Του Γιάννη Παλιούρη
«Σιωπηλοί δολοφόνοι»… Όχι δεν πρόκειται για εκπαιδευμένους εκτελεστές κάποιας ελίτ ομάδας. Ο λόγος για ύπουλες παθήσεις ή μικρόβια, που χτυπάνε εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, χωρίς να δώσουν σημάδια στους γιατρούς παρά μόνο όταν είναι πολύ αργά πια. Ένας από αυτούς τους «σιωπηλούς δολοφόνους» είναι και η οξεία νεφρική ανεπάρκεια, η οποία ευθύνεται για σημαντικό ποσοστό θανάτων ασθενών που βρίσκονται ήδη σε νοσηλεία.
Μια νέα εφαρμογή, που στον πυρήνα της έχει την Τεχνητή Νοημοσύνη, δίνει σοβαρές υποσχέσεις για την έγκαιρη διάγνωση της Οξείας Νεφρικής Ανεπάρκειας. Η εφαρμογή αναπτύχθηκε από κοινού από την DeepMind, θυγατρική της Google, και Βρετανούς ειδικούς στον τομέα της υγείας και είναι σε θέση να προβλέπει την εκδήλωση οξείας νεφρικής ανεπάρκειας έως και 48 ώρες προτού αυτή εκδηλωθεί.
Η επικινδυνότητα της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας συνίσταται στο γεγονός ότι τα νεφρά σταματούν ξαφνικά να λειτουργούν, με αποτέλεσμα τα επιβλαβή προϊόντα του μεταβολισμού, τα υγρά και οι ηλεκτρολύτες να συσσωρεύονται στο σώμα.
Η εφαρμογή αξιοποιεί τη λεγόμενη «βαθιά μάθηση», έναν από τους πολλούς κλάδους της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το ιατρικό προσωπικό τροφοδοτεί την εφαρμογή με το ιστορικό του ασθενούς αλλά και στοιχεία για την τρέχουσα κατάστασή του. Η εφαρμογή συσχετίζει αυτό τον τεράστιο όγκο δεδομένων και τελικά αξιολογεί τους παράγοντες κινδύνου κάθε ασθενούς, εξάγοντας την πιθανότητα να υποστεί οξεία νεφρική ανεπάρκεια μέσα στις επόμενες δύο ημέρες.
Οι έως τώρα δοκιμές έχουν δείξει ποσοστό επιτυχούς πρόγνωσης περίπου 56%, δηλαδή λίγο πάνω από τα μισά περιστατικά. Αν και πρόκειται για ποσοστό που έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης, δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι το αμέσως καλύτερο ποσοστό που είχαμε στη διάθεσή μας ήταν αισθητα χαμηλότερο, ακριβώς επειδή η οξεία νεφρική ανεπάρκεια ήταν πρακτικά μη προβλέψιμη, πλην κάποιων προφανών περιπτώσεων. Μάλιστα, η ακρίβεια της πρόβλεψης έφτασε το 90% (εννέα περιστατικά στα δέκα), για ασθενείς οι οποίοι χρειάσθηκαν θεραπεία με αιμοκάθαρση.
Τη στιγμή που η εφαρμογή εξάγει την πρόβλεψη γιατροί και νοσηλευτές λαμβάνουν άμεσες ειδοποιήσεις στα τηλέφωνά τους. Έτσι, ο μέσος χρόνος ανταπόκρισης σε επείγουσες περιπτώσεις έπεσε στα 10 λεπτά, από μερικές ώρες με τα υφιστάμενα συστήματα. Ώρες που ορίζουν τη λεπτή γραμμή, μεταξύ ζωής και θανάτου.
Επόμενο βήμα της έρευνας; Οι υπεύθυνοι τη DeepMind ευελπιστούν ότι η «έξυπνη» εφαρμογή τους μελλοντικά θα μπορούσε να τροποποιηθεί κατάλληλα ώστε να προβλέπει και άλλους «σιωπηλούς δολοφόνους», για παράδειγμα τη σηψαιμία, αρκετές ώρες ή και ημέρες πριν την εκδήλωσή τους. Με άλλα λόγια, όταν η Τεχνητή Νοημοσύνη αποδεικνύει στην πράξη ότι το προβλέπειν είναι προτιμότερο του θεραπεύειν.
