Την εκτίμηση ότι η δημιουργία μιας μη κρατικής ιατρικής σχολής στην Ελλάδα είναι θετική εξέλιξη τόσο για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας όσο και ευρύτερα για την κοινωνία εκφράζει ο πρώην αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ Ναπολέων Μαραβέγιας σε συνέντευξή του στο Liberal και τον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο.
Ο κ. Μαραβέγιας επισημαίνει ότι κάθε νέα προσπάθεια που γίνεται προς την κατεύθυνση της μη κρατικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι καλοδεχούμενη, αρκεί να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις - «κλειδιά», όπως τα εχέγγυα της σοβαρότητας και της υπευθυνότητας, αλλά και ότι οι προδιαγραφές της δημιουργίας μιας τέτοιας σχολής θα κινούνται σε πολύ υψηλό επίπεδο.
«Πιστεύω ότι πλέον οι συνθήκες είναι ώριμες και η αγορά είναι τέτοια έτσι ώστε να μην επιτρέψει τη δημιουργία πανεπιστημίων δεύτερης κατηγορίας», εκτιμά ο ίδιος.
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Θα ήθελα, με βάση την είδηση για την ίδρυση της πρώτης μη κρατικής ιατρικής σχολής να σας ρωτήσω το τι σηματοδοτεί η εξέλιξη αυτή για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας; Υπάρχουν οφέλη για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο και ποια είναι αυτά;
Είναι βέβαιο ότι κάθε νέα προσπάθεια που γίνεται προς την κατεύθυνση της μη κρατικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι καλοδεχούμενη, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, βεβαίως: Ότι θα τηρεί τα εχέγγυα της σοβαρότητας, της υπευθυνότητας και ότι οι προδιαγραφές της δημιουργίας μιας τέτοιας σχολής, ενός τέτοιου Πανεπιστημίου θα είναι πάρα πολύ υψηλές.
Με αυτές τις προϋποθέσεις νομίζω πως είναι εξαιρετικά θετικό και για την ελληνική κοινωνία, βεβαίως αλλά και για το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο διότι με τον τρόπο αυτό μπορεί κανένας να θεωρήσει ότι θα υπάρξει ανταγωνισμός, ο οποίος μπορεί να ανεβάσει το επίπεδο των ιατρικών σπουδών στην Ελλάδα, όχι μόνο του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και των άλλων ελληνικών Πανεπιστημίων που έχουν ιατρικές σχολές.
Εκτιμάτε ότι ως χώρα αργήσαμε να προχωρήσουμε στη νομοθετική ρύθμιση για τα μη κρατικά Πανεπιστήμια; Τι ακριβώς συμβαίνει; Ποια είναι η άποψη σας;
Όπως ξέρετε πολύ καλά η νομοθεσία στο συνταγματικό επίπεδο που απαγορεύει την δημιουργία ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και είναι αποτέλεσμα, βεβαίως μιας πολύ συγκεκριμένης πολιτικής συγκυρίας στη χώρα μας.
Αυτά είναι γνωστά. Δεν χρειάζεται να τα ξαναπούμε. Νομίζω, όμως ότι τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον μια δεκαετία έχουν ωριμάσει οι συνθήκες έτσι ώστε να μην υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα δημιουργίας μη κρατικών Πανεπιστημίων, υπό την προϋπόθεση - το ξαναλέω πάλι - ότι οι προδιαγραφές των σπουδών που θα παρέχουν τα Πανεπιστήμια αυτά θα είναι στο ύψος των δημοσίων πανεπιστημίων όχι μόνο της χώρας μας αλλά και της Ευρώπης και της Αμερικής, συνολικότερα.
Εκεί θέλω να επιμείνω, στις προδιαγραφές, στο επίπεδο των σπουδών, στην διαδικασία επιλογής των καθηγητών που πρέπει να είναι σε υψηλό επίπεδο και καταλαβαίνετε πολύ καλά ότι ο μόνος λόγος που κανένας μπορεί να έχει ενστάσεις είναι ακριβώς σε αυτό, το ζήτημα των προδιαγραφών.
Όταν αναφερόμαστε σε προδιαγραφές, τι ακριβώς εννοούμε;
Εννοούμε πρώτα απ όλα την απαλλαγή από κάθε παρέμβαση οποιουδήποτε παράγοντα πέραν της επιστημονικότητας, και είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό και δεύτερον η επιλογή των καθηγητών, η επιλογή, δηλαδή, των διδασκόντων πρέπει να είναι σε πάρα πολύ υψηλό επίπεδο, όπως αρμόζει σε πανεπιστημιακά ιδρύματα. Εκεί πρέπει να επιμείνουμε και αν τηρούνται αυτές οι προϋποθέσεις νομίζω ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα.
