Της Αννίτας Αποστολάκη
Στην Αθήνα από τη Δευτέρα γίνεται κάτι αντίστοιχο με αυτό που γίνεται στο Λονδίνο την εβδομάδα που διεξάγεται η φουάρ Frieze. Πολλά εγκαίνια εκθέσεων και εκδηλώσεις ταυτόχρονα, κάθε μέρα, σε επιφανή ιδρύματα και γκαλερί, αλλά και εναλλακτικούς, μη κερδοσκοπικούς καλλιτεχνικούς χώρους: όλοι έχουν δώσει τον καλύτερό τους εαυτό για να παρουσιάσουν ό,τι πιο ενδιαφέρον μπορεί να δει κανείς από σύγχρονη τέχνη σε αυτήν την πόλη, για ένα κοινό που μέρα με τη μέρα γίνεται ολοένα και πιο διεθνές. 7.000 άνθρωποι των τεχνών, δημοσιογράφοι και κριτικοί τέχνης από τα πιο γνωστά και έγκυρα μέσα του πλανήτη έχουν συρρεύσει στην Αθήνα για τα εγκαίνια της documenta 14, της έκθεσης που για πολλούς θεωρείται το σημαντικότερο εικαστικό γεγονός διεθνώς και η παραγωγή της οποίας αυτήν τη φορά αγγίζει τα €37 εκατομμύρια –μόνο τα μισά από τα οποία προέρχονται από το γερμανικό δημόσιο.
Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών γινόταν χαμός ήδη μισή ώρα πριν την έναρξη της συνέντευξης τύπου την Πέμπτη το πρωί. Κάθε είδους γνωστή γλώσσα ακουγόταν στις μεγάλες αίθουσες και ακόμη και στις ουρές για τους καταλόγους της έκθεσης και το περιοδικό South as a State of Mind, υπήρχε μια έντονη αίσθηση προσμονής, αλλά και περιέργειας για το τι θα ακούσουμε και τι τελικά θα δούμε. Η έναρξη μας ξάφνιασε, με όλη την ομάδα παραγωγής και επικοινωνίας, καθώς και αρκετούς καλλιτέχνες της documenta 14, ένα πλήθοςκαθισμένο επί σκηνής, να εκτελεί το έργο «Επίκυκλος» του συνθέτη Γιάννη Χρήστου βγάζοντας ακανόνιστους και ακαθόριστους ήχους, που κορυφώθηκαν μοιάζοντας με κραυγές. Πρέπει να ήταν μια στιγμή εκτόνωσης που περίμεναν η περισσότερη εδώ και εβδομάδες, καθώς κορυφωνόταν η διαδικασία προετοιμασίας της έκθεσης.
Ξεμαθαίνοντας αυτά που γνωρίζουμε
Αυτόν τον παραλληλισμό έκανε και ο καλλιτεχνικός διευθυντής της documenta 14, Adam Szymczyk, ο οποίος χαρακτήρισε το κομμάτι του Γιάννη Χρήστου «βασανιστικό –αρκετά όπως η παραγωγή αυτής της έκθεσης». Εξήγησε ότι ο προσωρινός τίτλος “Learning from Athens” δόθηκε γιατί αρχή αυτής της έκθεσης ήταν όχι απλώς να μάθουν και να μεταφέρουν γνώση για τα πράγματα εδώ, αλλά να κατανοήσουν σε βάθος το τι συμβαίνει και να μπουν τόσο οι ίδιοι όσο και εμείς σε μια διαδικασία να ξεμάθουμε και να αμφισβητήσουμε αυτά που γνωρίζουμε και θεωρούμε δεδομένα. Δίνοντας τον απαραίτητο πολιτικό τόνο, δήλωσε ότι οι μηχανισμοί των νεοφιλελεύθερων δυνάμεων, (με τους οποίους συχνά έχει παραλληλιστεί η documenta από τον εγχώριο καλλιτεχνικό χώρο), έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό σύστημα, το οποίο απαιτεί να σκεφτούμε και να ενεργήσουμε διαφορετικά. Μας κάλεσε, λοιπόν, να αφήσουμε τις προκαταλήψεις, να συζητήσουμε και να συνεργαστούμε, για να δημιουργήσουμε συλλογικές ενέργειες που θα μας βοηθήσουν να πάμε μπροστά. Άλλωστε, όπως ανέφερε ένα μέλος της ομάδας παραγωγής, η δημοκρατία δεν είναι ένας δεδομένος θεσμός: δε δίνεται στους πολίτες, αλλά δημιουργείται από τους πολίτες και οι διαδικασίες της πρέπει να τίθενται διαρκώς υπό αμφισβήτηση και να αναδημιουργούνται για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών.
