Του Lawrence W. Reed
“Ο συνδετικός ιστός της ανθρωπότητας δεν είναι τα ψέματα. Η εμπιστοσύνη είναι το θεμέλιο της κοινωνίας. Όπου δεν υπάρχει αλήθεια, δεν μπορεί να υπάρχει εμπιστοσύνη, και όπου δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνία. Όπου υπάρχει κοινωνία υπάρχει εμπιστοσύνη, και όπου υπάρχει αλήθεια, υπάρχει κάτι στο οποίο αυτή στηρίζεται”.
Frederick Douglass, υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας και ρήτορας
Πρόσφατα, και την ακροαματική διαδικασία στο πλαίσιο της υποψηφιότητας του δικαστή Brett Kavanaugh για το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, με εντυπωσίασε το πόσες φορές άκουσα ανθρώπους να διακηρύττουν με θαυμασμό “είπε την αλήθεια της”. Ο Cory Booker, γερουσιαστής του Νιου Τζέρσεϊ, επανειλημμένα υποστήριξε ότι “η αλήθεια της πρέπει να ακουστεί”.
Όχι η αλήθεια, αλλά η αλήθεια της. Και αν αυτά τα δύο δεν συμβιβάζονται, θα πρέπει να δίνουμε προτεραιότητα στην οποιαδήποτε αλήθεια ενισχύεται από την αντωνυμία “της”.
“Η αλήθεια είναι σχετική”
Έχουμε εδώ να κάνουμε την πολύ κυνική ιδέα ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αλήθεια για όλους. Αυτό συχνά εκφράζεται με το ψέμα ότι “η αλήθεια είναι σχετική”. Αυτή είναι μια πρόταση που διαψεύδει τον εαυτό της. Αν η αλήθεια είναι κάτι το σχετικό, τότε σχετικό είναι και να το υποστηρίζει κανείς αυτό - δηλαδή, δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε ότι αυτή η πρόταση θα είναι αληθής πάντα.
Ούτε πρόκειται για κάποιο ζήτημα που αφορά τα δύο φύλα. Στη νεκρολογία ενός άνδρα φίλου της που πέθανε τον Οκτώβριο, η Angela Padilla είπε “Πάντα έλεγε τη δική του αλήθεια. Αυτό είναι το μέρος του χαρακτήρα του που αγάπησα”. Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι δεν τον αγαπούσε εξίσου όταν έλεγε την αλήθεια κάποιου άλλου. Αν όμως όντως η αλήθεια είναι κάτι το σχετικό, γιατί θα πρέπει να μας νοιάζει τίνος ήταν αυτή όταν εκείνος μιλούσε; Αν η αλήθεια δεν είναι κάτι το απόλυτο, αν η δική σας αλήθεια δεν χρειάζεται να αντιστοιχεί στη δική μου ή ακόμη και στην αποδείξιμη πραγματικότητα, μήπως τότε απλά μιλάμε για συναισθήματα και όχι για δεδομένα;
Η αλήθεια του, η αλήθεια της, η αλήθεια τους, η αλήθεια σας. Πόσο μεγάλη διαφορά μπορεί να κάνει μια αντωνυμία! Μια τέτοια επιλογή λέξεων είναι πολύ πιο σοβαρή από μια απλή διαφορά γνώμης. Αν ενδιαφέρεστε για τον πολιτισμό, ή αν απλά απορρίπτετε τη βαρβαρότητα, τότε πάρτε αυτή την ολοένα και συχνότερη επιλογή λέξεων ως μια προειδοποίηση. Έχουμε ξεκινήσει ένα πολύ επικίνδυνο ταξίδι σε ένα σκοτεινό και αδιέξοδο μονοπάτι.
Οι ακροάσεις του Κάναβο έφεραν στο προσκήνιο το αίτημα “Πιστέψτε Όλες τις Γυναίκες” όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Πρόκειται για ένα φυσικό παρακλάδι του ψέματος “η αλήθεια είναι σχετική”, που υποστηρίζει ότι η αλήθεια σχετίζεται με τα ανατομικά μας μέρη. Θα πίστευε κανείς ότι η αξίωση αυτή θα πέθαινε μαζί με τον Αδάμ και την Εύα. Αργότερα, όταν ο Κάιν έσφαξε τον Άβελ, μήπως πιστεύει κανείς ότι η στρατηγική υπεράσπισης του Κάιν ήταν το “Πιστέψτε Όλους τους Άνδρες”;
Στο φάσμα της πραγματικότητας, οι δύο πόλοι είναι η αλήθεια στο ένα άκρο και τα ψέματα στο άλλο. Κάθε πιθανό μείγμα ενδιάμεσα έχει ένα ποσό και των δύο, αλλά δεν είναι η αλήθεια.
Η αλήθεια είναι απαραίτητη για τον πολιτισμό
Ένα από τα πιο αποκαλυπτικά σημάδια ηθικής παρακμής, το οποίο αν αφεθεί ανεξέλεγκτο θα επιφέρει τελικά την κατάρρευση του πολιτισμού, είναι η απρόσεκτη, χαλαρή και υποκειμενική στάση έναντι της αλήθειας. Όταν ένας λαός εκτιμά την αλήθεια καθαυτή και επιδιώκει να την κατακτήσει και να την υπερασπιστεί, τότε εξυπηρετούνται και άλλες κρίσιμες αξίες: η δικαιοσύνη, η εμπιστοσύνη, η ευγένεια, η τιμή. Στο δικαστήριο, ορκιζόμαστε “να πούμε την αλήθεια, την πλήρη αλήθεια και τίποτα πέρα από αυτήν” καθώς ούτε μια καθαρή συνείδηση, ούτε μια ελεύθερη και πολιτισμένη κοινωνία θα ανεχθούν οτιδήποτε άλλο.
