Του Chris Edwards
Η κυβέρνηση Trump δημοσίευσε το σχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2018 που περιλαμβάνει τις προβλέψεις για τις δαπάνες και τα έσοδα για την περίοδο 2018-2027. Το σχέδιο προβλέπει αυξήσεις στις δαπάνες για άμυνα, υποδομές, άδειες μετ' αποδοχών και διάφορα άλλα, αλλά και τη σημαντική μείωση των συνολικών δαπανών σε σύγκριση με τις προβολές βάσει της υφιστάμενης κατάστασης. Το σχέδιο προβλέπει την περικοπή πολλών προγραμμάτων, και την εξάλειψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού μέσα σε μία δεκαετίας.
Οι περικοπές δαπανών στο σχέδιο Trump θα είναι επωφελείς για διάφορους λόγους:
- Οι περικοπές θα μειώσουν τα ομοσπονδιακά ελλείμματα, που πλήττουν το κράτος από την αρχή του 21ου αιώνα. Οι περικοπές δαπανών στον προϋπολογισμό έχουν χαρακτηριστεί από κάποιους σκληρές και άκαρδες, αλλά τα χρόνια ελλείμματα επιβαρύνουν με τεράστιο κόστος τους νέους Αμερικανούς μακροπρόθεσμα, πράγμα τελείως ανήθικο.
- Οι περικοπές θα ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη. Για παράδειγμα, οι μεταρρυθμίσεις στα προνοιακά προγράμματα θα ενθαρρύνουν περισσότερους ανθρώπους να ενταχθούν στο εργασιακό δυναμικό και να προσθέσουν στην εθνική παραγωγή.
- Οι περικοπές θα διευρύνουν την ελευθερία καθώς πολλά ομοσπονδιακά προγράμματα - όπως το Obamacare - συνεπάγονται εκ των άνω κανόνες και ρυθμίσεις που ελέγχουν λεπτομερειακά την κοινωνία.
Ακολουθούν κάποιες σκέψεις σχετικά με τις προτεινόμενες από τον Trump μεταρρυθμίσεις στις δαπάνες:
- Συνολικές δαπάνες. Ο προϋπολογισμός προβλέπει περικοπές στις δαπάνες ύψους 4,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα σε 10 χρόνια, που ακούγεται τεράστιο, αλλά αποτελεί μόνο το 9% των 53,5 τρισεκατομμυρίων των εκτιμώμενων δαπανών της περιόδου αυτής.
- Πρόγραμμα Medicaid. Οι δαπάνες σ' αυτό το τεράστιο πρόγραμμα υγείας έχουν εκτοξευθεί από τα 118 δισεκατομμύρια το 2000 στα 389 δισεκατομμύρια φέτος. Αυτή η εκρηκτική αύξηση οφείλεται στον κακό σχεδιασμό του προγράμματος, καθώς απουσιάζουν κίνητρα για τον έλεγχο του κόστους και προβλέπεται η χωρίς όρους κάλυψη των δαπανών των πολιτειών. Ο προϋπολογισμός θα μετατοπίσει το πρόγραμμα σε μια αποτελεσματικότερη δομή οριοθετημένων πληρωμών για τις πολιτείες, εξοικονομώντας έτσι 160 δισεκατομμύρια από τους ομοσπονδιακούς φορολογούμενους σε μια περίοδο 10 ετών. Περισσότερα σχετικά με το πρόγραμμα εδώ.
- Κουπόνια τροφίμων. Το κόστος του προγράμματος των κουπονιών για τρόφιμα έχει μετριαστεί τα τελευταία χρόνια καθώς αναπτύσσεται η οικονομία, αλλά οι δαπάνες γι' αυτό έχουν αυξηθεί στα 71 δισεκατομμύρια, από μόλις 18 δισεκατομμύρια το 2000. Ο προϋπολογισμός του Trump θα μειώσει το κόστος του προγράμματος προβλέποντας αυστηρότερες εργασιακές προϋποθέσεις και επιβάλλοντας την αντιστοίχηση των σχετικών δαπανών από τις πολιτειακές κυβερνήσεις. Η μεταρρύθμιση αυτή θα εξοικονομήσει 193 δισεκατομμύρια δολάρια σε μια περίοδο 10 ετών. Περισσότερα, εδώ.
- Κοινωνική Ασφάλιση Αναπηρίας (Social Security Disability Insurance - SSDI). Το κόστος του προγράμματος αυτού έχει εκτοξευθεί από τα 56 δισεκατομμύρια το 2000 στα 144 δισεκατομμύρια φέτος. Χρειάζεται απεγνωσμένα μεταρρύθμιση. Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι το SSDI αποτρέπει τους Αμερικανούς με αναπηρίες που μπορούν και θέλουν να εργαστούν από το ενταχθούν στο εργασιακό δυναμικό. Ο προϋπολογισμός θα αναδομήσει το πρόγραμμα ώστε να ενθαρρύνει την εργασία και να εξοικονομήσει 72 δισεκατομμύρια δολάρια σε μια περίοδο 10 ετών. Περισσότερα, εδώ.
