«Για μένα η ζωγραφική πράξη είναι η μάχη μεταξύ των κηλίδων»
Ο ζωγράφος Θανάσης Μακρής μιλάει στο σύντομο διάλογο που είχαμε μαζί του για την αφαίρεση που κυριαρχεί στο έργο του. Τα τελευταία οκτώ χρόνια ασχολείται με τοπία και ένα μέρος αυτής της δουλειάς θα την δείξει στην επικείμενη έκθεσή του στην αίθουσα τέχνης έκφραση-γιάννα γραμματοπούλου. Κύρια επιδίωξή του είναι να κάνει μέσα από τη ζωγραφική του παλέτα «να δονείται ο χώρος». Έχοντας πάντα σαν αφετηρία κάποιο θέμα αφαιρεί στοιχεία από αυτό ώστε στο τέλος να είναι μια υπόμνηση, μια γεύση.
Συνέντευξη στην Άρτεμη Καρδουλάκη
-Πως ξεκίνησες την θητεία σου στην τέχνη;
-Τελείωσα την ΑΣΚΤ με καθηγητή το Μόραλη. Ο Μόραλης ήταν μεγάλος δάσκαλος, ίσως και ο τελευταίος. Μου έμαθε ορισμένα στοιχεία πλαστικής αναζήτησης που τα συναντώ μέχρι σήμερα.
-Ξεκίνησες να ζωγραφίζεις από μικρός;
-Με έλεγαν ζωγράφο. Ήμουν κακός μαθητής αλλά μάθαινα τους καλούς μαθητές ζωγραφική. Αυτό ήταν μια επιβεβαίωση.
-Δηλαδή ήξερες από μικρός την πορεία που θα ακολουθούσες.
-Τελείωσα οικονομικό Γυμνάσιο και ένας καθηγητής στην Τετάρτη Γυμνασίου μου πρότεινε να πάω στην Καλών Τεχνών. Δεν ήξερα ότι υπήρχε μέχρι τότε. Οπότε το έβαλα στο μυαλό μου και το πραγματοποίησα. Στη συνέχεια πήρα την υποτροφία Βικάτου και πήγα στο Παρίσι για δύο χρόνια. Γύρισα και έκανα την πρώτη μου έκθεση στην γκαλερί Ώρα.
-Τι έδειξες;
-Τους πρώτους μου πίνακες και πολλά σχέδια. Έκανα και μια δεύτερη έκθεση εκεί, αλλά μετά έκλεισε και συνδέθηκα με την γκαλερί της Γιάννας Γραμματοπούλου.
-Εσύ κυρίως κάνεις τοπία.
-Με τάση στην αφαίρεση. Μόνο που παλιά το έκανα υποσυνείδητα ενώ το τώρα το κάνω συνειδητά. Ο βαθμός ανάλυσης σε ένα έργο για μένα έχει ένα όριο. Δεν θα μπορούσα να κάνω ποτέ φωτογραφικό ρεαλισμό. Αφαίρεση καταστρέφοντας το θέμα δεν έχω κάνει. Ξέρω το πλαίσιο μου. Πρόκειται για μια προσπάθεια ερμηνείας της εικόνας με τα δικά μου τα μέσα.
-Έχεις διαλέξεις να εκφράζεσαι με ζωγραφικά μέσα. Δεν έχεις δοκιμάσει άλλους τρόπους έκφρασης. Είσαι πιστός στη ζωγραφική.
-Έχω τόσο λίγο χρόνο να ασχοληθώ με άλλα πράγματα. Τώρα αρχίζω μετά από τόσα χρόνια δουλειάς να ανακαλύπτω ορισμένα στοιχεία. Με όλα τα υλικά βέβαια μπορείς να εκφραστείς αλλά επειδή ξεκίνησα με τα χρώματα θέλω να ανακαλύψω ορισμένες συνθήκες μ' αυτά. Το θεωρώ πολύ ουσιαστικό.
-Επιμένεις πάντως στην αφαίρεση. Έχεις κάνει και ορισμένα έργα με συγκεκριμένες φιγούρες.
-Είναι μια παραστατική ζωγραφική με κάποια εξπρεσιονιστικά στοιχεία και μία αφαίρεση. Δεν μπορώ να κάνω λεπτομερείς αναγωγές. Δεν μπορώ να θεωρήσω τον εαυτό μου παραστατικό ζωγράφο.
-Γιατί αυτό;
-Για μένα είναι η μάχη μεταξύ των κηλίδων. Δεν το χάνω το θέμα ποτέ. Αν το χάσω τότε καταστρέφεται και το έργο. Στο τέλος μπορεί να καταλήξει σε μια υπόμνηση του θέματος.
-Πότε αισθάνεσαι ότι έχει τελειώσει ένα έργο σου;
-Σε κάποια έργα δεν μπορώ να τα προχωρήσω, ενώ κάποια άλλα μετά από χρόνια μπορεί να δω ότι χρειάζονται ορισμένα άλλα στοιχεία. Αλλά βέβαια αυτά έχουν κάνει ήδη την συνομιλία τους με το χρόνο και δεν έχουν πλέον ανάγκη να προσθέσεις κάτι άλλο.