Ένα σημάδι της ηθικής παρακμής είναι όταν η αλήθεια θεωρείται κάτι το σχετικό - κάτι το εύπλαστο και προσωπικό, κάτι που δεν μοιάζει με βράχο, αλλά με φτερό στον άνεμο. Τότε μπορούμε να καταστείλουμε τις συνειδήσεις μας και να αγκαλιάσουμε το εφήμερο, το επιπόλαιο, το προσωρινό πλεονέκτημα, το χειροκρότημα του όχλου και τις υποσχέσεις των δημαγωγών. Όταν η αλήθεια παύει να αποτελεί ιδεώδες και απόλυτο και γίνεται απλώς ένα ακόμη εμπόδιο, ήταν όταν η αλήθεια γίνεται το οτιδήποτε επιθυμεί κάποιος για να εξυπηρετήσει έναν άλλο σκοπό που είναι σημαντικότερος γι' αυτόν, τότε η καταστροφή επίκειται.
Αν κατηγορηθείτε άδικα για κάποιο έγκλημα, ποια αλήθεια θέλετε να επικρατήσει εντέλει - η δική του, η δική της, η δική τους, ή η αλήθεια; Αν εσείς διατυπώνετε μια ψευδή κατηγορία και ελπίζετε να μη σας καταλάβουν ποτέ, τότε ποια αλήθεια θέλετε να επικρατήσει εντέλει - η δική του, η δική της, η δική τους, ή η αλήθεια; Υπάρχει μια κάποια διαφορά.
Η δέσμευση στην αλήθεια
Η διαστροφή της αλήθειας σε μια μερική αλήθεια ή σε κάποιο ξεκάθαρο ψέμα είναι ένα ασφαλές σημάδη φαυλότητας χαρακτήρα. Είναι ένα συχνό εργαλείο των φαύλων, οι οποίοι εξ ορισμού είναι άνθρωποι που επιδιώκουν να βλάψουν, να εξαπατήσουν και να ελέγξουν άλλους ανθρώπους για το δικό τους όφελος. Απομακρυνθείτε από οποιονδήποτε φοβάται την αλήθεια ή αντιτάσσεται σ' αυτήν. Τίποτε καλό δεν μπορεί να βγει από αυτόν για σας.
Γι' αυτό ακριβώς το πρώτο θύμα στην γλιστερή πλαγιά που οδηγεί στην τυραννία είναι η αλήθεια. Αν θέλετε να ζείτε ελεύθεροι, πρέπει πρώτα να δεσμευθείτε ότι θα υπηρετείτε την αλήθεια σε όλα τα πράγματα - να δεσμευθείτε για την ασυμβίβαστη και ακόρεστη αναζήτησή της. Να μην ανέχεστε κανέναν συμβιβασμό με τα ψεύδη και τις μισές αλήθειες στον δρόμο σας. Αν η “δική σας” αλήθεια συγκρούεται με “την” αλήθεια, θα πρέπει εσείς να προσαρμοστείτε και όχι ο κόσμος. Καμία κοινωνία δεν γίνεται και δεν παραμένει ελεύθερη αν ιεραρχεί κάτι άλλο ψηλότερα πέρα από την καθαρή, ανόθευτη και αντικειμενική αλήθεια.
Σε μια ανάρτησή του στο twitter την 1η Ιανουαρίου του 2018, ο νομικός και πολιτικός επιστήμων του Πρινστον Robert P. George έγραψε: “Η αλήθεια είναι το έδαφος και η προϋπόθεση της ελευθερίας. Αν δεν είναι αληθεια πως οι άνθρωποι αξίζουν τον σεβασμό και την προστασία των θεμελιωδών τους ελευθεριών, τότε ο τύραννος δεν κάνει κάτι κακό όταν παραβιάζει αυτές τις ελευθερίες. Ο σχετικισμός, ο σκεπτικισμός και ο υποκειμενισμός ως προς την αλήθεια δεν προσφέρουν ασφαλή βάση για την ελευθερία. Θα πρέπει να τιμάμε τις ατομικές ελευθερίες γιατί οι κανόνες που μας ενώνουν ως προς τον σεβασμό και την προστασία τους είναι ισχυροί και ακλόνητοι - είναι με άλλα λόγια αληθείς”.
Σκεφτείτε το. Θα θέλατε μήπως να ζείτε σε μια κοινωνία όπου στο δικαστήριο θα σας ρωτούν “Ορκίζεστε να πείτε την αλήθεια του ή την αλήθεια της, ένα μέρος της αλήθειας ή οτιδήποτε εκτός από την αλήθεια”.
Εγώ σίγουρα όχι. Κι αυτό είναι αλήθεια.
--
Ο Lawrence W. Reed είναι πρόεδρος του Foundation for Economic Education και συγγραφέας των βιβλίων Real Heroes: Inspiring True Stories of Courage, Character and Conviction και Excuse Me, Professor: Challenging the Myths of Progressivism.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 20 Νοεμβρίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
