Τους λόγους για τους οποίους οι φωτιές που έχουν ξεσπάσει στη χώρα μας δεν σβήνουν εύκολα, καθώς επίσης και τις αιτίες που ξεσπούν μεγάλης έντασης πυρκαγιές, αναφέρει στο Liberal o καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου και διευθυντής του Ινστιτούτου Μηχανικής Φυσικών Κινδύνων, Μάρκος Αυλωνίτης.
Ο ίδιος μάλιστα ως επικεφαλής του προγράμματος «Λαέρτης» που υλοποιείται στην περιφέρεια Ιονίων Νήσων από το Ινστιτούτο τονίζει την αξία συμμετοχής της τεχνολογίας στη διαδικασία έγκαιρης πρόβλεψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, όπως οι πυρκαγιές.
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Παρατηρούμε μεγάλης έντασης φωτιές και συνεχείς αναζωπυρώσεις. Πού οφείλονται αυτά τα φαινόμενα;
Είναι σίγουρο πως πρόκειται για φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής. Παρατεταμένος καύσωνας, αυξημένη ξηρασία και δυνατοί άνεμοι συνθέτουν το τοπίο. Αν εξαιρέσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα, τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν την «τέλεια καταιγίδα». Τα φαινόμενα αυτά της ξηρασίας λειτουργούν στο πεδίο και όλη η προϋπάρχουσα κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε φωτιές, οι οποίες δεν μπορούν να ελεγχθούν.
Δηλαδή η κλιματική κρίση έρχεται να επιδεινώσει τα φαινόμενα ύπαρξης καύσιμης ύλης, μερικές φορές εκεί που δεν θα έπρεπε να υπάρχει και έλλειψης φροντίδας από τους πολίτες ή το κράτος. Τα παραπάνω συμβαίνουν εδώ και πολλά χρόνια απλά σήμερα η κατάσταση είναι πιο έντονη εξαιτίας των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής με ακραίες καιρικές συνθήκες.
Πώς κρίνετε το έργο της πολιτικής προστασίας;
Η προστασία της ανθρώπινης ζωής πρέπει να είναι ιερή προτεραιότητα όλων των κυβερνήσεων και αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς ως επιστήμονες είναι να δίνουμε νέα εργαλεία για την καλύτερη αντιμετώπιση όλων αυτών των ακραίων φαινομένων.
Ένας κοινός ευρωπαϊκός μηχανισμός πολιτικής προστασίας θα ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση. Για παράδειγμα, στη σεισμολογία έχουν αναπτυχθεί εργαλεία και φορείς που κάνουν κεντρική την επιτήρηση των σεισμών. Τέτοιοι φορείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν και συνδέονται με τους αντίστοιχους εθνικούς.
Θεωρώ απολύτως λογικό βήμα η κεντρική αυτή οργάνωση να επεκταθεί σε φαινόμενα όπως είναι οι φωτιές, οι πλημμύρες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Και αυτό γιατί η κάθε χώρα μόνη της δεν μπορεί να διαχειριστεί ακραίες καταστάσεις. Για αυτό και βλέπουμε πως κράτη συνδράμουν ένα άλλο κράτος κάθε φορά που αντιμετωπίζει ακραία φαινόμενα, όπως με τις πυρκαγιές στην Ελλάδα. Τα επόμενα χρόνια πρέπει να κινηθούμε σε κοινές ευρωπαϊκές δομές.
Ως επικεφαλής του προγράμματος «Λαέρτης» θα μπορούσατε να μας πείτε πώς η τεχνολογία μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών;
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Λαέρτης» που υλοποιείται στην περιφέρεια Ιονίων Νήσων από ένα σύνολο φορέων, αυτό που εμείς σαν Ινστιτούτο και Πανεπιστήμιο προσπαθούμε να κάνουμε είναι να αναπτύξουμε νέες τεχνολογικές λύσεις, οι οποίες να βοηθήσουν αρχικά στο προπαρασκευαστικό στάδιο. Δηλαδή να έχουμε επίγνωση στο πεδίο σε μια έκτακτη κατάσταση, όπως η πυρκαγιά, και δευτερευόντως, όταν ακραία φαινόμενα συμβαίνουν να μπορούμε να τα παρακολουθούμε προς όφελος των φορέων. Για παράδειγμα, να συμβάλουμε στην κατάσβεση της πυρκαγιάς.
Μέσω της τεχνολογίας περνάμε και στο επόμενο βήμα που είναι η ευαισθητοποίηση του πολίτη, ο οποίος θα είναι και εκείνος χρήστης της τεχνολογίας. Δεν μιλώ μόνο για εθελοντικές οργανώσεις, αλλά για όλους τους πολίτες. Μπορούμε να είμαστε κρίκοι μιας αλυσίδας, ενός γενικότερου σχεδιασμού για την έγκαιρη προειδοποίηση εκδήλωσης μιας πυρκαγιάς και για τη διαχείριση αυτής.
Το σύστημα που περιγράφετε θα συνδέεται με τις κρατικές υπηρεσίες; Θα εντάσσεται δηλαδή σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό ψηφιοποίησης της πολιτικής προστασίας;
Το πρόγραμμα «Λαέρτης» το προβλέπει αυτό που περιγράφετε. Είναι σε διαβούλευση σχετικός νόμος και το επιχειρησιακό σύστημα που αναπτύσσουμε μπορεί να αξιοποιηθεί και από τους αντίστοιχους εθνικούς φορείς. Γενικότερα όμως οι προσπάθειες ψηφιοποίησης ευαίσθητων τομέων όπως η πολιτική προστασία πρέπει να ενταθούν.