Η αναζήτηση της αλήθειας γεννά περισσότερα ερωτήματα
Η σύμβουλος επιμέλειας της documenta 14, Μαρίνα Φωκίδη, στη συνέχεια σημείωσε ότι η διαδικασία της συζήτησης για την αναζήτηση της αλήθειας, στην οποία μπήκαν και στην οποία καλούμαστε και εμείς, κάθε άλλο παρά εύκολη είναι: «Όσο πιο πολύ αναζητούσαμε λύσεις, τόσο πιο πολλά ερωτήματα παίρναμε, παρά απαντήσεις.» Όπως ανέφερε η επιμελήτρια της documenta 14, Monika Szewczyk, βασικό ερώτημα ήταν το πώς αυτή η έκθεση θα βάλει τους δημοσιογράφους και τους άλλους επισκέπτες στην ίδια διαδικασία να ανακαλύψουν ουσιαστικά και να κατανοήσουν σε βάθος την Αθήνα, αντί να την εξερευνήσουν με όρους τουριστικής κατανάλωσης. Η ύφανση, λοιπόν, αποτέλεσε άλλο ένα χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής της έκθεσης: από πραγματικά υφάσματα, -μέχρι και ο σελιδοδείκτης του θεωρητικού βιβλίου της έκθεσης έγινε στο Κέντρο διατήρησης παραδοσιακών τεχνικών της κλωστοϋφαντουργίας «Μέντης» από τον καλλιτέχνη Aboubakar Fofana-, έως την ύφανση ιστοριών με τα έργα, τις περφόρμανς και τις ηχητικές εγκαταστάσεις, αλλά και την ύφανση ανθρώπινων σχέσεων, όπως αυτές δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια παραγωγής της έκθεσης και αυτές που οι συντελεστές φιλοδοξούν να δημιουργηθούν χάρη στα έργα.
Από το διάλογο στη χειρονομία
Αντλώντας έμπνευση από τη φιγούρα του Διογένη του Κυνικού, η μορφή του οποίου κυριαρχεί στη χαρακτική πλάκα του Τοπίο με το Διογένη του Νικολά Πουσέν στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ένα από τα κεντρικά κτίρια της έκθεσης, ο επιμελητής της documenta 14, Pierre Bal-Blanc, παραλλήλισε τη διαδικασία δημιουργίας της έκθεσης στην πόλη με τον «Επίκυκλο» του Γιάννη Χρήστου, ένα έργο το οποίο συνέθεσε επί χούντας, το 1968. Αγκαλιάζοντας τη χαλαρή φόρμα, μαζί με τα αρνητικά, κάλεσε επισκέπτες και ντόπιους να ακολουθήσουν τη διαδρομή της έκθεσης μέσα στην πόλη, που νοητικά βρίσκεται πάνω στην υπόγεια ροή του Ιλισσού, σα να εκτελούν ένα μουσικό κομμάτι. Με τον ίδιο τρόπο, περνώντας από το διαλεκτικό πλαίσιο στη χειρονομία, η βοηθός του καλλιτεχνικού διευθυντή και σύμβουλος επιμέλειας της documenta 14, Κατερίνα Τσέλου, μας είπε ότι την ομάδα ενδιέφερε η εξερεύνηση απρόσμενων συνδέσεων. Τέτοιες θα βρούμε στο Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη στο Μαρούσι και στην Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου-Γκίκα, δημιουργώντας μια απαραίτητη πολιτική τοποθέτηση στο συγκείμενο του σήμερα.
