Του Jeffrey A. Tucker
Είναι ένα πράγμα να διαβάζει κανείς για τα κρυπτοοικονομικά και τελείως διαφορετικό να ασχολείται στην πραγματικότητα μ' αυτά. Διαβάζω θεωρητικά για το Bitcoin από το 2009, αλλά έπρεπε να αγοράσω το νόμισμα το 2013 για να αρχίσω να συνειδητοποιώ τις συνεπαγωγές αυτής της τεχνολογίας.
Γνώρισα έτσι πώς λειτουργεί στην πράξη και είδα και έζησα πράγματα που ποτέ δεν φανταζόμουν πως είναι δυνατά. Ένα χρηματικό σύστημα και ένα σύστημα πληρωμών σε μία εφαρμογή; Κατασκευασμένο αποκλειστικά από κώδικα προγραμματισμού; Μια εφεύρεση ενός ανώνυμου προγραμματιστή που υιοθετείται σταδιακά σε ένα παγκόσμια κατανεμημένο σύστημα το οποίο διοικείται από χομπίστες; Το όλο πράγμα φαινόταν τρελό.
Ήθελα να μάθω περισσότερα. Έτσι, οργάνωσα ένα από τα πρώτα εθνικά συνέδρια για το θέμα στην Ατλάντα της Τζώρτζια τον Οκτώβριο του 2013, όταν η ισοτιμία Bitcoin/δολαρίου είχε φτάσει τα 100 δολάρια από τα 14 που ήταν την αρχή του χρόνου. Στόχος μου ήταν να φέρω σε επαφή οικονομολόγους και ανθρώπους της τεχνολογίας για να φτάσουμε σε μια καλύτερη κατανόηση του τι ακριβώς συνέβαινε.
Χθες το βράδυ, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, παρακολούθησα μια συναρπαστική και παθιασμένη συνάντηση για το blockchain στην Ατλάντα. Η τιμή του Bitcoin κυμαίνεται γύρω στα 2.500 δολάρια, αλλά απέχει από το υψηλό που σχεδόν άγγιξε τα 3.000 δολάρια. Πολλοί από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στο πρώτο μου συνέδριο CryptoCurrency ήταν πάλι εκεί, αλλά αυτή τη φορά το πράγμα διέφερε. Αντί για περίεργους θεατές, πολλοί από τους ανθρώπους στην αίθουσα ανήκαν σ' αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε το ψηφιακό 1%: τεράστια κέρδη βασισμένα σε κερδοσκοπικές επενδύσεις που απέδωσαν.
Ο νέος κόσμος
Τώρα τα πράγματα γίνονται σοβαρά. Οι μεγαλύτερες τράπεζες και χρηματιστηριακές εταιρίες μπήκαν στο παιχνίδι. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες καινοφανείς επιχειρήσεις με αντικείμενο το blockchain. Σχεδόν κάθε μέρα εμφανίζεται μια εκστρατεία crowdfunding για μια νέα ψηφιακή υπηρεσία και token.
Υπάρχουν τόσες πολλές ενημερωτικές εκθέσεις που δημοσιεύονται για το θέμα που κανείς δεν μπορεί να τις παρακολουθήσει όλες. Για το ευρύ κοινό, η κατάσταση θυμίζει τη Μανία της Τουλίπας, μόνο που αυτό υποστηρίζεται εδώ και οκτώ χρόνια, μέσα στα οποία ένας νέος κόσμος έχει αναδυθεί.
Κατά τη διάρκεια της Μανίας της Τουλίπας, ευλόγως θα ήταν κανείς καχύποπτος, καθώς τουλίπες υπήρχαν πάντα. Δεν αποτελούσαν κάτι το νέο. Το blockchain όμως είναι κάτι απολύτως καινούριο: μια νέα τεχνολογία για τη μεταφορά κομματιών προσαρμοζόμενης πληροφορίας σε αμετάβλητα δεμάτια που μετακινούνται φτηνά και γρήγορα διαμέσου μη συνεχόμενων γεωγραφικών γραμμών.
Με αυτή τη νέα δυνατότητα που εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο, μια νέα γενιά “σπασικλών” προωθεί την τεχνολογία για την αναδόμηση του τρόπου που μεταβιβάζουμε χρήματα, αλλά και συνάπτουμε συμβάσεις, διατυπώνουμε τίτλους ιδιοκτησίας και δομούμε τις χρηματαγορές. Όλα αυτά βασίζονται σε έναν νέο τρόπο εμπορικής συμμετοχής που μας πάει από την εξάρτηση των ενδιαμέσων στην άμεση συνεργασία μεταξύ μας.
