Η Γαλλία διχάστηκε, κλονίστηκε, για πολλούς, ντροπιάστηκε. Η ακραία πόλωση της πολιτικής σκηνής, με την παράταξη του κεντρώου προέδρου να καταγράφει για δεύτερη φορά τον ίδιο μήνα δεινή ήττα στις κάλπες, προμηνύει ένα τρομακτικό αποτέλεσμα για την επόμενη Κυριακή. Το ιστορικό, εθνικό σύμβολο της Γαλλικής Δημοκρατίας «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη», κινδυνεύει να χάσει τον οικουμενικό του χαρακτήρα, καθώς ακόμα και πολίτες διπλής υπηκοότητας μπαίνουν στο στόχαστρο της ακροδεξιάς.
Το κύμα μπλε-Μαρίν έσκασε με φόρα. 33% στον Εθνικό Συναγερμό ή Εθνική Συσπείρωση και σια, ή απλά ένα ωραιοποιημένο, μαζεμένο και μακιγιαρισμένο Εθνικό Μέτωπο, η ιδεολογία του οποίου εμπνεύστηκε από τη κυβέρνηση Πετάν, είναι φονταμενταλιστικά αντισημιτική, ρατσιστική και λαϊκιστική. Μαζί της, ο Ερίκ Σιοτί, από τους Ρεπουμπλικανούς.
Αμέσως μετά, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο. 28% στο κόμμα που θέλει να αναβιώσει τον ιστορικό συνασπισμό του Λεόν Μπλουμ, με τη βασική διαφορά ότι στερείται των προσώπων και της δύναμης, τρομάζει τους Γάλλους με τις ακραίες δηλώσεις και κινήσεις του Ζαν-Λυκ Μελανσόν.
Η παράταξη του Εμανούελ Μακρόν πλήττεται, και δεν είναι περίεργο. Ο Γάλλος πρόεδρος το κατάλαβε λίγο πριν διαλύσει την Εθνοσυνέλευση.
Φαίνεται ότι «δεν ενδιαφέρθηκε» όταν πήρε αυτή την απόφαση, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του υπουργικού συμβουλίου και του πρωθυπουργού του, αναφέρει στο liberal και τη Λυδία Ρουμποπούλου η πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Παρισίων και Περιχώρων, Σέτα Θεοδωρίδου.
Τα άκρα δεν ανέβηκαν από τη μία μέρα στην άλλη. «Εδώ και μια 20ετία υπάρχει η ανοδική αυτή τάση της Ακροδεξιάς, γενικά των άκρων. Έχει δοθεί έμφαση στην άκρα δεξιά η οποία εισχώρησε στον πολιτικό χώρο ενώ ήταν ένα περιθωριακό κόμμα, χάρη στην αριστερά του Μιτεράν, ο οποίος την έφερε για να μπορέσει να χτυπήσει τη δημοκρατική Δεξιά», χωρίς να σκέφτεται το τι έπεται.
Οι Γάλλοι κατηγορούν τον Μακρόν ότι διέλυσε την Εθνοσυνέλευση χωρίς να σκεφτεί το επόμενο βήμα. «Χωρίς να ρωτήσει έστω τον πρωθυπουργό του, τον οποίο διόρισε πριν από 6 μήνες και φάνηκε συμπαθής στον κόσμο, καθώς προσπάθησε να ρίξει την ένταση στα ταραγμένα νερά της γαλλικής πολιτικής», σχολιάζει η κα Θεωδορίδου. Αυτό που κατάφερε ο Μακρόν ήταν να εξοργίσει τους Γάλλους.
Στην εξίσωση του αποτελέσματος, βρίσκεται το σλόγκαν «ούτε δεξιά, ούτε αριστερά» και που τελικά έδωσε δύναμη στα δύο άκρα, δηλώνει η κα Θεοδωρίδου. Δύο άκρα που, ανά διαστήματα και για διαφορετικούς λόγους, κατηγορήθηκαν για αντισημιτική ρητορική που ξύνει πληγές στη γαλλική κοινωνία. «Είναι τρομακτικό μετά από σχεδόν 80 χρόνια να αναβιώνει ο αντισημιτισμός» τονίζει η ίδια.