Ακούγωντας το χρώμα και βλέποντας τον ήχο
Σε μια κοινωνία που βομβαρδίζεται καθημερινά από χιλιάδες μηνύματα, την documenta 14 απασχολεί το πώς ακούγεται το μήνυμα και τι μορφή έχει, μας εξήγησε η επιμελήτρια της έκθεσης, Candice Hopkins, για τα έργα που αγγίζουν τη σχέση μορφής και ήχου. Πρόκειται για «γλυπτά όχι τόσο με τη συμβατική σημασία του όρου -γλυπτά εν κινήσει», όπως και οι περφόρμερς είναι γλυπτά σώματα εν κινήσει. Σκοπός είναι μέσα από τα έργα αυτά να ακούσουμε το χρώμα και να δούμε τον ήχο. Η διοργάνωση έχει δώσει μεγάλη βαρύτητα στον ήχο, με το ραδιοφωνικό της πρόγραμμα “Every Time A Ear Di Soun” να αναμεταδίδεται σε εννέα ραδιοφωνικούς σταθμούς σε Ελλάδα, Καμερούν, Κολομβία, Λίβανο, Βραζιλία, Ινδονησία, ΗΠΑ και Γερμανία. Για το γενικό επιμελητή της documenta 14, Bonaventure Soh Bejeng Ndikung, το να κάνεις ραδιόφωνο είναι μια καλλιτεχνική πράξη, καθώς είναι το τέλειο μέσο για να δημιουργήσεις συνασπισμούς και να διαδώσεις μηνύματα, αφηγήσεις και μορφολογικά σχήματα αντίθετα από τα καθιερωμένα. Ο ήχος επηρεάζει τόσο την υποκειμενικότητα όσο και το χώρο στον οποίο διαχέεται, καθώς οι εμπειρίες από το τι συμβαίνει αντίστοιχα σε άλλα μέρη του πλανήτη δημιουργεί μια κοινότητα δράσης και σκέψης. Αυτό απάντησε σε ένα δημοσιογράφο από το Καμερούν, ο οποίος τον ρώτησε τι επίδραση θα μπορούσε να έχει το πρόγραμμα της documenta 14 σε μία χώρα όπου ο μισός πληθυσμός, λόγω πολιτικών αντιπαραθέσεων, έχει στερηθεί την πρόσβαση στο ίντερνετ –κάτι που έχει γίνει πλέον βασικό δικαίωμα κάθε ανθρώπου.
Το πώς μαθαίνουμε καθορίζει το πώς ενεργούμε
Σίγουρα μια ομιλία που ξεχωρίσαμε ήταν αυτή της διευθύντριας του εκπαιδευτικού προγράμματος της documenta 14, Sepake Angiama, η οποία ξεκίνησε σχολιάζοντας: «Όπως βλέπετε, δε φοράω μαύρα όπως οι συνάδελφοί μου, άρα δεν είμαι επιμελήτρια και δε θα σας κάνω να βαρεθείτε» (!) (Όντως ξεχώριζε με ένα εκτυφλωτικό πράσινο φόρεμα και όντως είχε ένα δίκιο.) Μας εξήγησε ότι, καθώς και οι ίδιοι ήταν σε μια διαρκή διαδικασία μάθησης στην Αθήνα, συνειδητοποίησαν πόσο σημαντική είναι η αυτή η διαδικασία για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την ιστορία, σκεφτόμαστε γύρω από αυτήν και την μοιραζόμαστε. Ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουμε είναι ο τρόπος με τον οποίο ενεργούμε στον κόσμο. Γι' αυτό και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα δώσει βήμα σε ένα χορό από φωνές, ο οποίος δε θα μιλάει μόνο, αλλά θα ακούει επίσης, επιχειρώντας να επιτύχει μια μετατόπιση στην αντίληψη για μια εναλλακτική θέαση του κόσμου. Αυτή είναι και η πρόθεση του προγράμματος προβολών «ΚΕΙΜΕΝΑ», που παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα τα μεσάνυχτα στην ΕΡΤ2. Η αρχική έμπνευση για αυτήν τη συνεργασία προέκυψε από το απότομο κλείσιμο της ΕΡΤ, όπως μας ενημέρωσε η επιμελήτρια της έκθεσης, Hila Peleg: είναι η πρώτη φορά η documenta 14 συνεργάζεται με ένα κρατικό κανάλι και μπαίνει στα σπίτια χιλιάδων θεατών, θέλοντας να τονίσει την πολιτιστική σημασία μη εμπορικών πολιτιστικών ιδρυμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο γίνεται και η συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, η οποία θα διοργανώσει τον Ιούνιο το φεστιβάλ “Hallucinations”.
