Του Γιάννη Γορανίτη
Πώς θα σας φαινόταν αν κάποιος παρακολουθούσε όλες σας τις συνομιλίες – και όχι μόνο – 24 ώρες το 24ωρο. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στις τηλεφωνικές σας κλήσεις, αλλά σε οποιαδήποτε συνομιλία ή και ήχο ακούγεται στην εμβέλεια του μικροφώνου του κινητού σας;
Σύμφωνα με όσα ισχυρίζεται η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της South Florida, Kelli Burns όχι μόνο η παρακολούθηση είναι τεχνικά εφικτή, αλλά το Facebook τη χρησιμοποιεί εδώ και καιρό. Ακολούθησε σωρεία δημοσιευμάτων και διαμαρτυριών εκ μέρους χρηστών, οι οποίοι, απολύτως δικαιολογημένα, ζητούσαν από το κοινωνικό δίκτυο να σταματήσει να παραβιάζει στην ιδιωτικότητά τους.
Παρακολούθηση για διαφημιστικούς λόγους;
Η καθηγήτρια προκειμένου να αποδείξει ότι όντως το Facebook «κρυφακούει» οτιδήποτε λέμε, προχώρησε σε ένα αυτοσχέδιο πείραμα. Κρατώντας το κινητό στο χέρι, είπε τη φράση: «Ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα να πάω για σαφάρι στην Αφρική. Θα ήταν θαυμάσια να μπω σε ένα από αυτά τα τζιπ».
Στο ρεπορτάζ του NBC αναφέρεται ότι λίγα δευτερόλεπτα αργότερα η πρώτη δημοσίευση που εμφανίστηκε στο χρονολόγιό της αφορούσε σαφάρι στην Αφρική, ενώ λίγο αργότερα στο πλαίσιο των διαφημίσεων εμφανίστηκε μήνυμα για την αγορά ενός αυτοκινήτου τύπου τζιπ.
Ο συνειρμός ήταν απλός: το Facebook καταγράφει οποιαδήποτε συνομιλία «συλλαμβάνει» το μικρόφωνο του κινητού μας, τη μεταφέρει σε πραγματικό χρόνο στους πανίσχυρους servers του και οι ειδικοί αλγόριθμοι την επεξεργάζονται προκειμένου να εμφανίσουν στο timeline μας σχετικές διαφημίσεις.
Τι απαντά το Facebook;
Οι ιθύνοντες του Facebook έσπευσαν να διαψεύσουν τους ισχυρισμούς της καθηγήτριας. Στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν αναφέρουν χαρακτηριστικά: «Το Facebook δεν χρησιμοποιεί το μικρόφωνο του τηλεφώνου σας για να ενημερώσετε τις διαφημίσεις ή να αλλάζει αυτό που βλέπετε στο News Feed. Μερικά πρόσφατα άρθρα αναφέρουν ότι ακούμε τις συνομιλίες των ανθρώπων για να τους προβάλλουμε σχετικές διαφημίσεις. Αυτό δεν ισχύει. Η προβολή των διαφημίσεων γίνεται με βάση τα ενδιαφέροντα των ανθρώπων και άλλες πληροφορίες του προφίλ τους – και όχι βάσει όσων λένε δυνατά».
Στην ίδια ανακοίνωση, πάντως, συμπληρώνουν: «Αποκτούμε πρόσβαση στο μικρόφωνο της συσκευής σας μόνο αν έχετε δώσει άδεια στην εφαρμογή μας και εφόσον χρησιμοποιείτε ενεργά συγκεκριμένες λειτουργίες που απαιτούν ήχο. Αυτό ενδέχεται να αφορά στην εγγραφή ενός βίντεο ή στη χρήση μιας προαιρετικής λειτουργίας που παρουσιάσαμε πριν από δύο χρόνια, προκειμένου να επιτρέψουμε την ενσωμάτωση μουσικής ή άλλων ηχητικών σε δημοσιεύσεις σας».
Η λειτουργία αυτή είναι διαθέσιμη προς το παρόν μόνο σε κατοίκους των ΗΠΑ.
Τι ισχύει τελικά και πώς θα προστατευτώ;
Μετά τη θύελλα που ξέσπασε στα social media λόγω της «αποκάλυψής» της, η Burns υποχρεώθηκε να ανασκευάσει μερικώς, λέγοντας ότι ενδέχεται να είχε πραγματοποιήσει και σχετικές αναζητήσεις στο Google. Σύμφωνα με την ίδια, ο λόγος που το δημοσιοποίησε ήταν για να χτυπήσει ένα καμπανάκι στους χρήστες εκείνους που μοιράζονται απλόχερα κάθε στιγμή της ζωής τους μέσω του Facebook.
Το γεγονός, πάντως, ότι η εταιρεία παραδέχεται τη χρήση του μικροφώνου ακόμη κι αν αρνείται κατηγορηματικά ότι χρησιμοποιεί τα δεδομένα για διαφημιστικούς λόγους, εγείρει προβληματισμούς.
Αν και είναι εξαιρετικά απίθανο η εταιρεία να καταγράφει και να επεξεργάζεται έναν τόσο τεράστιο όγκο δεδομένων, από εκατομμύρια χρήστες που έχουν κατεβάσει την επίσημη εφαρμογή του Facebook στο smartphone τους, υπάρχει ένας τρόπος να έχετε το «κεφάλι σας ήσυχο».
Μπαίνετε στις ρυθμίσεις ασφαλείας του κινητού σας, επιλέγετε Ρυθμίσεις >> Εφαρμογές >> Facebook >> Άδειες >> Μικρόφωνο και απενεργοποιείτε τη σχετική επιλογή.