Δεύτερος παρονομαστής, η Βαθιά Γαλλία
Οι Γάλλοι προσήλθαν στις κάλπες με ποσοστό συμμετοχής ρεκόρ για τα γαλλικά δεδομένα. «Τις ημέρες πριν τις εκλογές, ο κόσμος έτρεχε να δώσει εξουσιοδότηση για να ψηφίσει στις κάλπες της Κυριακής. Για να κάνουν κάποιο μπαράζ στη Λεπέν. Ωστόσο, το σλόγκαν "όλους τους δοκιμάσατε και απέτυχαν, δοκιμάστε εμάς" είναι κάτι που η "Βαθιά Γαλλία", η επαρχία, οι αγρότες, οι άνθρωποι που δεν επικεντρώνονται στη βαθιά πολιτική ανάλυση, κοιτάζουν τι έχουν στο πορτοφόλι τους, τι τους δίνει το Κράτος, τι τους δίνει η Ευρώπη. Και δεν είναι ευχαριστημένοι. "Η Λεπέν είναι εναντίον της Ευρώπης, και λέει στον κόσμο της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, γιατί να είμαστε αναγκασμένοι να εισάγουμε ενώ η Γαλλία είναι αυτάρκης;". Είναι μυαλά που δεν βλέπουν παραπέρα. Σήμερα ένα Κράτος δεν μπορεί να είναι αυτάρκες», σχολιάζει.
Ενδιαφέρον προκαλεί το φαινόμενο της Βρετάνης. Το Φινιστέρ ψήφισε RN. To άλλοτε προπύργιο των μετριοπαθών, την Κυριακή το βράδυ ανέδειξε την ακροδεξιά παράταξη της Λεπέν, αποδεικνύοντας ότι οι αγρότες και κτηνοτρόφοι, ναι μεν πολλές φορές συντηρητικοί αλλά όχι ακροδεξιοί, προτίμησαν τις υποσχέσεις του κόμματος για αγροτικό προτεξιονισμό και κατάργηση των νομοθεσιών της ΕΕ για τα λιπάσματα. Η Μαρίν κατάφερε να κρατήσει στην αγκαλιά της τους αγρότες. Η ακροδεξιά έκανε δικό της το αγροτικό ζήτημα, η Βαθιά Γαλλία δεν κοίταξε την πολιτική ανάλυση των πραγμάτων, σχολιάζει η κα. Θεοδωρίδου.
Ωστόσο, η στροφή των αγροτών και των χαμηλότερων στρωμάτων στο ακροδεξιό μέτωπο και όχι στο Λαϊκό, εγείρει ερωτήματα.
«Δεν είναι περίεργο», απαντά η κα Θεοδωρίδου, και εξηγεί: «Ιστορικά, ο Γάλλος ήταν αποικιοκράτης, με ο,τι συνεπάγεται. Από τη στιγμή που έχασε τον πόλεμο, αναγκάστηκε να τους υποδεχθεί στη Γαλλία δίνοντάς τους υπηκοότητα. Έτσι, άλλαξε η φύση της Γαλλίας, η οποία ήταν τότε "La France aux Français" (Η Γαλλία στους Γάλλους). Δεν υπάρχει πλέον αυτό».
«Η Γαλλία δεν κατάφερε να ενσωματώσει όλον αυτό τον πληθυσμό μετά τον πόλεμο της Αλγερίας (1954-1962). Οι άνθρωποι που ήρθαν συνέχισαν να ζουν μεταξύ τους, σε γκέτο. Η Γαλλία δεν κατάφερε να τους ενσωματώσει στην κοινωνία της. Τους έβαλε όλους σε συνοικίες, στα λεγόμενα HLM μέσα στις μεγαλουπόλεις της, και σήμερα βλέπουμε τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής. Τι φέρνει το γκέτο; Την επανάσταση».
Οι ίδιες συνοικίες ψηφίζουν πολλές φορές δεξιά. Στη Μασσαλία, η ακροδεξιά ήρθε πρώτη. «Γιατί μέσα στα γκέτο ζουν και Γάλλοι. Ο Μακρόν δεν κατάφερε να κερδίσει το στοίχημά του να ομαλοποιήσει την κατάσταση, να βρει μια λύση σε αυτό το πρόβλημα». Βέβαια, προσθέτει, «ο κόσμος ξεχνάει γρήγορα τι συνέβη τα περασμένα χρόνια».
«Μέσα σε δύο χρόνια COVID-19, ο Μακρόν τα έδωσε όλα (αποζημιώσεις, άτοκα δάνεια, κλπ). Έβαλε τη Γαλλία μέσα σε ένα απύθμενο χρέος, για να μπορέσει ο Γάλλος να ζήσει με αξιοπρέπεια, και τώρα αυτό του χρεώνεται σαν αποτυχία. Ναι, κλείσανε επιχειρήσεις ανθρώπων που δεν είχαν το κεφάλαιο να τις διατηρήσουν, ωστόσο, μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού συνέχισε να λαμβάνει σύνταξη και μισθό στη διάρκεια της πανδημίας».
