Η κινεζική κυβέρνηση προσπαθεί έστω και καθυστερημένα να αντιμετωπίσει τους συστημικούς κινδύνους που απορρέουν από την κρίση του real estate και από την κρίση των χρηματοδοτήσεων των περιφερειακών και τοπικών κυβερνήσεων.
Οι φόβοι από την προαναφερθείσα διπλή κρίση χρέους, έχουν οδηγήσει στη μεταβίβαση των εποπτικών δραστηριοτήτων και ελέγχων από την κυβέρνηση του Πεκίνου, στα όργανα του πανίσχυρου μηχανισμού του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.
Αυτό δείχνει όχι μόνο το μέγεθος του προβλήματος σε απόλυτους αριθμούς αλλά και την πολυπλοκότητα του. Ίσως είναι η πρώτη φορά που και επίσημα το Πεκίνο αναγνωρίζει το κρυφό εσωτερικό χρέος που έκρυβε τόσο καιρό κάτω από το χαλί. Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση των προβληματικών εταιρειών οικιστικής ανάπτυξης όπως είναι η Country Garden, η Evergrande και η China Oceanwide έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο.
Τα χρέη της Evergrande έχουν υπερβεί τα $300 δισ., η Country Garden εμφανίζει ζημίες καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων τριμήνων και η China Oceanwide αντιμετωπίζει δικαστικές αποφάσεις ρευστοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων ώστε να αποπληρωθούν πιστωτές από το εξωτερικό. Οι διοικητικές αποφάσεις για την απομάκρυνση των ιδρυτών, των βασικών μετόχων και των υψηλόβαθμων στελεχών των εταιρειών, δεν έχουν αντιστρέψει την αρνητική πορεία των εξελίξεων.
Η αφερεγγυότητα των εταιρειών real estate, έχει δημιουργήσει γενικότερα πρόβλημα στις κινεζικές εταιρείες, όσον αφορά την προσφυγή τους στις αγορές χρέους. Με αποτέλεσμα να κλείνουν η μία μετά την άλλη, οι πόρτες «χρηματοδότησης», όχι των φαραωνικών έργων, αλλά των αναγκών αναχρηματοδότησης των ήδη υπερβολικών υποχρεώσεων προς τρίτους.
Η κρίση χρέους των εταιρειών real estate, οδήγησε και στην αποκάλυψη των λεγόμενων κρυφών δανείων των περιφερειακών και τοπικών κυβερνήσεων. Δανείων που καλύπτονταν πίσω από εταιρείες ειδικού σκοπού και παράλληλων διόδων χρηματοδότησης. Αυτά τα σχήματα που ονομάζονται LGFV (local government financing vehicles), αποτελούν υβριδικά σχήματα ανάλογα με τα ΣΔΙΤ που έχουμε στη χώρα μας.
Δηλαδή με τη σύμπραξη ανάμεσα σε ιδιωτικές εταιρείες και σε δημόσιους φορείς. Με τη διαφορά ότι τα LGFV, λειτουργούσαν άτυπα σαν παράλληλα τραπεζικά ιδρύματα ήδη από το 2008 και την παγκόσμια οικονομική κρίση. Και κάτω από το ραντάρ της κεντρικής κυβέρνησης.
Αλλά το «domino effect» λειτούργησε για μια ακόμα φορά. Τα ακίνητα και οι τοπικές κυβερνήσεις καταρρέουν μαζί. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το συνολικό χρέος των LGFV προσεγγίζει τα $9 τρισ. Ένα αστρονομικό μέγεθος ακόμα και για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Έτσι τα ηνία τα αναλαμβάνει πλέον το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας.
Πρώτη κίνηση ήταν η έκδοση κρατικών ομολόγων ύψους $137 δισ. για την άμεση χρηματοδότηση των τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων, με σκοπό τη μη περαιτέρω εξάπλωση της κρίσης και την αποφυγή μετατροπή της σε συστημικό κίνδυνο για την κινεζική οικονομία.
Η συγκεκριμένη έκδοση χρέους θα οδηγήσει το έλλειμμα της Κίνας στο 3,8%, του κινεζικού ΑΕΠ, από 3% που ήταν ο στόχος για το 2023. Και δεν αποκλείεται το έλλειμμα αυτό να διογκωθεί, εάν το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας αποφασίσει να αντιμετωπίσει τα κρυφά «κόκκινα» δάνεια των κινεζικών τραπεζών, να επανεκκινήσει τις χρηματιστηριακές αγορές, να υποστηρίξει τον ιδιωτικό τομέα που καρκινοβατεί και να επαναφέρει ένα κλίμα εμπιστοσύνης στην επιχειρηματικότητα, στην καταναλωτική πίστη και στις αγορές.
Το ζήτημα είναι πόσο διατεθειμένο είναι το ΚΚΚ, να προχωρήσει στην αύξηση του ελλείμματος, για τη αντιμετώπιση των συσσωρευμένων χρεών και δυσλειτουργιών, που πιθανότατα θα οδηγήσουν και σε κοινωνικές αντιδράσεις.
