Στη Δυτική Νεγκέβ, μια ανάσα από τη Γάζα, το μεγαλύτερο δημόσιο κολλέγιο του Ισραήλ θρήνησε δεκάδες μέλη της κοινότητάς του στις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς. Ο Νιρ Κεντάρ, πρόεδρος του Κολλεγίου Sapir, μιλά στο Liberal και την Ευαγγελία Μπίφη για την 7η Οκτωβρίου, το τραύμα και την ανθεκτικότητα, καθώς και τις νέες πρωτοβουλίες και το ακλόνητο όραμα του κολλεγίου για το μέλλον.
«Δεν είχαμε ιδέα ποιος ήταν νεκρός και ποιος είχε επιβιώσει. Πέρασα ώρες στο τηλέφωνο με έναν φοιτητή που κρυβόταν από τους τρομοκράτες της Χαμάς»… Ο καθηγ. Κεντάρ μας μεταφέρει στο σκηνικό της απόλυτης σύγχυσης, τρόμου και αγωνίας που επικρατούσε τις ώρες εκείνες, λέγοντάς μας πως ανάμεσα στους ομήρους βρίσκεται ο Όμρι Μιράν, σύζυγος της διευθύντριας προπτυχιακών προγραμμάτων του κολλεγίου Λισάβ Μιράν Λαβί.
Ένας τεράστιος αγώνας δόθηκε και εξακολουθεί να δίνεται για την επαναλειτουργία του κολλεγίου σε συνθήκες τεράστιου ψυχικού φόρτου για το ακαδημαϊκό προσωπικό, τους φοιτητές και τον ίδιον. Το Κολλέγιο Sapir δέχθηκε ένα εξαιρετικά οδυνηρό πλήγμα, όμως ήταν και παραμένει αποφασισμένο να συνεχίσει να πρωτοστατεί για την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική αναζωογόνηση στην περιμετρική της Γάζας και τη Δυτική Νεγκέβ.
Πηγή φωτογραφίας: Sapir College
Ακολουθεί η συνέντευξη του Νιρ Κεντάρ στο Liberal:
Ένα διεθνούς φήμης δημόσιο κολλέγιο, το μεγαλύτερο δημόσιο κολλέγιο στο Ισραήλ, με περισσότερους από 8.000 φοιτητές, σε μια μοναδική τοποθεσία μόλις τρία χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Γάζα. Ποιες ήταν οι πραγματικότητες που έπρεπε να αντιμετωπίσει το Sapir College επί χρόνια και πώς βίωσε την 7η Οκτωβρίου;
Πριν από το ξέσπασμα του πολέμου, το Κολλέγιο Sapir λειτουργούσε υπό συνεχείς πυραυλικές επιθέσεις και τρομοκρατικές απειλές για πάνω από δύο δεκαετίες. Όταν ηχεί ο «κόκκινος» συναγερμός (Tzeva Adom) οι φοιτητές, το ακαδημαϊκό και το λοιπό προσωπικό έχουν μόλις 15 δευτερόλεπτα για να φτάσουν σε ένα ενισχυμένο δωμάτιο ικανό να αντέξει τις επιθέσεις με ρουκέτες. Αρκετές από τις αίθουσες διδασκαλίας και τα αμφιθέατρά μας λειτουργούν αυτά καθαυτά ως ασφαλή δωμάτια, επιτρέποντας τη συνέχιση διδασκαλίας παρά τις σειρήνες.
Λόγω της παραμεθόριας θέσης μας και της εμπειρίας μας στο να διαχειριζόμαστε κλιμακούμενες και υποχωρούσες καταστάσεις ασφαλείας, το εξειδικευμένο διδακτικό προσωπικό μας στη Σχολή Κοινωνικής Εργασίας έχει αναπτύξει αποτελεσματικές παρεμβάσεις στην αντιμετώπιση τραύματος και μεθοδολογίες ανθεκτικότητας τόσο σε ατομικό, όσο και σε επίπεδο κοινότητας.