Αυτά τα λεφτά δεν έπεσαν από τον ουρανό. Τώρα του το χρεώνουν ως λάθος. «Λάθος ή όχι, τον κυνηγάει. Μαζί με τον πόλεμο και την ακρίβεια», επισημαίνει.
«Le sursaut républicain»
Και τώρα τι; Ο Μακρόν καλεί σε ευρύ συνασπισμό, κέντρο και αριστερά αποσύρουν τους υποψηφίους που ήρθαν τρίτοι με στόχο να κάνουν μπλόκο στη Λεπέν. «Είδαμε να αποσύρονται ήδη ορισμένοι, είδαμε επίσης να επικρατούν οι τριγωνικές (όταν είναι τρεις οι υποψήφιοι στο β' γύρο). Θα προσπαθήσουν να μην αφήσουν τη Λεπέν να πάρει την απόλυτη πλειοψηφία. Για την ώρα, και δεν θέλω να το πιστεύω, φαίνεται ότι θα έχει την απόλυτη πλειοψηφία και θα περάσει το κόμμα της».
Η μόνη «ελπίδα» είναι η απρόσμενη υποψηφιότητα του Φρανσουά Ολάντ. Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας έκανε την είσοδό του στα αριστερά θεωρεία, όπου είδε τι γίνεται στο συνονθύλευμα της Αριστερής συμμαχίας και «πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει μια σταθερότητα για τη Γαλλία».
«Έχει και προσωπικούς λογαριασμούς με τον Μακρόν και θα προσπαθήσει να πείσει τη συμμαχία της Αριστεράς ότι μπορεί να προταθεί ως ο επόμενος πρωθυπουργός, σε περίπτωση που δεν έχει απόλυτη πλειοψηφία η Λεπέν», αναφέρει η κα Θεοδωρίδου.
Εν πάση περιπτώσει, είναι σίγουρα μια πιο ανεκτή λύση για πολλούς Γάλλους, οι οποίοι φοβούνται τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν. Ο Ολάντ έχει άλλωστε κατοχυρώσει το παρατσούκλι του «νορμάλ προέδρου», ακόμη και αν τον κορόιδευαν κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Ελιζέ. «Ο Μελανσόν είναι κόκκινο πανί με όλες τις κινήσεις του. Έδωσε ήδη από χθες το στίγμα του, έχοντας στο πλευρό του τη Ριμά Χασάν (Ανυπότακτη Γαλλία) που φορούσε keffiyeh λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων».
Tι θα κάνει ο Μπαρντελά;
Πρώτος, ωστόσο, παραμένει ο 28χρονος Μπαρντελά, protégé της Λεπέν που αναρριχήθηκε στις τάξεις του RN και, στο πλευρό της αρχηγού του, βοήθησε στο λίφτινγκ της εικόνας του. Προειδοποίησε ότι εάν γίνει πρωθυπουργός, θα είναι εκείνος που θα κρατάει το «πορτοφόλι» στο Ματινιόν. Σε περίπτωση άρα που συγκατοικήσει με τον Γάλλο πρόεδρο - ο οποίος θα παραμείνει στο Ελιζέ μέχρι το 2027 - θα υπάρξουν σημεία τριβής.
Ωστόσο, τι μπορεί να κάνει; «Στα βασικά θέματα, χρειάζεται την υπογραφή του Μακρόν». Μπορεί τα οικονομικά να βρίσκονται υπό την εποπτεία της κυβέρνησης, «την εξωτερική πολιτική την έχει στα χέρια του ο Μακρόν. Την ευρωπαϊκή πολιτική επίσης. Τι θα κάνει λοιπόν;».
Θα έχουμε κυβέρνηση προεδρικών διαταγμάτων; «Αν δεν έχει πλειοψηφία απόλυτη, φυσικά. Αυτό που κατηγορούσαν θα το κάνουν με αυτόν τον τρόπο. Προεδρικά διατάγματα δίνονται και ξε-δίνονται. Το διάταγμα για τις συντάξεις δεν μπορεί να αναιρεθεί, δεν έχουν χρήματα για συντάξεις στα 60», σχολιάζει.