Το δύναμη της ανάγνωσης ως μορφή αντίστασης
«Οι λέξεις μεταναστεύουν από στόμα σε στόμα, από γλώσσα σε γλώσσα, από πολιτισμό σε πολιτισμό»: έτσι ξεκίνησε την ομιλία της η επιμελήτρια των εκδόσεων της documenta 14, Quinn Latimer, η οποία θέλησε να εξηγήσει το βάρος που δόθηκε στην προφορική γνώση και τη γραπτή αποτύπωσή της. Η συνεργασία με το περιοδικό South as a State of Mind προέκυψε φυσικά, καθώς είδαν το περιοδικό ως έναν ήδη υπάρχοντα πειραματικό χώρο για την εξερεύνηση της φύσης και του κεφαλαίου –μια αντιστρόφως ηγεμονική βιβλιοθήκη για τις παρούσες μάχες. Σε αυτές αναφέρθηκε και ο επιμελητής του προγράματως Δημοσίων Δράσεων της documenta 14, Paul B. Preciado, ο οποίος έσπευσε να ξεκαθαρίσει παρανοήσεις στις προθέσεις και τα λεγόμενά του το Σεπτέμβριο 2016, που πυροδότησαν πλήθος αντιδράσεων από εκπροσώπους του εγχώριο δημοσιογραφικού και καλλιτεχνικού χώρου. Είπε ότι η ενασχόλησή του με το ευαίσθητο θέμα της δικτατορίας δεν είχε καμία πρόθεση να διδάξει ελληνική ιστορία στους Έλληνες, αλλά προέκυψε από ευαισθησία προς το θέμα από τις δικές του οικογενειακές εμπειρίες από τη δικτατορία στην Ισπανία. Η Βουλή των Σωμάτων προέκυψε από την άμεση ανάγκη, που ένιωσε ότι υπάρχει, για εκπροσώπηση όλων των απογοητευμένων φωνών των (σωμάτων των) πολιτών και των μεταναστών, μετά την αποτυχία της παρούσας δημοκρατικής Βουλής να υπερασπιστεί το ΟΧΙ του λαού το 2015, καθιστώντας την έναν κενό θεσμό. Φιλοδοξώντας να την δει να συνεχίζεται και μετά το πέρας της έκθεσης ως πειραματικός θεσμός, προσκάλεσε το κοινό στην αντιρατσιστική, φεμινιστική, τρανς-κουήρ διαμαρτυρία που διοργανώνεται στα τέλη του Απρίλη στο Κάσσελ και προσκάλεσε στο βήμα τους Natascha Sadr Haghighian και Serdar Kazak, εκπροσώπους της Κοινωνίας Φίλων του Χαλίτ, για να τιμήσουν τη μνήμη του, καθώς δολοφονήθηκε στις 6 Μαΐου πριν από 11 χρόνια από μια νεοφασιστική ομάδα στο Κάσσελ, η οποία στόχευε τους μετανάστες: αφού ανέφεραν όλα τα θύματα της ομάδας, ανάμεσα στα οποία ήταν και ένας Έλληνας μετανάστης, κάλεσαν τον κόσμο να αποποιηθεί επιτέλους το φάντασμα του έθνους, για να δώσει χώρο σε μια κοινωνία των πολλών.
Η συνέντευξη τύπου έκλεισε με τον πιο δυνατό τρόπο: μια δήλωση από τον εκπρόσωπο της ομάδας Σύριων κινηματογραφιστών Abounaddara, Charif Kiwan, ο οποίος ήθελε να εξηγήσει τη συνεργασία της ομάδας με την documenta 14, μια καλλιτεχνική διοργάνωση, καθώς οι ίδιοι θεωρούν τους εαυτούς τους τεχνίτες και όχι καλλιτέχνες, που κανονικά δε θα έπρεπε να συμμετέχουν σε τέτοιες διοργανώσεις. Από το καλοκαίρι η ομάδα προσπαθεί καθημερινά να καταγράψει τι πραγματικά συμβαίνει στη Συρία, «παλεύοντας για τη διατήρηση της αξιοπρέπειάς μας με το να διαμορφώνουμε και να ανασυστήνουμε εικόνες της πραγματικότητάς μας, τις οποίες εκμεταλλεύεται η αγορά με ένα προσωπείο συμπονετικής ηδονοβλεψίας και ουσιαστικής αδιαφορίας για το έγκλημα που συντελείται στη χώρα μας.» Θεωρούν ότι μέχρι στιγμής έχουν αποτύχει στο να επιδιορθώσουν την εικόνα της χώρας τους στο ευρύ κοινό και γι' αυτό, ψάχνοντας να βρουν νέα εργαλεία, συνεργάζονται με την documenta 14 για την ευρύτερη διάχυση του έργου τους.