Το μέγεθος των μπλοκ
Η ομάδα αυτή όμως δεν συναντήθηκε απλώς για να αναστοχαστούμε το πόσο σπουδαία είναι όλα αυτά. Το θέμα της βραδιάς είναι το πιεστικό ζήτημα του μεγέθους των μπλοκ, ένας διάλογος που διεξάγεται εδώ και λίγα χρόνια αλλά πλέον ήρθε η ώρα να επιλυθεί. Το πρόβλημα είναι ότι τα μπλοκ στην αλυσίδα περιορίζονται σήμερα στο 1 megabyte, μέγεθος υπερβολικά μικρό για να διαχειριστεί όλες τις συναλλαγές (και τις πιο περίπλοκες μορφές πληροφορίας) που προσπαθεί να διεκπεραιώσει το δίκτυο. Αυτό καθιστά τη χρήση του δικτύου ακριβότερη και αργότερη απ' ό,τι θα έπρεπε. Για κάποιους επεξεργαστές πληρωμών, αυτή η κατάσταση γίνεται απαγορευτική.
Ο πυρήνας της ομάδας ανάπτυξης είναι διαβόητα συντηρητικός. Σε κάθε περίπτωση, το να σπάσουμε το πρωτόκολλο με μια αυθαίρετη επέκταση δεν συνιστά λύση. Αυτό που χρειάζεται είναι μια μακροπρόθεσμη διόρθωση. Οι λύσεις έρχονταν με τόσο αργό ρυθμό που μια ομάδα χρηστών πήρε την πρωτοβουλία να προγραμματίσει μια εφαρμογή που συνιστά διάσπαση στο blockchain. (Για περισσότερες πληροφορίες για τη διαμάχη και το σχέδιο, και τη διαφορά μεταξύ σκληρής και μαλακής διάσπασης, δείτε εδώ).
Σε κάθε περίπτωση, κάτι μεγάλο πρόκειται να συμβεί την 1η Αυγούστου. Θα είναι η μεγαλύτερη αλλαγή στο Bitcoin από την απαρχή του, με στόχο το να αποκτήσει το μέγεθος που θα του επιτρέπει να ανταγωνιστεί άμεσα με τις συμβατικές μεθόδους επεξεργασίας πληρωμών.
Η διαδικτυακή διαμάχη μπορεί να φαίνεται διεστραμμένα ρητορική, και απαγορευτική για τους μη ειδικούς. Προσωπικά, κρατήθηκα έξω από αυτήν γιατί δεν έχω το επίπεδο τεχνολογικής γνώσης που απαιτείται για να συμμετάσχω. Επίσης, έχοντας παρακολουθήσει επί χρόνια το πώς εργάζεται η κοινότητα, πλέον γνωρίζω ότι η διαδικτυακή φασαρία και η οργή κρύβει τις περισσότερες φορές αυτό που στην πραγματικότητα είναι ένα σύνολο από νηφάλιους και συνετούς προγραμματιστές, miners, και χρήστες. Ο Stephen Pair έχει πιθανότατα δίκιο: Το σπουδαίο συμβάν της διάσπασης θα είναι πιθανότατα βαρετό.
Κάτι το συναρπαστικό
Αν αυτή η διαμάχη σας φαίνεται υπερβολική - και στην πραγματικότητα μόνο οι ειδικοί επί του θέματος ασχολούνται και γράφουν γι' αυτήν - σκεφτείτε ένα άλλο επίπεδο περιπλοκών.
Ας μιλήσουμε για το φαινόμενο που ονομαζόταν παλιότερα “εναλλακτικά νομίσματα” (alt-coins) και την κατηγορία των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. (Παρεμπιπτόντως, πλησιάζουμε στο σημείο που ακόμη και η λέξη alt-coin χάνει την αξία της. Πλέον τα αποκαλούμε με το όνομά τους: Litecoin, Dash, Dogecoin και ούτω καθεξής).
Όταν έγινε το συνέδριό μου, υπήρχαν κάποια επιπλέον νομίσματα σε κυκλοφορία. Σχεδόν κανείς δεν τα θεωρούσε βιώσιμα. Τότε, θεωρήθηκε εκπληκτικό το γεγονός ότι το Bitcoin ξεπέρασε το όριο των 10 δολαρίων. Σήμερα υπάρχουν 12 ακόμη νομίσματα που κυμαίνονται σε επίπεδα ισοτιμιών που ξεπερνούν τα 10 δολάρια, και τρία των οποίων η κεφαλαιοποιήση αγοράς ξεπερνά το 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
Μία ακόμη ενδιαφέρουσα αλλαγή: υπάρχουν πλέον 18 ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που αλλάζουν χέρια για περισσότερα από 10 δολάρια. Και 10 από αυτά τα στοιχεία έχουν κεφαλαιοποιήσεις που ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Τα περισσότερα απ' αυτά βασίζονται στο Ethereum, που είναι μια πλατφόρμα για την ανάπτυξη μιας νέας τάξης υπηρεσιών που θα τρέχουν την τεχνολογία του blockchain. Όταν αυτό περιγράφηκε για πρώτη φορά, θεωρήθηκε οραματικό αλλά εξωπραγματικό. Λίγα χρόνια μετά, είναι μια υπό διαμόρφωση πραγματικότητα.