Εξωτερικό καταφύγιο στις εγκαταστάσεις του Κολλεγίου Sapir - Πηγή φωτογραφίας: Liberal/Ευαγγελία Μπίφη
Η κύρια πεζοδρομημένη πύλη του Sapir βρίσκεται στον αυτοκινητόδρομο «232», τόπο πολλών φρικαλεοτήτων. Στις 7 Οκτωβρίου, οι τρομοκράτες της Χαμάς παραβίασαν τους φράχτες και επιτέθηκαν σε φυλάκια, πύλες και κτήρια. Καθώς ήταν η εβραϊκή γιορτή του Simchat Torah και Σαββατοκύριακο, κανένας φοιτητής δεν ήταν παρών στην πανεπιστημιούπολη. Ωστόσο, τραυματισμένοι πολίτες αναζήτησαν καταφύγιο στην πανεπιστημιούπολή μας. Με τραγικό τρόπο, το Κολλέγιο Sapir έχασε 47 φοιτητές, αποφοίτους, μέλη του εκπαιδευτικού και άλλου προσωπικού, καθώς και δεκάδες μέλη των οικογενειών τους· 43 δολοφονήθηκαν βάναυσα από τους τρομοκράτες της Χαμάς εκείνο το μοιραίο πρωινό του Σαββάτου, και άλλοι τέσσερις έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο που ακολούθησε. Επιπλέον, ο Όμρι Μιράν, σύζυγος της διευθύντριας των προπτυχιακών προγραμμάτων μας, Λισάβ Μιράν Λαβί, πιάστηκε όμηρος.
Η πύλη του Κολλεγίου Sapir βρίσκεται στον αυτοκινητόδρομο «232» - Πηγή φωτογραφίας: Liberal/Ευαγγελία Μπίφη
Πηγή φωτογραφίας: Liberal/Ευαγγελία Μπίφη
Ο ισραηλινός στρατός (IDF) έκλεισε την πανεπιστημιούπολη καθώς βρισκόταν εντός της εμπόλεμης ζώνης. Οι IDF χρησιμοποίησαν τις εγκαταστάσεις του Κολλεγίου για να στεγάσουν στρατιώτες και να σταθμεύσουν τεθωρακισμένα οχήματα. Περίπου 1.500 φοιτητές και το προσωπικό αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τα σπίτια τους, πολλοί φεύγοντας σχεδόν μόνο με τα ρούχα που φορούσαν. Οι περισσότεροι έχουν πλέον επιστρέψει, ενώ κάποιοι άλλοι περιμένουν να ανοικοδομηθούν οι κοινότητές τους. Περισσότεροι από 1.000 από τους φοιτητές μας έχουν κληθεί σε ενεργό εφεδρεία, πολλοί από αυτούς σε πολλαπλές εναλλαγές.
Κληθήκατε να ηγηθείτε και να διαχειριστείτε ως πρόεδρος του Κολλεγίου την επαναλειτουργία της πανεπιστημιούπολης υπό πρωτοφανείς συνθήκες και ενώ οι πληγές των καθηγητών και των φοιτητών ήταν, και ένα χρόνο μετά, παραμένουν ανοιχτές. Πώς άλλαξε ο ρόλος σας;
Η εστίασή μου μετατοπίστηκε εν μία νυκτί από την ακαδημαϊκή ανάπτυξη στην επιβίωση. Δεν είχαμε ιδέα ποιος ήταν νεκρός και ποιος είχε επιβιώσει. Οι λειτουργίες του Κολλεγίου μεταφέρθηκαν στο Διαδίκτυο, ο επικεφαλής επιστάτης μας έπρεπε να φέρει βενζίνη στην πανεπιστημιούπολη για να τροφοδοτήσει τη γεννήτρια ώστε να έχουμε πρόσβαση στους καταλόγους των φοιτητών και του προσωπικού. Τηλεφωνήσαμε σε κάθε φοιτητή και κάθε μέλος του προσωπικού για να μάθουμε ποιος ήταν ασφαλής και ποιος όχι. Τις πρώτες ημέρες, ζήτησα από το προσωπικό μου και τη φοιτητική ένωση να επικοινωνήσουν με κάθε φοιτητή και μέλος του προσωπικού για να κατανοήσουν τις ανάγκες τους. Ως αποτέλεσμα, συνεργαστήκαμε με φιλανθρωπικές οργανώσεις για να δημιουργήσουμε ένα Έκτακτο Ταμείο για Βασικές Ανάγκες και Αντιμετώπιση Τραύματος.