Πώς θα περιηγηθείτε στην έκθεση
Σας προτείνουμε να ακολουθήσετε τη συμβουλή που μας έδωσε ο Adam Scymczyk και να επισκεφθείτε ό,τι υπάρχει στην εκάστοτε περιοχή που βρίσκονται τα κυρίως εκθεσιακά κτίρια. Δηλαδή:
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) & Κουκάκι-Ακρόπολη
Το ΕΜΣΤ είναι το μεγαλύτερο εκθεσιακό κέντρο με έργα μεγάλης κλίμακας και εύρους σε κάθε όροφο, τα οποία θα λέγαμε ότι ακολουθούν μια λογική κάθετης ανάπτυξης: ξεκινώντας με υλικό πολιτισμό ιθαγενών πολιτισμών ιδιαίτερου ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος στο ισόγειο, όσο προχωράτε προς τα επάνω τα εκθέματα αναφέρονται σε ιδιαίτερες πτυχές του αρχαίου και σύγχρονου πολιτισμού και αγκαλιάζουν τις άυλες μορφές τέχνης.
Στην ευρύτερη περιοχή, θα βρείτε: την περφόρμανς των Prinz Gholam στην Αρχαία Αγορά – Ωδείο Αγρίππα, την έναρξη της πορείας από την Αθήνα προς το Κάσσελ του Ross Birrell στις 12 μμ την Κυριακή 9 Απριλίου στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, τα έργα των Rebecca Belmore, Vivian Suter και Elisabeth Wild στο μονοπάτι του Δημήτρη Πικιώνη στο Λόφο Φιλοπάππου, το ηχητικό έργο του Pope.L στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών και την περφόρμανς των Prinz Gholam στο Ναό Ολυμπίου Διός.
Ωδείο Αθηνών, Πάρκο Ελευθερίας & Κολωνάκι-Σύνταγμα
Πέρα από το Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων / Μουσείο Αντιδικτατορικής Δημοκρατικής Αντίστασης στο Πάρκο Ελευθερίας που λειτουργεί ήδη από το Σεπτέμβριο 2016, ένα μεγάλο εκθεσιακό πρόγραμμα αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα στο Ωδείο Αθηνών, με έργα που έχουν έντονο το στοιχείο του ήχου και της μουσικής σύνθεσης (πώς αλλιώς άλλωστε στο συγκεκριμένο εκθεσιακό χώρο).
Στην ευρύτερη περιοχή θα βρείτε: την ηχητική εγκατάσταση του πρόσφατα εκλιπόντος Benjamin Patterson στους κήπους του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου, τα μαθήματα του Κώστα Τσιούκα στο Κέντρο Μελέτης Χορού Ντάνκαν, έργα των Ross Birrell, Banu Cennetoglu, Igo Diarra και La Medina στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, πίνακες των Androniqi Zengo Antoniu, Abdurrahim Buza, Kel Kodheli, Foto Stamo καιGani Strazimiri από την Εθνική Πινακοθήκη των Τιράνων στην Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, την ηχητική εγκατάσταση του Pope.L στο Παναθηναϊκό Στάδιο, έργα των Israel Galvan, Pedro G. Romero και Nino de Elche στο Νομισματικό Μουσείο, μια εγκατάσταση του David Harding στο Πάρκο Ριζάρη, την ηχητική εγκατάσταση των Postcommodity στο Λύκειο του Αριστοτέλη και περφόρμανς που θα ανακοινωθούν του Ibrahim Mahama στην Πλατεία Συντάγματος, ενώ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε εκτελέσεις μουσικών κομματιών των Cornelius Cardew, Γιάννη Χρήστου, Julius Eastman, Joaquin Orellana Mejia, Graciela Παρασκευαΐδη, Pope.L, Eliane Radigue, Frederic Rzewski, Jakob Ullman και Ιάννη Ξενάκη, μαζί με έργα του Απόστολου Γεωργίου.
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο-Συγκρότημα Πατησίων & Βικτώρια-Εξάρχεια
Στο Πολυτεχνείο, δηλαδή στο Συγκρότημα Πατησίων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στην Αίθουσα Πρεβελάκη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών(Α.Σ.Κ.Τ.), που ανακαίνισε για τις ανάγκες της έκθεσης ο αρχιτέκτονας Αριστείδης Αντωνάς, βρίσκονται έργα των Sokol Beqiri, Rainer Oldendorf και Pope.L.