Άργησα να μπω στην αγορά περιουσιακών στοιχείων, αλλά μόλις χθες δοκίμασα να συναλλαχθώ με tokens. Δεν μπορώ να σας περιγράψω το μέγεθος της περιπλοκότητας. Δεν είναι κάτι για τους απλούς θνητούς. Καθώς μετακινιόμουν από το ένα περιουσιακό στοιχείο στο άλλο, αλλάζοντας πλατφόρμες και περιμένοντας να δω τις επιβεβαιώσεις και τα κατώφλια, ένιωσα το ίδιο δέος με την πρώτη μου συναλλαγή με bitcoins. Αν είναι δυνατόν, μου φάνηκε ακόμη πιο δύσκολο.
Γιατί είναι αυτό τόσο δύσκολο;
Υπάρχουν δύο παράμετροι εδώ. Πρώτον το σύστημα δεν είναι ούτε καν κοντά στο να γίνει έτοιμο για το κύριο ρεύμα της αγοράς καταναλωτών. Το πράγμα φαίνεται σαν πυρηνική φυσική σε όλους εκτός τους πλήρους απασχόλησης ειδικούς με τον προγραμματισμό. Δεύτερον, όπου κι αν κινηθεί κανείς, θα σκοντάψει σε ενδείξεις της κρατικής ρύθμισης των συναλλαγών, που πηγαίνει πίσω σε εκείνη τη μοιραία μέρα της άνοιξης του 2013 όταν το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας των ΗΠΑ αποφάσισε ουσιαστικά να κλείσει μια ολόκληρη τάξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Είναι ήδη δύσκολη η επανεφεύρεση της παγκόσμιας συναλλακτικής οικονομίας. Και γίνεται υπερβολικά δύσκολο να επιχειρηθεί αυτό έχοντας απέναντι ρυθμιστές που δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για τη δομή και την τεχνολογία που μας αφορά εδώ. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να καταστήσουν εκ των υστέρων συμβατή μια επαναστατική τεχνολογία, επιχειρώντας να την κάνουν να συμπεριφέρεται όπως οι παλιές μορφές που αυτή προσπαθεί να αντικαταστήσει.
Όλα αυτά είναι απίστευτα ενοχλητικά. Αλλά, να το πούμε αυτό, είναι προσωρινά. Μπορούν να μας καθυστερήσουν, αλλά δεν μπορούν να μας σταματήσουν. Μπορούσε κανείς να το αισθανθεί αυτό στην γεμάτη ενέργεια χθεσινοβραδινή μας συνάντηση. Αυτοί οι άνθρωποι είναι έξυπνοι, αποφασισμένοι, και βλέπουν το μέλλον. Κανείς δεν θα τους σταματήσει. Ακόμα περισσότερο, καθώς όλοι τους είναι ιδιοκτήτες και μέτοχοι σ' αυτόν τον νέο ψηφιακό χώρο, έχουν το πάθος να φέρουν εις πέρας το έργο τους.
Η θλιβερή μοίρα μιας επαναστατικής τεχνολογίας όπως αυτή, είναι ότι δεν κερδίζει τον ενθουσιασμό του κοινού παρά μόνο όταν αρχίσει να χρησιμοποιείται από το μέσο άτομο. Ακόμη και τότε, η περίοδος του δέους δεν κρατά παρά μόνο για λίγο, μέχρι να πούμε ότι ήταν μοιραίο ο κόσμος να λειτουργεί έτσι. Αυτό συνέβη με τις εφαρμογές χαρτών, με το email, με τον ηλεκτρισμό, την πτήση, το σαπούνι, τα γυαλιά οράσεως και κάθε άλλη εφεύρεση.
Ας πιούμε στην υγεία των καινοτόμων και των επιχειρηματιών που απλώς συνεχίζουν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο, παρά τα όποια εμπόδια και την απουσία της δημόσιας αναγνώρισης που τόσο εμφατικά τους αξίζει.
--
Ο Jeffrey Tucker είναι Διευθυντής Περιεχομένου στο Foundation for Economic Education (FEE). Ακόμη, είναι Επικεφαλής Βιβλιοθήκης και ιδρυτής του Liberty.me, Διακεκριμένο Επίτιμο Μέλος του Mises Brazil, ερευνητής στο Acton Institute, σύμβουλος πολιτικής στο Heartland Institute, ιδρυτής του CryptoCurrency Conference, μέλος του εκδοτικού συμβουλίου της Molinari Review, σύμβουλος στην κατασκευάστρια εταιρία εφαρμογών blockchain Factom, και συγγραφέας πέντε βιβλίων. Έχει γράψει 150 εισαγωγές σε βιβλία και πολλές χιλιάδες άρθρα που εμφανίστηκαν σε ακαδημαϊκές και μη εκδόσεις.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά την 1η Ιουλίου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education (FEE) και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
