Του Gary M. Galles
Στις 12 Ιουλίου συμπληρώθηκαν 250 χρόνια από τη γέννηση του Henry David Thoreau, που είναι γνωστός κυρίως για την καταγραφή του πειράματός του να ζήσει μια απλή και αυτάρκη ζωή στο Walden. Αυτό που το κοινό θυμάται λιγότερο γι' αυτόν όμως, είναι πως τον καιρό που ο Thoreau ζούσε στη Λίμνη Walden, έδωσε το 1848 μια διάλεξη με τίτλο “Αντίσταση στην Πολιτική Κυβέρνηση” (Resistance to Civil Government) - που δημοσιεύθηκε στη συνέχεια ως “Πολιτική Ανυπακοή” (Civil Disobedience) - η οποία είχε πολύ μεγαλύτερη επίδραση. Το βιβλίο αυτό ενέπνευσε την αντίσταση κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Gandhi, τον Martin Luther King, τους αγωνιστές εναντίον του απαρτχάιντ και άλλους. Και έχει πολλά να μας πει και για το σήμερα, αν το ακούσουμε.
“Ολόψυχα αποδέχομαι τη ρήση 'η καλύτερη κυβέρνηση είναι αυτή που κυβερνά λιγότερο', και θα ήθελα να την δω να εφαρμόζεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα και πιο συστηματικά. Αν ακολουθήσουμε τις συνεπαγωγές του, θα φτάσει να σημαίνει 'η καλύτερη κυβέρνηση είναι αυτή που δεν κυβερνά καθόλου' - πράγμα που επίσης πιστεύω”.
“Η κυβέρνηση είναι στην καλύτερη περίπτωση λυσιτελής”.
“Η ίδια η κυβέρνηση, που δεν είναι παρά ένα μοντέλο το οποίο επέλεξαν οι άνθρωποι για την υλοποίηση της βούλησής τους, είναι εξίσου εύκολο να καταστεί όργανο κατάχρησης και φαλκίδευσης”.
“Πολιτικοί και νομοθέτες… όλο το πνεύμα και η χρησιμότητά τους χωρά μέσα σε συγκεκριμένα και όχι ιδιαίτερα ευρεία όρια”
“Εάν αφηνόμασταν στην αποκλειστική καθοδήγηση από τους πνευματώδεις λόγους των νομοθετών στο Κογκρέσο… τότε η Αμερική δεν θα διατηρούσε για πολύ τη θέση της ανάμεσα στα έθνη”.
“Το κράτος… δεν είναι εξοπλισμένο με ανώτερη εντιμότητα, αλλά με ανώτερη υλική ισχύ”.
“Αν αρνηθώ το κύρος του κράτους… σύντομα θα μου αφαιρέσει και θα μου καταστρέψει την περιουσία μου και θα παρενοχλεί εμένα και τα παιδιά μου χωρίς τέλος. Αυτό είναι σκληρό. Κάνει αδύνατο το να ζει ένας άνθρωπος έντιμα, και ταυτόχρονα με άνεση”.
“Μια κυβέρνηση στην οποία η αρχή της πλειοψηφίας ορίζει όλες τις περιπτώσεις δεν μπορεί να βασίζεται στη δικαιοσύνη. Δεν μπορεί να υπάρχει μια κυβέρνηση στην οποία δεν θα είναι οι πλειοψηφίες που θα αποφασίζουν ουσιαστικά το σωστό και το λάθος, αλλά η συνείδηση;”
“Πρέπει άραγε ο πολίτης, έστω και για μια στιγμή, ή κατ' ελάχιστον, να παραδίδει τη συνείδησή του στον νομοθέτη; Γιατί τότε έχει συνείδηση ο κάθε άνθρωπος; Πιστεύω ότι θα πρέπει πρώτα να είμαστε άνθρωποι, και μετά υπήκοοι”.
“Ο νόμος ποτέ δεν έκανε τους ανθρώπους ούτε κατ' ελάχιστο πιο δίκαιους. Και σεβόμενοι τον νόμο, ακόμη και οι πιο καλόπιστοι γίνονται καθημερινά τα όργανα της αδικίας”.
“Αυτοί που, ενώ αποδοκιμάζουν τον χαρακτήρα και τα μέσα μιας κυβέρνησης, παραδίδουν σ' αυτήν την πίστη και την υποστήριξή τους είναι χωρίς αμφιβολία οι πιο συνειδητοί υποστηρικτές της και συχνά τα πιο σοβαρά εμπόδια στη μεταρρύθμιση της”.
“Αν [η κυβέρνηση] απαιτεί από σένα να γίνεις όργανο αδικίας για έναν συνάνθρωπό σου… τότε παραβίασε τον νόμο… Αυτό που πρέπει να κάνω είναι να διασφαλίσω… ότι δεν παραδίδομαι πρόθυμα στο κακό το οποίο καταδικάζω”.
“Αν αφιερώσω τον εαυτό μου σε άλλες ασχολίες και σκέψεις, θα πρέπει πρώτα να δω ότι δεν τις επιδιώκω καθήμενος στους ώμους ενός συνανθρώπου μου. Πρέπει πρώτα να κατέβω από τις πλάτες του, ώστε κι εκείνος να μπορέσει να ασχοληθεί με τις σκέψεις του”.
“Η κυβέρνηση… για να είναι δίκαιη με την αυστηρή έννοια του όρου, πρέπει να έχει την κύρωση και την συναίνεση των κυβερνωμένων. Δεν μπορεί να έχει γνήσιο δικαίωμα στο πρόσωπο και στην ιδιοκτησία μου, παρά μόνο σε ό,τι παραχωρώ εγώ σ' αυτήν”.
“Οι πιο ελεύθεροι από τους πλησίον μου… δεν μπορούν να απαλλαγούν από την προστασία της παρούσας κυβέρνησης και τρέμουν στις συνέπειες που θα έχει η ανυπακοή σ' αυτήν στην ιδιοκτησία και τις οικογένειές τους ”.
“Δεν γεννήθηκα για να υφίσταμαι εξαναγκασμό”.
“Δεν θα υπάρξει ποτέ ένα πραγματικά ελεύθερο και φωτισμένο κράτος, μέχρι να φτάσει να συνειδητοποιήσει ότι το άτομο είναι μια ανώτερη και ανεξάρτητη δύναμη, από την οποία πηγάζει κάθε εξουσία και κύρος του κράτους, και να του συμπεριφέρεται αναλόγως”.
Οι ζωές των Αμερικανών είναι σήμερα πιο περίπλοκες απ' ό,τι ήταν στη Λίμνη Walden. Αλλά η Πολιτική Ανυπακοή είναι σήμερα ακόμα πιο σημαντική καθώς η περιπλοκότητα του κόσμου μας συχνά συσκοτίζει το θεμελιώδες ζήτημα του πολύ μικρού, λογικά υποστηρίξιμου ρόλου της κυβέρνησης στις ζωές και τις ελευθερίες των πολιτών της. Με μια κυβέρνηση της οποίας η πανταχού παρούσα παρέμβαση θα τον έκανε να φρίττει, ο Thoreau θα έβρισκε ότι είμαστε πολύ μακρύτερα σήμερα από τα ιδανικά του, απ' ό,τι όταν έγραφε.
--
Ο Gary M. Galles είναι καθηγητής οικονομικών στο Pepperdine University. Ανάμεσα στα πρόσφατα βιβλία του είναι το Faulty Premises, Faulty Policies (2014), και το Apostle of Peace (2013). Είναι μέλος του Faculty Network του FEE.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 12 Ιουλίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
Φωτογραφία από Wikimedia Commons