Όλοι γνωρίζαμε τους ανθρώπους που είχαν δολοφονηθεί, τραυματιστεί ή απαχθεί, τόσο από το Κολλέγιο όσο και από τις γύρω κοινότητες τη περιμετρικής της Γάζας. Μαζί με το ανώτερο προσωπικό, παρέστην σε σπαρακτικές κηδείες αγαπημένων συναδέλφων, των συντρόφων τους, και παιδιών.
Τα φρικτά γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου μάς άφησαν όλους τραυματισμένους. Προσωπικά, δεν έχω ακόμη ανακάμψει. Οι διαδικτυακές συνεδριάσεις του προσωπικού μας, με 100 έως 200 συμμετέχοντες, ήταν βαθιά συναισθηματικές, γεμάτες δάκρυα, και χρειάστηκαν πολλές συνεδριάσεις πριν μπορέσουμε πραγματικά να εργαστούμε.
«Βγάλτε τους από την κόλαση»: Οι όμηροι, η ανοιχτή πληγή της ισραηλινής κοινωνίας και του Κολλεγίου Sapir - Πηγή φωτογραφίας: Liberal/Ευαγγελία Μπίφη
Το Sapir, σε συνεργασία με άλλα ισραηλινά κολλέγια και πανεπιστήμια, επαναλειτούργησε στις 24 Δεκεμβρίου 2023, αλλά μόνο διαδικτυακά. Λάβαμε τεράστια υποστήριξη από την Επιτροπή των Επικεφαλής Πανεπιστημίων και Κολλεγίων και από το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης, το οποίο μας βοήθησε να βρούμε εργαστήρια, χώρους και γραφεία για την Πρυτανεία και τη Φοιτητική Ένωση. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου ακαδημαϊκού έτους, τα περισσότερα μαθήματα πραγματοποιήθηκαν μέσω Zoom, αν και ορισμένες δραστηριότητες τμημάτων έλαβαν χώρα στην πανεπιστημιούπολη κατά το εαρινό και το θερινό εξάμηνο. Ανυπομονούμε να επαναλάβουμε τα διά ζώσης μαθήματα κατά την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2024-25 στις αρχές Νοεμβρίου 2024.
Ένα βαθύ συλλογικό τραύμα, ανθεκτικότητα, οργή αλλά και ελπίδα, και μια μοναδική αίσθηση της κοινότητας ήταν αυτό που αντικρίσαμε ως μέλη της αντιπροσωπείας δημοσιογράφων και ακαδημαϊκών που επισκέφθηκε πρόσφατα το Ισραήλ, όταν μας υποδεχτήκατε στο Κολλέγιο Sapir. Αν θα θέλατε να μοιραστείτε την προσωπική σας εμπειρία -πού βρισκόσασταν την 7η Οκτωβρίου και τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας τις πρώτες ώρες της απόλυτης σύγχυσης και αφού έγιναν γνωστές οι φρικαλεότητες της Χαμάς, μέχρι σήμερα.
Στις 7 Οκτωβρίου ήμουν σε σύντομες διακοπές στο εξωτερικό· βρισκόμουν σε ένα εθνικό πάρκο. Επικρατούσε τρομερή σύγχυση και ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους συναδέλφους μου, καθώς βρίσκονταν στα ασφαλή τους δωμάτια και ήταν κακή η ποιότητα του σήματος στα κινητά τους. Σε συνεργασία με τον πρόεδρο της φοιτητικής μας ένωσης, ο οποίος βρισκόταν επίσης στο εξωτερικό, συντονιστήκαμε με τους καθηγητές που ήταν σε θέση να λειτουργήσουν και τους ζητήσαμε να αρχίσουν να έρχονται σε επαφή με τους φοιτητές και το προσωπικό. Πέρασα ώρες στο τηλέφωνο με έναν φοιτητή που κρυβόταν από τους τρομοκράτες της Χαμάς, και είμαι ανακουφισμένος που αναφέρω ότι επέζησε.
