Στόχος της Χαμάς είναι να σύρει το Ισραήλ σε ένα πόλεμο με χιλιάδες νεκρούς υποχρεώνοντας τις αραβικές χώρες να παρέμβουν. Και να μετατρέψει τη Γάζα σε ένα απέραντο Στάλινγκραντ, ματώνοντας τον ισραηλινό στρατό, έτσι ώστε η ισραηλινή κυβέρνηση να υποχωρήσει ως αποτέλεσμα μαζικών απωλειών, όπως έγινε κατά τον πόλεμο του Λιβάνου το 2006, τονίζει στο Liberal ο διεθνολόγος Θ.Τσακίρης.
Μιλά για τον κίνδυνο ενός περιφερειακού πολέμου από τυχόν εμπλοκή της Χεζμπόλα και άρα του Ιράν, που θα άλλαζε άρδην τα δεδομένα στη Μέση Ανατολή, την απαξίωση της Παλαιστινιακής Αρχής, το σενάριο περαιτέρω εδραίωσης της σχέσης Σ.Αραβίας - Ιράν, αλλά και για το ρόλο της Τουρκίας.
«Η μακρόχρονη υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Χαμάς από μόνη της αδρανοποιεί τα φιλοτουρκικά αντανακλαστικά όσων εντός του Ισραήλ θα ήθελαν να δώσουν ουσιαστικό περιεχόμενο στην τουρκο-ισραηλινή επαναπροσέγγιση», εξηγεί ο κ. Τσακίρης.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Μια εισβολή του Ισραήλ στην Γάζα και μια επιχείρηση μεγάλης κλίμακας θεωρείται αναπόφευκτη. Ποια η δική σας εκτίμηση και κατά πόσο βλέπετε μια κρίση μακράς διάρκειας;
Το μέγεθος της επίθεσης της Χαμάς κατά του Ισραήλ επιβάλλει στην ισραηλινή κυβέρνηση μια διαφορετικής κλίμακας αντίδραση σε σχέση με το 2014 όταν έγινε και η τελευταία χερσαία επέμβαση. Μια χερσαία εισβολή είναι αναπόφευκτη το ερωτηματικό είναι η κλίμακα της, η διάρκεια της, η προσπάθεια αποφυγής του ανθρώπινου κόστους που θα προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις στην Αίγυπτο, τα ΗΑΕ, την Ιορδανία και το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας (ΒΣΑ) και η μεταπολεμική κατάσταση πραγμάτων, το εάν δηλαδή το Ισραήλ θα επιχειρήσει να καταλάβει και να επανεποικίσει μερικώς τη Γάζα σπρώχνοντας 2,4 εκατομμύρια Παλαιστινίους σε νέους προσφυγικούς καταυλισμούς που θα πρέπει να οικοδομηθούν από το μηδέν στην Αίγυπτο. Ένα τέτοιο σενάριο είναι πιθανό να προκαλέσει μαζικές προσφυγικές ροές προς την ΕΕ ανάλογες με εκείνες του 2015.
Το σενάριο αυτό είναι πολύ πιθανό επίσης να προκαλέσει μαζικές αντιδράσεις που θα αντιστρέψουν τη δυναμική επανομαλοποίησης των συμφωνιών του Αβραάμ και ενδεχομένως θα εμπλέξουν τη Χεζμπόλα και το Ιράν στον πόλεμο. Το Ιράν ωστόσο και η Χεζμπόλα δεν θα μπουν στον πόλεμο ένα δεν έχουν την τακτική σύμφωνη γνώμη του ΒΣΑ και για να γίνει κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι ο ισραηλινός στρατός θα έχει διαπράξει μαζικές θηριωδίες στη Γάζα προκαλώντας δεκάδες αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς υποχρεώνοντας τις αραβικές χώρες να παρέμβουν στον πόλεμο για να διακόψουν την ανθρωπιστική καταστροφή της Γάζας.
Αυτό ακριβώς θα ήθελε να γίνει η Χαμάς που επιδιώκει να μετατρέψει τη Γάζα σε ένα απέραντο Στάλινγκραντ ματώνοντας τον ισραηλινό στρατό έτσι ώστε η ισραηλινή κυβέρνηση να υποχωρήσει ως αποτέλεσμα μαζικών απωλειών ανθρώπινου και υλικού δυναμικού όπως έγινε κατά τον πόλεμο του Λιβάνου το 2006.
Αυτό θα φανεί μέσα στους επόμενους μήνες.
