Αν μια κοινωνική ομάδα επιμένει στους δικούς τους κανόνες, τα δικά της πιστεύω και τις δικές της αξίες, τότε δεν νοείται ενσωμάτωση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι πρέπει να υπάρχει θέληση από την ίδια την ενδιαφερόμενη πλευρά, και κυρίως ομοφωνία ως προς τι σημαίνει αποδοχή των θεσμών, σχολιάζει στο Liberal ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος. Μιλά για την εργαλειοποιήση της υπόθεσης από την Αριστερά, για τη στάση της κοινωνίας απέναντί τους, καθώς και για την επαγγελματική και αποτελεσματική αστυνόμευση.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Συστηματικά εδώ και πολλά χρόνια ακούμε για πολιτικές ενσωμάτωσης των Ρομά, ωστόσο τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Που το αποδίδετε;
Η έννοια της ενσωμάτωσης είναι ένα πολύ θολό ζήτημα. Ενσωμάτωση σημαίνει ότι οι Ρομά ή οι μετανάστες γίνονται αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνίας, ωστόσο για να συμβεί αυτό θα πρέπει και οι ίδιοι να το θέλουν. Αν μια κοινωνική ομάδα επιμένει να έχει τους δικούς τους κανόνες, τα δικά της πιστεύω και τις δικές της αξίες, τότε δεν νοείται ενσωμάτωση. Δεκάδες πολιτικές και τεράστια ποσά έχουν δαπανηθεί τις τελευταίες δεκαετίες για την ενσωμάτωση των Ρομά και τη βελτίωση της ζωής τους, χωρίς ωστόσο να αποδώσουν καρπούς. Τα κεφάλαια είναι τόσα πολλά που θα είχαν μεταμορφώσει μια οποιαδήποτε άλλη πληθυσμιακή ομάδα.
Στην περίπτωση των Ρομά οι πολιτικές δεν δούλεψαν. Εύκολες απαντήσεις ως προς το γιατί συνέβη αυτό ή τι δεν έγινε σωστά, ούτε έχω, ούτε υποθέτω ότι υπάρχουν. Το μόνο βέβαιο είναι ότι πρέπει να υπάρχει θέληση από την ίδια την ενδιαφερόμενη πλευρά, και κυρίως θα πρέπει να υπάρχει ομοφωνία ως προς τι σημαίνει αποδοχή των θεσμών. Είναι λάθος να συζητάμε για ενσωμάτωση μεμονωμένων ατόμων ή πληθυσμιακών ομάδων κατά παράβαση του νομικού πολιτισμού μιας χώρας και αυτό αφορά τόσο τους μετανάστες, όσο και τους Ρομά.
Έχετε εικόνα ως προς τα μοντέλα που έχουν ακολουθήσει στο ίδιο θέμα άλλες χώρες;
Άλλες χώρες ενδεχομένως να διαθέτουν ένα πιο συγκροτημένο σχεδιασμό δράσεων, καλύτερο συντονισμό μεταξύ των συναρμόδιων φορέων, συστηματικότερη αξιολόγηση της συνολικής στρατηγικής, με τη βοήθεια συλλογής δεδομένων και δεικτών για την αποτίμηση των αποτελεσμάτων, κ.ό.κ. Επαναλαμβάνω ωστόσο ότι ανεξαρτήτως των μοντέλων, προαπαιτούμενο είναι η επιβολή του σεβασμού της έννομης τάξης. Καμία ευρωπαϊκή κοινωνία δεν μπορεί να αποδεχτεί διαφοροποιήσεις και άλλο τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στους θεσμούς, πέραν των όσων ισχύουν και για την ίδια.