Ο Νιρ Κεντάρ μας υποδέχεται στο Κολλέγιο Sapir - Πηγή φωτογραφίας: Liberal/Ευαγγελία Μπίφη (23 Σεπτεμβρίου 2024)
Όπως οι περισσότεροι Ισραηλινοί, δεν μπορώ ακόμη να κατανοήσω την τρομερή δυναμική των γεγονότων που οδήγησαν σε μια τέτοια τραγωδία. Είμαι απίστευτα περήφανος για την ανθεκτικότητα της κοινότητάς μας στο Sapir, η οποία ενώθηκε για να υποστηρίξει ο ένας τον άλλον παρά τη σύγχυση και την «ομίχλη του πολέμου».
Η εκπαίδευση είναι η αρχή του παντός. Μιλήστε μας για την αποστολή του Κολλεγίου Sapir για τις αυριανές γενιές, και τις συνεχείς προσπάθειές σας στην ακαδημαϊκή ανάπτυξη και την καινοτομία παρά την τραγωδία.
Το Κολλέγιο Sapir είναι ένας περιφερειακός καταλύτης που οδηγεί στην αναγέννηση, αντιμετωπίζοντας την έλλειψη επαγγελματιών υψηλής κατάρτισης σε διάφορους κλάδους μέσω της ίδρυσης νέων σχολών και της αναζωογόνησης της κοινότητας. Ως ο μεγαλύτερος τοπικός οργανισμός που είναι διαμορφωμένος για την προσέλκυση νέων ανθρώπων στην περιοχή, το Sapir λειτουργεί ως ζωτικός μοχλός ανάπτυξης για την περιοχή.
Αναζωογονούμε την αποστολή μας να προσελκύσουμε ταλέντα και να προωθήσουμε την περιφερειακή ανάπτυξη με την διεύρυνση των επιλογών πτυχίου και των εισακτέων, την προώθηση της διαμονής στην περιμετρική της Γάζας και τη Δυτική Νεγκέβ, την ενίσχυση των δεσμών των φοιτητών στην κοινότητα και την προώθηση των συνεργασιών με την τοπική βιομηχανία. Οι προγραμματισμένες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν τη δημιουργία μιας νέας Σχολής Ιατρικών Επιστημών σε συνεργασία με το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο, προσφέροντας από κοινού κοινά πτυχία στην προ-ιατρική εκπαίδευση και την εργοθεραπεία.
Θα εγκαινιάσουμε επίσης μια Σχολή Προηγμένης Τεχνολογίας που θα επεκτείνει τις τρέχουσες επιλογές πτυχίων στην Επιστήμη των Υπολογιστών, την Επιστήμη των Δεδομένων, τους Μηχανικούς Παραγωγής, την Τεχνολογία της Γεωπονίας και την Τεχνολογία Τροφίμων. Επιπλέον, το Sapir συνεργάζεται με τοπικούς φορείς και την κυβέρνηση για τη δημιουργία του Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης της Δυτικής Νεγκέβ, με στόχο την αντιμετώπιση τοπικών προκλήσεων στους τομείς της αγροτικής τεχνολογίας, της υδρολογίας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εξίσου σημαντικό, σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία που αποκτήσαμε με σκληρό τρόπο για τη δημιουργία ενός Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου για το Τραύμα και την Ανθεκτικότητα.
Άποψη από τους εσωτερικούς χώρους του Κολλεγίου - Πηγή φωτογραφίας: Liberal/Ευαγγελία Μπίφη
Η συμμετοχή στην κοινότητα δεν αποτελεί απλώς αποστολή αλλά θεμελιώδη αξία του Κολλεγίου Sapir. Οι φοιτητές και οι καθηγητές μας εργάζονται μαζί με τους κατοίκους της περιοχής από τη Σντερότ και την περιμετρική της Γάζας σε ποικίλα έργα. Θα επεκτείνουμε τα κοινοτικά μας προγράμματα σε συνεργασία με την Bank Hapoalim για την περαιτέρω αναζωογόνηση της περιοχής. Εμπνευσμένοι από το μοντέλο του Πανεπιστημίου Τουλέιν μετά τον τυφώνα Κατρίνα [σ.σ. στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2005], το Sapir δρομολογεί εμπλουτισμένες πρωτοβουλίες συμμετοχής στην κοινότητα. Οι φοιτητές θα συμμετέχουν σε ένα δυναμικό μείγμα μαθημάτων, εργαστηρίων και πρακτικής εργασίας στο πεδίο που θα δίνει έμφαση στην εκπαίδευση δεξιοτήτων και τη συνεργασία με τους πολίτες. Μέσω αυτών των καινοτόμων τοπικών πρωτοβουλιών, θα κερδίζουν ακαδημαϊκές μονάδες, ενώ θα συνεργάζονται με τους κατοίκους της περιοχής για την αντιμετώπιση πιεστικών ζητημάτων όπως η ανθεκτικότητα, η απασχόληση, η εκπαίδευση και η νομική βοήθεια.