Τι θα σήμαινε μια τυχόν εμπλοκή της υποστηριζόμενης από το Ιράν, Χεζμπολάχ αλλά και της Συρίας;
Η Συρία είναι ήδη σε πόλεμο με τον εαυτό της και δεν αποτελεί απειλή για κανένα. Ωστόσο ιρανικές πολιτοφυλακές και εν γένει δυνάμεις στη Συρία θα μπορούσαν να εμπλακούν κατά του Ισραήλ στο μέτωπο του Γκολάν ως μια κίνηση περισπασμού των ισραηλινών δυνάμεων που έχουν να φοβηθούν τη Χεζμπόλα πολύ περισσότερο από το Συριακό στρατό και τη Χαμάς. Μια εμπλοκή της Χεζμπόλα θα άλλαζε άρδην τα δεδομένα της σύγκρουσης καθώς κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν εμπλοκή του Ιράν και αυτό είναι μια συνταγή περιφερειακού πολέμου που θα προκαλούσε μαζική αποσταθεροποίηση σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Η σύγκρουση ευνοεί την Χαμάς και τις ακραίες δυνάμεις. Υπάρχει χώρος για την PLO, την πιο μετριοπαθή Παλαιστινιακή Αρχή;
Η μετριοπαθής Παλαιστινιακή Αρχή στο πρόσωπο της Φάταχ έχει εξαφανισθεί πολιτικά και απονομιμοποιηθεί μαζικά μεταξύ των Παλαιστίνιων της Δυτικής Όχθης λόγω της συνεργασίας της με το Ισραήλ μετά και τη δεύτερη εξέγερση ή Ιντιφάντα του 2000-2005. Εάν γίνονταν αύριο εκλογές στα Παλαιστινιακά εδάφη η Χαμάς θα κυριαρχούσε με άνεση.
Το ερώτημα ωστόσο είναι εάν υπάρχει περιθώριο για μια πιο μετριοπαθή ισραηλινή κυβέρνηση που θα επέτρεπε στο Νετανιάχου σε συνεργασία με την κεντρώα αντιπολίτευση να δώσει ουσιαστική ώθηση στη λύση του Παλαιστινιακού με αντάλλαγμα τη συγκρότηση μιας ευρείας κυβέρνησης συνασπισμού που αφενός θα προστάτευε τον Νετανιάχου από τα προβλήματα που έχει με την Ισραηλινή δικαιοσύνη και αφετέρου θα συνεπαγόταν την εγκατάλειψη της συμμαχίας του Νετανιάχου με τα ακροδεξιά κόμματα του παρόντος συνασπισμού. Το σενάριο αυτό ωστόσο είτε συγκροτηθεί είτε όχι κυβέρνηση συνασπισμού για τον πόλεμο της Γάζας παραμένει απομακρυσμένο.
Τι θα σήμαινε το ενδεχόμενο, όχι μόνο να παγώσει η προσέγγιση Ισραήλ - Σ. Αραβίας, αλλά και να επιδεινωθεί η κατάσταση με τις άλλες αραβικές χώρες με τις οποίες έχει αποκαταστήσει σχέσεις το Ισραήλ;
Την κατάρρευση των συμφωνιών του Αβραάμ ακόμη και με τα κράτη που τις έχουν υπογράψει και την περαιτέρω εδραίωση της επαναπροσέγγισης Ιράν-ΒΣΑ. Το κρίσιμο ερώτημα είναι -και είναι δύσκολο να απαντηθεί- μετά από ποιόν βαθμό ισραηλινών αντιποίνων οι κυβερνήσεις της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας πρόκειται να παρέμβουν για να αποτρέψουν μια ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα με τη σύμφωνη γνώμη ευρωπαϊκών κυβερνήσεων που δεν θα ήθελαν να αντιμετωπίσουν ένα νέο προσφυγικό κύμα εκατομμυρίων παλαιστινίων προσφύγων.
Η Τουρκία τηρεί από την πρώτη ημέρα στάση ίσων αποστάσεων. Πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο επιδείνωσης των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων;
Αυτό θα εξαρτηθεί από το τι στάση θα κρατήσει ο Ερντογάν μόλις αρχίσει η ισραηλινή εισβολή στη Γάζα για την οποία προειδοποίησε το Ισραήλ να μην στοχοποιεί αμάχους, κάτι το πρακτικά αδύνατο όταν ενεργείται πολεμική επιχείρηση στην πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του πλανήτη. Η μακρόχρονη υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Χαμάς ωστόσο από μόνη της αδρανοποιεί σε σημαντικό βαθμό τα φιλοτουρκικά αντανακλαστικά όσων εντός του Ισραήλ θα ήθελαν να δώσουν ουσιαστικό περιεχόμενο στην τουρκο-ισραηλινή επαναπροσέγγιση.
Πώς επηρεάζει ο πόλεμος το ενεργειακό τοπίο στην Αν. Μεσόγειο;
Σε ότι αφορά τον τομέα του Φυσικού Αερίου νομίζω ότι οι εξελίξεις παγώνουν ως προς τη λήψη της οποιασδήποτε απόφασης από πλευράς του Ισραήλ, χωρίς ωστόσο να συνεπάγεται κάτι τέτοιο και για τα θέματα των καλωδίων.
* Ο Δρ Θεόδωρος Τσακίρης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Γεωπολιτικής και Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