- Ομοσπονδιακές Συντάξεις. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) βρήκε ότι οι ομοσπονδιακοί εργαζόμενοι λαμβάνουν ωφελήματα κατά μέσο όρο 47% υψηλότερα απ' ό,τι οι αντίστοιχοι εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα. Μια αιτία αυτής της υπερβολής είναι ότι οι ομοσπονδιακοί εργαζόμενοι λαμβάνουν συνταξιοδοτητικό πρόγραμμα τόσο με καθορισμένα τα ωφελήματα, όσο και με καθορισμένες τις συνεισφορές. Ο προϋπολογισμός του Trump θα μειώσει το κόστος του προγράμματος καθορισμένων ωφελημάτων για να εξοικονομήσει 63 δισεκατομμύρια δολάρια εντός δέκα ετών. Περισσότερα, εδώ.
- Πίστωση Φόρου Εισοδήματος (Earned Income Tax Credit - EITC). Το πρόγραμμα αυτό αφορά κυρίως δαπάνες, το κόστος των οποίων έχει εκτοξευθεί από τα 32 δισεκατομμύρια το 2000 στα περίπου 70 δισεκατομμύρια σήμερα. Το πρόγραμμα πλήττεται εδώ και χρόνια από ένα ποσοστό σφαλμάτων και απάτης που ξεπερνά το 20%. Ο προϋπολογισμός θα μειώσει την σπατάλη κατά περίπου 40 δισεκατομμύρια εντός δέκα ετών. Περισσότερα, εδώ.
- Αγροτικές επιδοτήσεις. Τα προνοιακά αγροτικά προγράμματα πλήττουν την οικονομία, βλάπτουν το περιβάλλον και ευνοούν εντόνως κυρίως τα πλούσια νοικοκυριά. Το 2015, το μέσο εισόδημα ενός αγροτικού νοικοκυριού ήταν 119,880 δολάρια, 51% υψηλότερο από τον μέσο όρο των 79,263 δολαρίων για το σύνολο των αμερικανικών νοικοκυριών. Ο προϋπολογισμός θα μειώσει κάπως τις αγροτικές επιδοτήσεις κατά 38 δισεκατομμύρια δολάρια εντός της δεκαετίας. Περισσότερα, εδώ.
- Προγράμματα διακριτικής ευχέρειας (Discretionary Programs). Ο προϋπολογισμός συνεχίζει τις μειώσεις στα προγράμματα ευχέρειας οι οποίες προτάθηκαν στον μίνι-προϋπολογισμό του Μαρτίου, μειώνοντας τις δαπάνες εκτός άμυνας κατά 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια εντός 10 ετών, σε σχέση με την υφιστάμενη προβολή. Πολλά προγράμματα ευχέρειας, όπως οι επιδοτήσεις στην εκπαίδευση, είναι κανονικά ευθύνη των πολιτειακών και τοπικών αρχών. Αν οι πολιτειακές και τοπικές κυβερνήσεις πιστεύουν ότι αυτά τα προγράμματα είναι κρίσιμης σημασίας, μπορούν να επωμιστούν οι ίδιες τη χρηματοδότησή τους. Δεν υπάρχει κάποιο μαγικό λεφτόδεντρο στην Ουάσινγκτον, όπως καθιστά σαφές το ομοσπονδιακό χρέος των 20 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο επικεφαλής για τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης Trump, Mick Mulvaney δήλωσε : “Είναι πιστεύω η πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό που μια κυβέρνηση συνέταξε έναν προϋπολογισμό βλέποντας τα πράγματα με τα μάτια των ανθρώπων που στην πραγματικότητα πληρώνουν τους φόρους”. Έχει δίκιο, και πρέπει να του αναγνωριστεί ότι προτείνει μεταρρυθμίσεις εδώ και καιρό αναγκαίες για ένα τόσο μεγάλο εύρος προγραμμάτων δαπανών.
Πολλά μέλη του Κογκρέσου καταγγέλλουν ή απορρίπτουν τις προτεινόμενες περικοπές, αλλά δεν βλέπουν τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που θα χρειαστεί εντέλει να γίνουν λόγω της ανεξέλεγκτης αύξησης των μεγάλων επιδοματικών προγραμμάτων. Η Σύνταξη Κοινωνικής Ασφάλισης (Social Security retirement) και το Medicare θα πρέπει ομοίως να περικοπούν, αλλά ο προϋπολογισμός του Trump δίνει στο Κογκρέσο καλές ιδέες για να αρχίσουν να μαζεύουν το υπερδιογκωμένο ομοσπονδιακό προνοιακό κράτος.
Ο Πρόεδρος Obama αποχώρησε έχοντας σχεδόν διπλασιάσει το ακαθάριστο ομοσπονδιακό χρέος από τα 10 στα 20 τρισεκατομμύρια δολάρια. Δεν ξέρουμε ακόμη αν ο Trump θα είναι πιο δημοσιονομικά υπεύθυνος απ' ό,τι ο Obama. Αλλά του πιστώνεται το γεγονός ότι έδωσε χώρο στην ομάδα του που συνέταξε τον προϋπολογισμό για να διερευνήσει μεγάλες επιλογές εξοικονόμησης σε όλο το εύρος του τεράστιου ομοσπονδιακού κράτους των 4,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
--
Ο Chris Edwards είναι διευθυντής των μελετών φορολογικής πολιτικής στο Cato Institute και αρθρογράφος στο www.DownsizingGovernment.org.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 23 Μαΐου 2017 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Cato Institute και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
