Του Marc A. Thiessen
Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει προειδοποιήσει την Κίνα ότι πρέπει να αντιμετωπίσει “ανθρωπιστικά” στις διαμαρτυρίες στο Χονγκ Κονγκ αν θέλει μια εμπορική συμφωνία, υπονοώντας για πρώτη φορά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν κόστη στο Πεκίνο αν πραγματοποιήσει μια επιχείρηση καταστολής τύπου Πλατείας Τιεν Αν Μεν στην πόλη. Ήταν καιρός. Η Κίνα βρίσκεται σε πολύ πιο αδύναμη θέση στο Χονγκ Κονγκ απ' ό,τι πολλοί συνειδητοποιούν. Ισχυρίζεται ότι επιδεικνύει “αυτοσυγκράτηση”, αλλά παραμένει γεγονός πως αν η Κίνα μπορούσε εύκολα να συντρίψει τους διαδηλωτές, με αποδεκτό για το Πεκίνο κόστος, θα το είχε κάνει μέχρι σήμερα.
Η κατάσταση την οποία αντιμετωπίζει η Κίνα στο Χονγκ Κονγκ είναι πολύ διαφορετική από την αντίστοιχη στην Πλατεία Τιεν Αν Μεν πριν από τρεις δεκαετίες. Στην Τιεν Αν Μεν οι διαδηλωτές είχαν συγκεντρωθεί σε μια μεγάλη δημόσια πλατεία σαν ακίνητοι στόχοι που μπορούσαν εύκολα να θεριστούν. Στο Χονγκ Κονγκ αντιθέτως έχουν υιοθετηθεί ειδικές τακτικές διαμαρτυρίας ακριβώς για να αποφευχθεί μια νέα Τιεν Αν Μεν. Οι διαδηλωτές κινούνται “σαν το νερό”, σε μια τεράστια και πολυπληθή πόλη. Οι διαδηλώσεις οργανώνονται σε πραγματικό χρόνο, μέσω των κοινωνικών δικτύων, και συμβαίνουν σε διάφορες τοποθεσίες ταυτόχρονα. Αν η Κίνα τις καταστείλει σε μια τοποθεσία, οι διαδηλωτές μπορούν να διασπαρούν και ξεκινήσουν ξανά κάπου αλλού. Ακόμη, οι διαδηλωτές στο Χονγκ Κονγκ δεν έχουν ηγεσία, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν στελέχη οργανωτών που μπορούν να συλληφθούν ώστε να διαλυθεί το κίνημα. Αν η Κίνα συλλάβει μια ομάδα ηγετών, τότε απλώς κάποιοι άλλοι θα αναδυθούν στη θέση τους.
Στην Τιεν Αν Μεν, οι επιχειρήσεις εκκαθάρισης διεξήχθησαν στο σκοτάδι της νύχτας και μακριά από τα μέσα ενημέρωσης. Μια τυχόν επέμβαση στο Χονγκ Κονγκ θα συμβεί μπροστά στα μάτια των διεθνών μέσων ενημέρωσης και υπό την παρατήρηση εκατομμυρίων καμερών κινητών τηλεφώνων που μπορούν να καταγράψουν και να μεταδώσουν παγκοσμίως κάθε βιαιοπραγία. Και η επιχείρηση αυτή θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια.
Στο Χονγκ Κονγκ, η χωροταξία ευνοεί τους διαδηλωτές. Η πόλη είναι ένα λαβύρινθος ελικοειδών, στενών δρόμων, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σε λόφους, πράγμα που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την κίνηση μεγάλων στρατιωτικών οχημάτων. Αν επενέβαινε ο στρατός, θα αντιμετώπιζε αποφασισμένη αντίσταση. Η Κίνα θέλει να διασπάσει τη λαϊκή υποστήριξη προς τους διαδηλωτές, αλλά η καταστολή θα είχε το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι διαδηλωτές θα απολάμβαναν την υποστήριξη και την προστασία του ντόπιου πληθυσμού. Αναλογιστείτε πόσο δύσκολο ήταν για τις Ηνωμένες Πολιτείες να ξεριζώσουν τους τρομοκράτες από τις πόλεις του Ιράκ - πόσο δυσκολότερο θα ήταν λοιπόν αυτό σε μια σύγχρονη πόλη όπως το Χονγκ Κονγκ;
Το μόνο πλεονέκτημα της Κίνας σε σχέση με τριάντα χρόνια πριν είναι η τεχνολογία. Στην ενδοχώρα, το καθεστώς κατασκευάζει ένα οργουελικού τύπου κράτος, με κάμερες και τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου για να παρακολουθεί τους πολίτες. Είναι άγνωστη η έκταση της χρήσης τεχνολογιών παρακολούθησης στο Χονγκ Κονγκ από το Πεκίνο, όμως οι διαδηλωτές μπορούν ακόμη να χρησιμοποιούν την τεχνολογία προς όφελός τους, επικοινωνώντας μέσω εφαρμογών κρυπτογραφημένων μηνυμάτων και με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το κλείσιμο των μέσων επικοινωνίας θα γονάτιζε επίσης τον χρηματοπιστωτικό τομέα του Χονγκ Κονγκ, που εξαρτάται από την ελεύθερη ροή πληροφόρησης.