«Qui aime châtie bien», λένε οι Γάλλοι εννοώντας ότι «γινόμαστε σκληροί με αυτούς που αγαπάμε». Οι ακροδεξιοί έχουν κάνει σημαία τις αντιευρωπαϊκές τους ιδεολογίες, ιδιαίτερα όσον αφορά στο αγροτικό ζήτημα. «Οι ακροδεξιοί καταδικάζουν την Ευρώπη, αλλά τα λεφτά της τα δέχονται και τα χαίρονται. Πρώτη η Λεπέν, μην ξεχνάμε ότι πριν από 4 χρόνια καταδικάστηκε γιατί χρησιμοποιούσε τα χρήματα που της έδινε η ΕΕ για τα λειτουργικά της έξοδα, και τα χρησιμοποίησε στο κόμμα της. Καταδικάστηκε για αυτό». «"Δεν θέλουμε την ΕΕ, αλλά την δεχόμαστε στην τσέπη μας"», σημειώνει με νόημα.
«Δεν θα μπορέσει ο Μπαρντελά να εφαρμόσει κανένα πρόγραμμα. Ήδη το πρόγραμμά τους είναι καλά «μακιγιαρισμένο». Δεν έχουν ένα κοστολογημένο πρόγραμμα σε αυτά που προτείνουν. Για παράδειγμα, η υπόσχεσή του για τη φορολόγηση των μεγάλων κεφαλαίων, δεν στέκει. Την επομένη, θα έχουν φύγει από τη Γαλλία [τα μεγάλα κεφάλαια]», σχολιάζει η κα. Θεοδωρίδου, θυμίζοντας τι είχε συμβεί τη δεκαετία του 1980 στη Γαλλία.
«Το είδαμε το 1981 με τον Μιτεράν, όταν έγινε η συμφωνία με την Αριστερά. Όσοι είχαν χρήματα, τα έβγαλαν έξω». Η συνέπεια: «Όταν ο Ντελόρ ήταν υπουργός Οικονομικών, δεν μας επιτρεπόταν να βγούμε από τη Γαλλία με πάνω από 2.000 φράγκα το άτομο, το οποίο ήταν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα».
«Εάν φορολογήσουν το μεγάλο κεφάλαιο και όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι η βάση της οικονομίας της Γαλλίας, δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν. Δεν θα έχει πλέον λεφτά η Γαλλία», καταλήγει. Το καμπανάκι έχει ήδη ηχήσει στις αγορές, τόσο για τα προγράμματα της ακροδεξιάς όσο και μιας κυβέρνησης NFP. «Τα προγράμματά τους στηρίζονται σε χρήματα από πρόσθετες φορολογίες και όχι από οικονομίες. Αυτό οδηγεί σε φοροδιαφυγή και διαρροή του κεφαλαίου στο εξωτερικό. Δεν θα κερδίσουν τίποτα από αυτό».
Τι πάει λάθος με τους Ρεπουμπλικανούς;
«Δεν έχουν ηγέτη», τονίζει η κα Θεωδορίδου. «Έχουν έναν «νάνο» της πολιτικής. Ο Ερίκ Σιοτί από την πρώτη στιγμή αποδείχθηκε κάλπικη λίρα. Δεν μπόρεσαν να βρουν ηγέτη να για να εκφράσουν κάποια γνώμη». «Και ένα κόμμα χωρίς ηγέτη, δεν μπορεί να υπάρξει. Όπως άλλωστε και οι σοσιαλιστές. Τα μεγάλα ονόματα, τα ηχηρά πρόσωπα που κάποτε επικράτησαν, δεν υπάρχουν πλέον», επισημαίνει.
Ο Σιοτί έπρεπε να αφήσει το κόμμα του αν ήθελε να συμμαχήσει με τη Λεπέν, γιατί αυτό που έκανε είναι ντροπιαστικό για την κεντροδεξιά της Γαλλίας, προσθέτει η κα Θεοδωρίδου. Είναι όμως το κλειδί για την επομένη Κυριακή;
«Οι περισσότεροι Γάλλοι Ρεπουμπλικανοί δεν θα ψηφίσουν Λεπέν. Η βάση λέει ότι τον ψήφισε. Αυτά τα 100.000 άτομα, έστω θα ψηφίσουν Μπαρντελά, οι υπόλοιποι όχι. Γιατί αυτή η δημοκρατική δεξιά ήταν και είναι εναντίον της ακροδεξιάς. Διότι όσο και αν μεταμφιέζεται σε δημοκρατική η Λεπέν, δυστυχώς, είναι ένα φασιστικό κόμμα».