Τι ενσωμάτωση θα είναι αυτή αν ο καθένας ακολουθεί το δικό του δρόμο; Και αν γίνει μια εξαίρεση για τους Ρομά, γιατί τότε να μην ισχύσει το ίδιο για άλλες πληθυσμιακές θρησκευτικές ή κοινωνικές οντότητες; Στο πλαίσιο πάντα μιας δημοκρατικής κοινωνίας, εφόσον χρειαστεί να αλλάξει κάποιο τμήμα του νομικού μας πλαισίου, εννοείται ότι αυτό οφείλει να βελτιωθεί. Οι κανόνες ωστόσο ισχύουν για όλους. Για παράδειγμα, η οδήγηση για τους κάτω των 18 ετών, χωρίς δίπλωμα, απαγορεύεται για κάθε πολίτη, χωρίς εξαιρέσεις. Ούτε μπορεί κάποιος να αρνείται να πληρώσει τους φόρους τους επειδή του το επιβάλλουν οι αξίες της πληθυσμιακής ομάδας στην οποία ανήκει.
Πώς εξηγείτε ότι η παραβατικότητα των Ρομά έχει πολιτικοποιηθεί τόσο πολύ στην Ελλάδα; Από τη μια πλευρά εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η αστυνομία πρέπει να είναι αμείλικτη, από την άλλη όσοι εργαλειοποιούν το θέμα φωνάζοντας για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων...
Ανθρώπινο δικαίωμα στην παράβαση του νόμου δεν υπάρχει. Υπάρχει ανθρώπινο δικαίωμα μόνο στο πλαίσιο αυτού που αναγνωρίζει μια συντεταγμένη πολιτεία. Απλώς η αριστερά φροντίζει για κομματικούς λόγους να εργαλειοποιήσει και να πολιτικοποιήσει την υπόθεση. Άραγε όταν κυβερνούσε η ίδια, την ίδια στάση δεν είχε επιδείξει απέναντι στους Ρομά, δηλαδή την απαίτηση να τηρούν τους νόμους;
Ο νόμος είναι ένα είδος κοινωνικού συμβολαίου. Διαφορετικά θα πρέπει να δεχθούμε ως σωστό το παράλογο καθεστώς που ισχύει όταν ένας Έλληνας μουσουλμάνος πολίτης ζητά να υπαχθεί στην ελληνική νομοθεσία, για να κριθεί από την ελληνική Δικαιοσύνη, αλλά εκείνη τον στέλνει πίσω στον μουφτή, θέμα το οποίο παλαιότερα είχε φτάσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο, μετά από προσφυγή Ελληνίδας μουσουλμάνας.
Ποια η γνώμη σας συνολικά για τη στάση της κοινωνίας απέναντι στους Ρομά;
Όταν κάποιοι από τους Ρομά παρανομούν σε βάρος άλλων Ελλήνων υπηκόων, αυτόματα όλοι απαιτούν την παρέμβαση της αστυνομίας. Όταν εκείνη επιχειρεί να επιβάλει το νόμο, τότε κατηγορείται για στοχοποίηση των Ρομά. Και ενώ πολύ σωστά έπραξε ο ΓΓ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης να επισκεφτεί την οικογένεια του 16χρονου και να εκφράσει τη συμπαράσταση της πολιτείας, ωστόσο, ταυτόχρονα, η συγκεκριμένη οικογένεια παραβίασε το νόμο περί φροντίδας ανηλίκων, καθώς το συγκεκριμένο παιδί οδηγούσε αυτοκίνητο.
Όσον αφορά στην συζήτηση για τις ευθύνες της αστυνομίας, το ζητούμενο είναι να έχουμε επαγγελματική και αποτελεσματική αστυνόμευση. Και αν αποδειχθεί ότι η αστυνομία επιλέγει που θα εξαντλήσει την αυστηρότητά της, αυτό προφανώς είναι λάθος. Όπως λάθος είναι εφόσον αποδειχθεί ότι κατά την καταδίωξη του 16χρονου δεν τηρήθηκε το αστυνομικό πρωτόκολλο. Το πρωτόκολλο αυτό είναι κοινό για όλους.