Ένα ζήτημα που κατά καιρού απασχολεί κατά καιρούς τη συζήτηση για τα μη κρατικά πανεπιστήμια αφορά τις συντεχνίες. Πώς επηρεάζονται οι συντεχνίες από τις νέες εξελίξεις που διαμορφώνονται στην εκπαίδευση κατά άποψή σας;
Ασφαλώς αναφέρεστε στις συντεχνίες των καθηγητών. Αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Υπάρχει, όμως και η άλλη πλευρά του νομίσματος, να μη φθάσουμε σε συντεχνίες καθηγητών ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Ξέρετε, οι Πανεπιστημιακοί με το κύρος που διαθέτουν και με τη γνώση που διαθέτουν, μπορούν, πιστεύω, αν είναι ελεύθεροι από κάθε είδους παρεμβάσεις νομίζω ότι μπορούν να λειτουργήσουν όχι ως συντεχνίες αλλά ως ένα επιστημονικό σώμα που αρμόζει πραγματικά στο επίπεδο των πανεπιστημιακών σπουδών στην Ευρώπη και Αμερική.
Θα μπορούσαμε να πούμε, όμως, ότι η έλευση των μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, έτσι όπως διαμορφώνεται με τις νέες συνθήκες, έρχεται ουσιαστικά να αλλάξει και κάποιες νοοτροπίες. Είναι μια αλλαγή παραδείγματος. Σωστά;
Ναι, είναι μια αλλαγή παραδείγματος, αλλά νομίζω προς τη σωστή κατεύθυνση. Ξέρετε εγώ, και όχι μόνο εγώ, αλλά νομίζω πως κάθε άνθρωπος που έχει φιλελεύθερες αντιλήψεις είναι υπέρ της κάθε είδους αύξησης του ανταγωνισμού μεταξύ των Πανεπιστημίων ή μεταξύ των καθηγητών ή οτιδήποτε άλλο, γιατί το μόνο που κάνει είναι να αυξάνει το ποιοτικό επίπεδο. Από αυτή την άποψη εγώ θεωρώ ότι είναι θετικό και όχι αρνητικό.
Ποια θα είναι η συμβολή της σύμπραξης και συνύπαρξης δημοσίων και ιδιωτικών Πανεπιστημίων σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας;
Αυτό είναι πάρα πολύ σωστό. Επειδή η ελληνική οικογένεια έχει τάση ακόμη και σήμερα να βοηθάει τα παιδιά της να σπουδάσουν ακόμη και οικογένειες χαμηλότερου οικονομικού επιπέδου, πέρα του μέσου και του ανώτερου, φυσικά, έχουμε ένα απίστευτα μεγάλο επιστημονικό δυναμικό όχι μόνο στο χώρο της ιατρικής αλλά και σε οποιονδήποτε άλλο χώρο.
Ξέρετε ότι σε όλο τον κόσμο και στην Ευρώπη και στην Αμερική και όχι μόνο, και στην Ιαπωνία και στην Αυστραλία, επίσης, έχουμε έλληνες καθηγητές οι οποίοι διαπρέπουν. Νομίζω ότι αυτό, είναι καιρός, αν μπορέσουμε βεβαίως τα ιδιωτικά ή τα μη κρατικά Πανεπιστήμια να αμείψουν τους καθηγητές με ανάλογες αμοιβές, αντίστοιχες με εκείνες που έχουν τα ευρωπαϊκά, τα αμερικανικά και τα άλλα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Αν συμβεί αυτό, νομίζω ότι οι Έλληνες καθηγητές θα σπεύσουν στην Ελλάδα διότι είναι η πατρίδα τους και νομίζω ότι θα σταματήσει και η διαρροή εγκεφάλων, το φαινόμενο του brain drain που υπάρχει αυτή στη στιγμή.
Θεωρώ θετικό, δηλαδή, αυτό, αλλά και πάλι σας ξαναλέω, έχω μεγάλη ανησυχία ως προς το ζήτημα των προδιαγραφών, της ποιότητας αυτών των Πανεπιστημίων.
Πρέπει τα πανεπιστήμια που θα ιδρυθούν ή αυτά που έχουν ξεκινήσει να ιδρύονται σήμερα, είτε είναι ιατρικές σχολές ή κάτι άλλο θα πρέπει να βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο, πράγμα το οποίο, πιστεύω ότι πλέον οι συνθήκες είναι ώριμες και η αγορά είναι τέτοια έτσι ώστε να μην επιτρέψει τη δημιουργία πανεπιστημίων δεύτερης κατηγορίας.
*Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι πρώην Αντιπρύτανις στο ΕΚΠΑ και Καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας με εξειδίκευση στα θέματα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