Το στοίχημα Μακρόν
Εκεί πόνταρε και ο Μακρόν, ελπίζοντας ότι η Γαλλία θα απαρνηθεί τα δύο άκρα. Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι το «στοίχημα» του Γάλλου προέδρου ήταν να έρθει μια κυβέρνηση, ακροδεξιά ή ακροαριστερά, που θα αφήσει πίσω της ένα χάος, διαλύοντας έτσι στα μάτια των Γάλλων τις υποσχέσεις που έδιναν όσο βρίσκονταν στην αντιπολίτευση.
«Η πρώτη μας σκέψη ήταν αυτή. Να αποδειχθεί ότι είχε δίκιο. Έτσι κι αλλιώς δεν είχε πλειοψηφία στη Βουλή. Από την άλλη, η θέση του είναι κατοχυρωμένη. Αν ο ίδιος δεν αποφασίσει να φύγει, δεν μπορεί κανείς να τον βγάλει από τη θέση του. Δεν έχει δικαίωμα να παρουσιαστεί στις επόμενες προεδρικές, άρα, φεύγοντας θα αφήσει το χάος». Οι Γάλλοι του καταλογίζουν εγωκεντρισμό, καθώς φαίνεται να μην τον ενδιαφέρει ποιος θα έρθει μετά. «Κανείς, ούτε από τα Αριστερά ούτε στα Δεξιά, δεν είναι της αρεσκείας του», σχολιάζει.
«Από την άλλη, οι Γάλλοι κάνουν τον πρόεδρο τους "βασιλιά" και στη συνέχεια δεν του δίνουν το δικαίωμα να φαίνεται βασιλιάς. Το έχουν κάνει σε όλους τους προέδρους τους. Ένα αξίωμα θέλει και μια στάση, μια θέση. Αυτό δεν του το συγχωρούν γιατί θέλουν ένα απλό πρόεδρο. Όπως ο Ολάντ, τον οποίο στο τέλος κορόιδευαν».
Απειλείται Δημοκρατία
Η Εθνική Συσπείρωση έχει υποσχεθεί ότι θα εφαρμόσει την ιδέα της εθνικής προτίμησης, όσον αφορά την εργασία σε συγκεκριμένες θέσεις σε πολίτες διπλής υπηκοότητας αλλά και τα επιδόματα. Τι θα συμβεί εάν εφαρμοσθεί; «Θα αφήσει όλους αυτούς που έχουν ρατσιστικά ένστικτα να λένε πλέον ανοικτά ότι δεν θέλουμε κανέναν μη-Γάλλο. Αυτό φοβάμαι».
«Είναι εντελώς ρευστή η κατάσταση και ελάχιστες πιθανότητες για ένα πιο δημοκρατικό αποτέλεσμα», φοβάται η πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας. «Είμαι Δημοκρατικός άνθρωπος και θέλω μια ισορροπία, και αυτή την ισορροπία τώρα θα τη χάσουμε, και λυπάμαι πάρα πολύ που θα τη χάσουμε. Είχα ένα ιδανικό, για εμένα η Γαλλία ήταν η χώρα του Διαφωτισμού και δυστυχώς οδεύουμε στα Τάρταρα. Είναι πολύ κρίμα», σημειώνει.
Υπάρχει ελπίδα; «Ας ελπίσουμε στο sursaut républicain», στη δημοκρατική αφύπνιση, που μπορεί να είναι η μεγάλη έκπληξη, καταλήγει η κα. Θεοδωρίδου.
Φωτογραφίες: AP Photo
*Η Σέτα Θεοδωρίδου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Κατοικεί στο Παρίσι από νεαρή ηλικία. Σπούδασε στο Conservatoire de Musique de Marseille, chant classique, Opéra, Operette; Solfège. Εργάστηκε στον εμπορικό τομέα, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τα κοινά. Εκλέχθηκε για πρώτη φορά το 1997 στην Ελληνική Κοινότητα Παρισιού και περιχώρων και θήτευσε στα πόστα της Υπεύθυνης σχολείων και της Γενικής Γραμματέως. Από το 2014 μέχρι και σήμερα κατέχει τη θέση της Προέδρου της Ελληνικής κοινότητας Παρισιού. Επί σειρά ετών υπήρξε Γενική Γραμματέας της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Γαλλίας, καθώς και μέλος του Σ.Α.Ε..e