Στην ευρύτερη περιοχή θα βρείτε: το δρώμενο του Rick Lowe και την περφόρμανς της Regina Jose Galindo στην οδό Ελπίδος 13 στην Πλατεία Βικτωρίας, φωτογραφικά έργα της Gauri Gill στο Επιγραφικό Μουσείο, το έργο του Daniel Knorr στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, την ηχητική εγκατάσταση του Pope.L στο Πεδίον του Άρεως, μια εγκατάσταση του Ανδρέα Αγγελιδάκη στην οδό Πολυτεχνείου 8, το κτίριο που αποτελεί μέρος του έργου της Maria Eichhorn στην οδό Σταυροπούλου 15 στην Πλατεία Αμερικής, προβολές του Douglas Gordon στο Δημοτικό Κινηματογράφο Στέλλα, συνεχείς περφόρμανς της Γεωργίας Σαγρή στην οδό Τοσίτσα 5 στα Εξάρχεια και προβολή της Μαρίνας Γιώτη στον κινηματογράφο Τριανόν.
Μουσείο Μπενάκη-Κτήριο Οδού Πειραιώς, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών-Κτήριο Οδού Πειραιώς & Ομόνοια-Κεραμεικός
Η documenta 14 καταλαμβάνει το ισόγειο του Κτηρίου της Οδού Πειραιώς του Μουσείου Μπενάκη, με εναλλακτικές ιστορίες αντίστασης και αφήγησης, καθώς και τον εκθεσιακό χώρο «Νίκος Κεσσανλής» του Κτηρίου της Οδού Πειραιώς της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.).
Στην ευρύτερη περιοχή θα βρείτε: την εγκατάσταση του Aboubakar Fofana στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, περφόρμανς και δρώμενα της Sanja Ivekovic στην Πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο, ένα έργο της Mounira Al Solh στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, το εργαστήριο του Aboubakar Fofana στην οδό Φυλασίων 42 στα Πετράλωνα, προβολές έργων των Manthia Diawara, Μαρίνας Γιώτη, Romuald Karmakar, Narimane Mari, Jonas Mekas, Άντζελας Μελιτοπούλου, David Perlov και Anne Charlotte Robertson στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, την εγκατάσταση του Rasheed Araeen στην Πλατεία Κοτζιά, την εγκατάσταση της Irena Haiduk στη Στοά του Βιβλίου, μία παράσταση του Θεόδωρου Τερζόπουλου στις 30 Απριλίου, 28 Μαΐου & 18 Ιουνίου στο θέατρο Αττίς, καθώς και μουσικά προγράμματα στο Ρομάντσο.
Πειραιάς, Μοσχάτο & Νίκαια
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά θα βρείτε κάθε Παρασκευή έως Κυριακή 12-2:30 μμ την περφόρμανς Collective Exhibition for a Single Body με πολλούς Έλληνες και διεθνείς περφόρμερς, τις εγκαταστάσεις-περφόρμανς των Nikhil Chopra και Otobong Nkanga στην οδό Αρχιμήδους 15 στο Μοσχάτο, συναυλία του Νέγρου του Μοριά τον Ιούλιο στην πλατεία Καραϊσκάκη στον Πειραιά, την ταινία της Μαίρης Ζυγούρη στο Μουσείο Μάντρας Μπλόκου Κοκκινιάς, όπου θα γίνει και μια περφόρμανς με μαθητές της περιοχής την Κυριακή 9 Απριλίου στις 5 μμ, περφόρμανς στης Αλεξάνδρας Μπαχζέτση στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά στις 8, 19-23 Απριλίου και περφόρμανς της Cecilia Vicuna στις 10 Απριλίου στην παραλία.
Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, Μαρούσι
ΩΡΑΡΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι κύριοι εκθεσιακοί χώροι θα λειτουργούν Τρίτη-Κυριακή τις εξής ώρες:
ΕΜΣΤ, Ωδείο Αθηνών, Πάρκο Ελευθερίας, Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς, Α.Σ.Κ.Τ.
Τρι-Τετ-Παρ-Σαβ-Κυρ 11 πμ – 9 μμ
Πέμπτη 11 πμ – 11 μμ
Πολυτεχνείο
Τρι-Κυρ 11 πμ – 4 μμ
Κλειστά: Δευτέρες, 14-17 Απριλίου & 1 Μαΐου 2017-04-08
Για περισσότερες πληροφορίες για τα καθημερινά δρώμενα της έκθεσης, επισκεφθείτε το σύνδεσμο: http://www.documenta14.de/gr/calendar/?l=867