Σε συνεργασία με την τοπική αρχή Shaar Hanegev και την πόλη Σντερότ, το Sapir σχεδιάζει να δημιουργήσει μια «φοιτητούπολη». Το όραμα αυτό περιλαμβάνει την επέκταση των εγκαταστάσεων της πανεπιστημιούπολής μας στη Σντερότ με πέντε νέα κτήρια σχεδιασμένα με βάση τις πράσινες αρχές, ενσωματώνοντας χώρους με περιβαλλοντική συνείδηση που αντικατοπτρίζουν την ποιμενική ομορφιά της Δυτικής Νεγκέβ.
Εκτιμάτε ότι διανύουμε ένα σημείο καμπής σε μια σειρά ιστορικών εξελίξεων; Ποια διευθέτηση θα μπορούσε να επιτευχθεί μετά από αυτές τις πρωτοφανείς βιαιότητες και τι θα προβλέπατε για το μέλλον της περιοχής, υπό το πρίσμα της ακαδημαϊκής σας θέσης;
Το Κολλέγιο Sapir είναι ένας φάρος ελπίδας στην περιμετρική της Γάζας και τη Δυτική Νεγκέβ. Είμαι αισιόδοξος -πιστεύω στην ανθεκτικότητα της κοινότητάς μας, των φοιτητών μας και των κατοίκων της περιοχής. Θα ξαναχτίσουμε καλύτερα, δημιουργώντας την υποδομή που απαιτείται για επαγγέλματα υψηλής ζήτησης, έρευνα και καινοτομία. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε ισχυρές γέφυρες μεταξύ ακαδημαϊκής κοινότητας και βιομηχανίας, να δημιουργήσουμε μια εθνική πλατφόρμα για το τραύμα και την ανθεκτικότητα και να επεκτείνουμε την πανεπιστημιούπολη του Κολλεγίου.
Εξωτερική άποψη των εγκαταστάσεων του Κολλεγίου - Πηγή φωτογραφίας: Liberal/Ευαγγελία Μπίφη
Επιπλέον, είμαστε προσηλωμένοι στην ενίσχυση της συμμετοχής για την αναζωογόνηση των τοπικών κοινοτήτων, προωθώντας συνεργασίες που ενδυναμώνουν τους κατοίκους και αντιμετωπίζουν τις ανάγκες τους. Μαζί, αυτές οι πρωτοβουλίες θα προσελκύσουν φοιτητές και καθηγητές στην περιοχή. Το Sapir θα πρωτοστατήσει στην υλοποίηση του οράματος του πρώτου πρωθυπουργού του Ισραήλ, Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, για μια ακμάζουσα και επιτυχημένη Νεγκέβ.
* Ο καθηγητής Νιρ Κεντάρ είναι πρόεδρος του Sapir College. Έχει σπουδάσει Ιστορία του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου σπουδών Νομικής Επιστήμης (SJD) από τη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ. Τα ακαδημαϊκά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην Ιστορία του Ισραήλ, τη σύγχρονη νομική ιστορία, τη νομική, την πολιτική θεωρία και το συγκριτικό δίκαιο.
Έχει συγγράψει πέντε βιβλία και πολυάριθμα άρθρα σε αυτά τα πεδία. Το πρώτο του βιβλίο, «Mamlakhtiyut: David Ben-Gurion's Civic Thought», που εκδόθηκε το 2009 στα εβραϊκά, απέσπασε το βραβείο Shapiro της Ένωσης για τις Ισραηλινές Σπουδές (AIS). Τα πιο πρόσφατα βιβλία του είναι: «Law and Identity in Israel: A Century of Debate» (Cambridge University Press 2019), και «David Ben-Gurion and the Foundation of Israeli Democracy» (Indiana University Press 2021). Διατελεί επίσης πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Υποτροφιών του Ισραήλ (ISEF).