Τέλος, μια στρατιωτική επέμβαση θα σηματοδοτούσε το τέλος του Χονγκ Κονγκ, και αυτό είναι κάτι που δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί το Πεκίνο. Η οικονομία της ενδοχώρας επιβραδύνεται και μπορεί μάλιστα και να συρρικνώνεται. Ο Τραμπ σφυροκοπά την Κίνα με δασμούς. Αν ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ προχωρήσει σε καταστολή, θα προκαλέσει τη φυγή του κεφαλαίου και του ταλέντου από την πόλη, σφάζοντας έτσι τη χήνα με τα χρυσά αυγά.
Τι θα πρέπει λοιπόν να κάνει ο Τραμπ; Θα πρέπει να προειδοποιήσει τον Σι πως αν προχωρήσει σε καταστολή στο Χονγκ Κονγκ, τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ανακαλέσουν τον νόμο Hong Kong Policy Act, βάσει του οποίου αντιμετωπίζουμε το Χονγκ Κονγκ ξεχωριστά από την Κίνα και του παρέχουμε καλύτερους όρους. Η αντιμετώπιση αυτή βασίζεται την ιδέα ότι το Χονγκ Κονγκ είναι μια διακριτή οντότητα. Αν όμως το Πεκίνο κινηθεί και καταλάβει την πόλη, τερματίζοντας την αυτονομία της υπό το σύστημα “μία χώρα, δύο συστήματα”, τότε η λογική για την καλύτερη αντιμετώπιση του Χονγκ Κονγκ εξαφανίζεται. (Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν 1.400 αμερικανικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στο Χονγκ Κονγκ).
Ο Τραμπ θα πρέπει επίσης να πει στον Σι πως αν προχωρήσει σε καταστολή, τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποδεχθούν πολίτες του Χονγκ Κονγκ ως πρόσφυγες. Το Χονγκ Κονγκ είναι η πιο οικονομικά ζωντανή πόλη στη γη, γεμάτη με σκληρά εργαζόμενους, δημιουργικούς, επιχειρηματικά προσανατολισμένους ανθρώπους - ακριβώς το είδος των ανθρώπων που ο Τραμπ έχει πει ότι θέλει να έρχονται στη χώρα μας. Αν η Κίνα δεν τους θέλει, με χαρά θα υποδεχθούμε την επιχειρηματική τους ενέργεια και δημιουργικότητα εδώ στην Αμερική.
Ο Τραμπ πρέπει να καταστήσει σαφές ότι το κόστος της στρατιωτικής επέμβασης θα είναι η αποχώρηση κεφαλαίου, το brain drain και το τέλος της προτιμησιακής εμπορικής σχέσης με το Χονγκ Κονγκ καθώς και κάθε ελπίδας για μια εμπορική συμφωνία. Η Κίνα θα αντιμετωπίσει τεράστιους δασμούς και διεθνείς κυρώσεις που μπορούν να στείλουν την οικονομία της σε πλήρη συστολή - εξέλιξη που θα προκαλούσε αστάθεια και διαδηλώσεις στην ενδοχώρα. Μια στρατιωτική επιχείρηση, ακόμη κι αν πετύχαινε, θα ήταν μια πύρρειος νίκη.
Η Κίνα δεν έχει το πάνω χέρι σ' αυτή την αναμέτρηση - αυτός που το έχει είναι ο Τραμπ, ο οποίος θα πρέπει να χρησιμοποιήσει την πίεσή του για να σώσει το Χονγκ Κονγκ.
--
Ο Marc A. Thiessen είναι στέλεχος του American Enterprise Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 19 Αυγούστου 2019 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦίΜ - Μάρκος Δραγούμης.
