Ρυθμό αύξησης της τάξεως του 12% στις τιμές των ακινήτων και κατά το τρίτο τρίμηνο του 2023 κατέγραψε η Τράπεζα της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον δείκτη της ΤτΕ, η τιμή στα νεόδμητα απέχει πλέον λιγότερο από 6% από το «ιστορικό υψηλό» του 2008. Αυτό σημαίνει ότι ειδικά την τελευταία 4ετία, καταγράφονται ποσοστά αύξησης άνω του 70% κατά μέσο όρο στα καινούργια ακίνητα τα οποία είναι και περιζήτητα καθώς καλύπτουν τις προδιαγραφές που «επιβάλλει» πλέον η κλιματική κρίση.
Το ερώτημα είναι πολύ απλό, όπως εύκολη είναι και η απάντησή του: έχουν ανέβει τα εισοδήματα των Ελλήνων κατά 70% την τελευταία 4ετία; H απάντηση είναι προφανώς και όχι. Κάτι που σημαίνει ότι για να αποκτήσει κάποιος το δικό του σπίτι θα πρέπει να δανειστεί για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, πόσο μάλλον όταν η μηνιαία δόση του δανείου επηρεάζεται και από την πρωτόγνωρη σε έκταση και ταχύτητα αύξηση των επιτοκίων.
Το αν μια αγορά είναι «φούσκα» ή όχι, καθορίζεται από ένα και μόνο παράγοντα: από το αν υπάρχουν υποψήφιοι αγοραστές διατεθειμένοι να επενδύσουν σε αυτά τα επίπεδα τιμών. Η εγχώρια ζήτηση, έχει ήδη αρχίσει να μειώνεται καθώς πλέον τα νεόδμητα ακίνητα προϋποθέτουν εκταμιεύσεις δανείων τέτοιου ύψους που δύσκολα τα χορηγούν και οι τράπεζες αν θέλουν να είναι συνεπείς με τους κανόνες που οι ίδιες έχουν επιβάλλει όσον αφορά στην αναλογία της μηνιαίας δόσης προς το εισόδημα.
Όμως η ζήτηση δεν έρχεται μόνο από το εσωτερικό. Αυτό που για τον Έλληνα φαντάζει απλησίαστο, για τον ξένο μπορεί να είναι ακόμη ανεκτό, καθώς υπάρχει και διαφορετικό μέτρο σύγκρισης (άλλες οι τιμές των ακινήτων στην Ευρώπη και άλλες στην Ελλάδα, άλλα τα εισοδήματα στο εξωτερικό και άλλα εδώ).
Το ερώτημα που θα απασχολήσει την αγορά το αμέσως επόμενο διάστημα είναι αν θα αρχίσει να μπαίνει ακόμη μεγαλύτερο φρένο στην ανέγερση νέων ακινήτων. Ούτως ή άλλως, σε αυτό τον ανοδικό κύκλο της αγοράς, η οικοδομική δραστηριότητα ποτέ δεν έφτασε στα επίπεδα της χρυσής περιόδου 2004-2008. Η μείωση της προσφοράς μπορεί να προέλθει από την απροθυμία των κατασκευαστών να «στοκάρουν» ακίνητα στα σημερινά επίπεδα τιμών ή ακόμη και από τον περιορισμό της δυνατότητας χρηματοδότησης λόγω του εκρηκτικού κοκτέιλ «ακριβό χρήμα, ακριβά οικοδομικά υλικά».
Όσο οι τιμές των ακινήτων θα συνεχίζουν να ανεβαίνουν τρίμηνο με το τρίμηνο με πολλαπλάσιο ρυθμό συγκριτικά με τα εισοδήματα, τόσο πιο επικίνδυνη θα γίνεται η κατάσταση. Η Τράπεζα της Ελλάδας πάντως έχει ήδη προειδοποιήσει.