-Ετοιμάζεις την έκθεση σου στην Γιάννα Γραμματοπούλου με τοπία με διάρκεια από 8 Μαρτίου έως 2 Απριλίου 2016.
-Στην προηγούμενη δουλειά έδειξα φιγούρες. Τα τελευταία οκτώ χρόνια ασχολούμαι με τα τοπία και νομίζω ότι θα συνεχίσω μ' αυτά. Δούλεψα αυτά τα έργα τα τελευταία τρία χρόνια και νομίζω ότι είναι η καλύτερη φάση της δουλειάς μου. Το τοπίο με κάποιο τρόπο βοηθάει σ' αυτό που λέμε αφαίρεση αν και κανονικά και το τοπίο υπάρχει φόβος να το καταστρέψεις, στο πορτραίτο υπάρχει λιγότερος. Πάντα ζωγραφίζω με μία εικόνα και πάντα με μία μνήμη. Έχω ταξιδέψει τα τελευταία χρόνια πολύ στις Κυκλάδες και με έχει εντυπωσιάσει πολύ το φως.
-Τι ψάχνεις μέσα από το τοπίο και γιατί λες ότι θα σε απασχολήσει για πολλά χρόνια ακόμη;
-Έχω την άποψη ότι οι Μαλέας, Οικονόμου, Λύτρας, Παπαλουκάς είναι μεγάλοι δημιουργοί για τα ελληνικά δεδομένα. Είναι μετεμπρεσιονιστές. Για μένα αυτοί είναι παγκοσμίου επιπέδου. Έχοντας σαν αφορμή το τοπίο κυρίως βρήκαν λύσεις που σε οδηγεί να βρεις το ίδιο το φως του ελλαδικού χώρου. Τέτοια ζωγραφική δεν θα την έβλεπες σε άλλη χώρα που έχει διαφορετικό φως. Αυτοί άνοιξαν ένα μεγάλο κεφάλαιο που όμως αφέθηκε. Δεν είχε συνέχεια. Εγώ ξεκινάω μ' αυτούς τους ζωγράφους σαν οπτική αλλά το πηγαίνω μέσα από την δική μου εποχή.
-Δηλαδή αναζητάς το φως.
-Μέσα από το φως προσπαθώ να επεξεργαστώ τη φόρμα μου.
-Ωστόσο τα έργα σου δεν είναι φωτεινά. Κυριαρχούν σ' αυτά οι καφέ αποχρώσεις.
-Αυτή ειναι η προσωπική μου συνεισφορά στη ζωγραφική. Το άλλο πακέτο είναι με τα ερεθίσματα που έρχονται μέσα από το φως.
-Γιατί λες ότι ίσως αυτή η δουλειά είναι η καλύτερη που έχεις κάνει;
-Είναι πιο κοντά σε σχέση μ' αυτά που επεδίωκα πάντοτε. Επεδίωκα να βρω τις λύσεις πάνω στο θέμα της μερικής αφαίρεσης που είχα πάντα και να κάνω τη φόρμα να μιλάει πιο δυνατά πάνω σ' ένα συγκεκριμένο θέμα.
-Αυτή είναι η τελική επιδίωξη;
-Θέλω να δονείται ο ζωγραφικός χώρος. Μπορεί να είναι μεγάλη φιλοδοξία αυτό αλλά το θέλω.
-Πως στέκεται το κοινό απέναντι στο έργο σου;
-Νομίζω ότι με κάποιους επικοινωνώ.
- Ανάφερες ότι θα συνεχίσει να σ' απασχολεί το τοπίο.
-Νομίζω ότι δεν έχει ερμηνευθεί αρκετά το θέμα του ανάγλυφου του ελληνικού τοπίου σε σχέση με το φως που πέφτει πάνω του. Είναι πηγή για ερμηνείες. Και επειδή το βλέπω σαν ανοικτό ζήτημα θα με απασχολήσει πολύ ακόμη. Αλλά θα σου έλεγα και αυτό. Τι θα πει θέμα από ένα σημείο και μετά; Θα ήθελα όλα τα θέματα που μπορεί είναι τοπία, γυμνά ή φιγούρες να είναι ένα. Να αποτελούν μια ενιαία θεματική και να ζωγραφίζω τα πάντα με τον ίδιο τρόπο. Είναι πολύ δύσκολο αυτό, αλλά θα με έφερνε πολύ κοντά σ' αυτό που ψάχνω. Το θέμα να μη σε δυναστεύει. Να μένει κάτι από το θέμα μόνο σαν αφορμή ή σα γεύση.
-Άλλες τέχνες σε έχουν επηρεάσει;
-Ο κινηματογράφος σε ένα βαθμό. Με εντυπωσιάζει το αποτέλεσμα. Μ' αρέσει πολύ ο Ταρκόφσκι. Το έργο του έχει μεγάλη πυκνότητα κυρίως σαν μορφή παρότι δεν ξεχωρίζει άμεσα το περιεχόμενο.
