέτος είναι η σειρά της Ναυσικάς Παππά (1991), που κι αυτή γεννήθηκε στην Πάτρα και σπούδασε τη ζωγραφική στα Γιάννενα.
Έργο της Ναυσικάς Παππά
Υπογράφει τις τελευταίες εικόνες του ημερολογίου, δίνοντας για λογαριασμό της νεότερης γενιάς την υπόσχεση μιας ζωγραφικής που θέλει να είναι ειλικρινής χωρίς φκιασίδια κι εντυπωσιασμούς. Δεν θα ήμουν σωστός, αν δεν έκανα ιδιαίτερη αναφορά στον Μιχάλη Βαρουξή και το τυπογραφείο της Macart που φρόντισαν το άψογο εκδοτικό αποτέλεσμα. Το Ημερολόγιο 2025 με έργα των Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου και Ναυσικάς Παππά μπορείτε να βρείτε σε κεντρικά βιβλιοπωλεία.
Έργο του Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου, λεπτομέρεια του έργου στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος σημειώματος
