Με τις πληροφορίες του Reuters να επιβεβαιώνουν τελικώς ότι ο Ιρανός πρόεδρος Ε. Ραΐσι, είναι νεκρός, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Κ. Υφαντής, μιλάει στο Liberal και τον Ν. Ταμπακόπουλο για την επόμενη μέρα στο Ιράν και στη Μέση Ανατολή. Ο ίδιος αναλύει επίσης τον πόλεμο στη Γάζα και το τελεσίγραφο του Γκάντζ στον Νετανιάχου.
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Τι σηματοδοτεί για το Ιράν ο θάνατος του Ραΐσι και ποιος ο ρόλος του στη χώρα;
Για οποιαδήποτε χώρα μια τέτοια εξέλιξη είναι σημαντική, αν χάσει δηλαδή ξαφνικά τον ηγέτη της, σημαίνει ότι υπάρχει αλλαγή δεδομένων. Εάν διαπιστωθεί το μοιραίο, αυτό σημαίνει ότι το Ιράν μπαίνει σε μια διαδικασία εκλογών για την ανάδειξη νέου προέδρου. Δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει κάτι ως προς τις εσωτερικές ισορροπίες. Αυτό το οποίο παρατηρήσαμε στην τρέχουσα διακυβέρνηση είναι ότι όλη η ηγεσία του Ιράν αποτελείται από σκληροπυρηνικούς, συντηρητικούς ηγέτες.
Δεν υπήρχε δηλαδή αυτό που συζητούσαμε παλαιότερα, ότι ενδεχομένως θα μπορούσε να είναι λιγότερο ή περισσότερο μεταρρυθμιστής κάποιος. Νομίζω ότι τις επόμενες μέρες στο Ιράν θα αυξηθεί σε όλα τα επίπεδα η επιφυλακή του κρατικού μηχανισμού.
Και αυτό για τον φόβο τυχόν προσπάθειας εκμετάλλευσης της κατάστασης από δυνάμεις στο εξωτερικό. Όμως δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει κάποιος παράγοντας στη Μέση Ανατολή, ο οποίος θα προσπαθούσε να αποσταθεροποιήσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο το Ιράν.
Άλλωστε, ακόμα και αν προσπαθούσε δεν θα τα κατάφερνε. Γιατί το καθεστώς είναι ισχυρό και αδίστακτο στις αντιδράσεις του στην εσωτερική καταπίεση. Δεν νομίζω πως υπάρχει προοπτική κάποιας αλλαγής μετά το φοβερό αυτό ατύχημα ή δυστύχημα.
Σχετικά με τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και τις σχέσεις με το Ισραήλ, πρόκειται να δούμε μεταβολές;
Δεν πρόκειται να συμβεί κάτι διαφορετικό. Το Ισραήλ δεν θα προσπαθήσει να κάνει κάτι, δεν θα μπορούσε να κάνει άλλωστε κάτι σε αυτήν τη φάση. Ο κίνδυνος ανοικτής σύγκρουσης με το Ιράν εξαντλήθηκε την προηγούμενη φορά στην επίδειξη ισχύος και από τις δύο πλευρές. Επομένως, το θεοκρατικό καθεστώς θα φροντίσει έτσι ώστε η αντικατάσταση του Ραΐσι, να είναι πολύ σύντομη και ομαλή.
Πιστεύω λοιπόν πως δεν αλλάζει κάτι στις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και στο καθεστώς στο Ιράν. Το Ανώτατο Συμβούλιο των κληρικών θα φροντίσει ώστε τα πράγματα να λειτουργούν όπως σήμερα.
Περνώντας στον πόλεμο στη Γάζα, τι σημαίνει το τελεσίγραφο Γκαντζ στον Νετανιάχου;
Η σύγκρουση του Γκαντζ με τον Νετανιάχου δείχνει ότι δεν υπάρχει στρατηγική για την επόμενη μέρα του πολέμου στη Γάζα. Και αυτό είναι που καθιστά το Ισραήλ ευάλωτο, πολιτικά πρώτα απ’ όλα, απέναντι στη διεθνή κοινότητα.
Ο Γκαντζ ως ο μετριοπαθής αυτήν τη στιγμή, αυτός που εκφράζει πιο κεντρώα στοιχεία στο φάσμα των πολιτικών δυνάμεων του Ισραήλ, νομίζω εξέφρασε με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο την αγωνία για την επόμενη μέρα. Το τελεσίγραφο που έχει δώσει για τις 8 Ιουνίου, νομίζω ότι θα επιταχύνει τις εξελίξεις τις εσωτερικές το επόμενο διάστημα.
Είναι μάλλον απίθανο να υπάρξει μια συμφωνία και άρα δεν αποκλείεται να δούμε τον κλονισμό της πολεμικής κυβέρνησης του Ισραήλ, με ό,τι αυτό σημαίνει.
Η επόμενη μέρα στο εσωτερικό της χώρας και στον πόλεμο στη Γάζα;
Η επόμενη μέρα στο Ισραήλ μπορεί να φέρει μια εκλογική διαδικασία, η οποία αναρωτιέται κανείς με ποιους όρους θα διεξαχθεί. Δύσκολα θα δούμε αναστολή των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Γιατί όσο μετριοπαθής είναι ο Γκαντζ, τόσο σκληροπυρηνικές είναι κάποιες πολιτικές δυνάμεις στα δεξιά του Νετανιάχου, οι οποίες ίσως ενισχύσουν τη θέση τους στην κυβέρνηση συνασπισμού μέσα από αυτήν την κρίση.
Αλλά επειδή είναι οι πρώτες ώρες από τη στιγμή που ο Γκαντζ έστειλε το τελεσίγραφο και απειλεί με αποχώρηση από την κυβέρνηση, θα έλεγα να περιμένουμε.
Τέλος, σε περίπτωση που εισβάλλουν πλήρως στη Ράφα οι Ισραηλινές δυνάμεις και αποδυναμώσουν τη Χαμάς, ποια τα σενάρια για τη Γάζα;
Ουδείς γνωρίζει, και αυτό εξέφρασε ο Γκαντζ. Δηλαδή, την απουσία στρατηγικής για την επόμενη μέρα στη Γάζα. Μπορεί να εικάσει κανείς ότι οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις θα εγκαταστήσουν σημεία ελέγχου, σε ολόκληρη τη Γάζα και ο μεγάλος όγκος θα αποχωρήσει. Έχοντας αφήσει όμως πίσω του μια κατάσταση η οποία θα καθιστά την επιστροφή των Παλαιστινίων στις εστίες τους, εξαιρετικά δύσκολη.
Θα αρχίσει μια συζήτηση για την αποκατάσταση, αλλά όλα αυτά αν και εφόσον έχουμε οριστική κατάπαυση του πυρός. Ο Γκαντζ αυτό ακριβώς είπε, ότι το Ισραήλ χρειάζεται μια στρατηγική για την επόμενη μέρα. Ποιος θα ελέγχει τη Γάζα; Ποια κυβέρνηση; Ποια διοίκηση θα υπάρχει στη Γάζα και ποιος ο ρόλος του Ισραήλ στην περιοχή; Υπάρχουν ακραίες δυνάμεις που θέλουν να αρχίσει ο εποικισμός που είχε σταματήσει. Αυτά τα ερωτήματα δείχνουν πως υπάρχει απουσία στρατηγικής για την επόμενη μέρα στη Γάζα.
