Του Julian Adorney
Παρά το γεγονός ότι οι Αμερικανοί είναι πρωτοπόροι παγκοσμίως στην καινοτομία, αντιμετωπίζουν με καχυποψία την τεχνολογική πρόοδο στον τομέα των αυτοκινήτων. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσίευσε η American Automobile Association (AAA), το 73% των Αμερικανών φοβούνται να μπουν σε ένα αυτοκινούμενο όχημα.
Ούτε οι τοπικοί νομοθέτες εξαιρούνται από αυτή την καχυποψία. Μετά τον τραγικό θάνατο ενός πεζού από ένα αυτοκινούμενο όχημα, ο κυβερνήτης της Αριζόνας Doug Ducey διέταξε την Uber να σταματήσει τις δοκιμές αυτοκινούμενων οχημάτων στους δρόμους.
Φυσικά, τα αυτοκινούμενα οχήματα θέλουν ακόμη δουλειά για να γίνουν ασφαλέστερα. Ενώ όμως αναλύουμε τα μειονεκτήματά τους, καλα θα κάνουμε να αναγνωρίσουμε τα πολλαπλά τους οφέλη - ένα μέλλον με αυτόνομα αυτοκίνητα σημαίνει ότι οι οδηγοί μπορεί επιτέλους να απαλλαγούν από την αστυνομική καταστολή στους δρόμους.
Το πρόβλημα με την αστυνόμευση
Δεν το σκεφτόμαστε συχνά, αλλά απλά και μόνο με το να σταματήσει η αστυνομία ένα αυτοκίνητο σε κάποιον δρόμο, οι οδηγοί παραιτούνται από τα δικαιώματα που τους αποδίδει η τέταρτη τροπολογία του αμερικανικού συντάγματος. Η μόνιμη απειλή της αστυνόμευσης στιγματίζει την οδηγική εμπειρία των πολιτών. Όπως καταγράφει η καθηγήτρια δικαίου του Στάνφορντ, Michelle Alexander στο βιβλίο της The New Jim Crow , η αστυνομία συχνά σταματά οδηγούς για ήσσονες κυκλοφοριακές παραβάσεις. Το 2015, η αστυνομία σταμάτησε 21,8 εκατομμύρια Αμερικανούς σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Πολύ συχνά η αστυνομία χρησιμοποιεί αυτές τις μικρές παραβάσεις ως πρόφαση για να ψάξει τα αυτοκίνητα. Θεωρητικά, οι πολίτες μπορούν να μη συναινέσουν στην έρευνα, αλλά στην πράξη οι αστυνομικοί χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να αποσπάσουν τη “συναίνεση”. Συχνά βασίζονται στο ατυχές γεγονός ότι οι πολίτες δεν αντιλαμβάνονται ότι έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν την έρευνα - ή ότι αισθάνονται άβολα να αρνηθούν το αίτημα ενός αστυνομικού. Όπως σημειώνει η Alexander, “οι συναινετικές έρευνες είναι πολύτιμες για την αστυνομία γιατί σχεδόν κανείς δεν τολμά να πει όχι”. Οι αστυνομικοί μπορούν επίσης να φέρουν στο αυτοκίνητο σκύλους έρευνας, μολονότι αυτοί οι σκύλοι συνήθως απλώς επιβεβαιώνουν οτιδήποτε υποπτεύονται οι χειριστές τους.
Και μόνο ο αριθμός των νόμων για την κυκλοφορία των οχημάτων σε πολλές περιοχές δίνει στους αστυνομικούς την ευρεία ευχέρεια να σταματούν όποιον θέλουν. Όπως επισημαίνει ο πρώην δικαστής του ποινικού εφετείου της Βιρτζίνιας D. Arthur Kelsey, “το δίκτυο των κανονισμών που αφορούν τα οχήματα σήμερα είναι τόσο πυκνό που κάθε οδηγός μπορεί να πιαστεί σ' αυτό κάθε φορά που παίρνει το αυτοκίνητο να πάει για ψώνια”.
Η χρήση προφάσεων για τη διενέργεια ερευνών έχουν και μια σαφή φυλετικού χαρακτήρα επίπτωση. Οι Frank R. Baumgartner, Derek A. Epp, και Kelsey Shoub εξέτασαν 20 εκατομμύρια περισταστικά ελέγχου οχημάτων από την αστυνομία στο βιβλίο τους Suspect Citizens και διαπίστωσαν ότι “ένας μαύρος οδηγός με το που μπαίνει στο αυτοκίνητό του αντιμετωπίζει διπλάσια πιθανότητα να τον σταματήσει η αστυνομία [σε σύγκριση με έναν λευκό οδηγό] και περίπου τετραπλάσια πιθανότητα να υποστεί έλεγχο”. Αυτό φαίνεται περίεργο δεδομένου του ότι οι λευκοί οδηγοί είναι πιθανότερο να μεταφέρουν απαγορευμένα είδη.
Τα αυτοκινούμενα οχήματα όμως θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος καθώς είναι προγραμματισμένα να τηρούν κατά γράμμα κάθε κυκλοφοριακό κανόνα. Σχεδον ποτέ μάλιστα δεν θα διαπράξουν παραβάσεις - δίνοντας έτσι στις μειονότητες μια ανάσα από τη λαίλαπα των αστυνομικών ερευνών. Αν θέλουμε να χτίσουμε μια πιο φυλεκτικώς δίκαιη κοινωνία, το να υιοθετήσουμε την ιδέα των αυτοκινούμενων οχημάτων θα μπορούσε να είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό πρώτο βήμα
Κάποια εμπόδια στον δρόμο
Υπάρχουν ακόμη δύο μεγάλα νομοθετικά εμπόδια στον δρόμο για τα αυτοκινούμενα οχήματα. Κάποιες πολιτείες, αντιδρώντας στη μεγάλη δημοσιότητα που έχουν τα ατυχήματα που προκαλούνται από αυτόνομα οχήματα, τα έχουν απαγορεύσει εντελώς. Αυτό έκανε για παράδειγμα ο κυβερνήτης της Αριζόνας Doug Ducey.
Σίγουρα πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά για τη βελτίωση της ασφάλειας των αυτόνομων οχημάτων. Θα πρέπει όμως να θυμόμαστε ότι 40.100 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε αυτοκινητιστικά ατυχήματα το 2017, και το 94% των ατυχημάτων αυτών οφειλόταν σε ανθρώπινο σφάλμα. Τα αυτοκινούμενα οχήματα δημιουργούν ειδήσεις όταν δεν λειτουργούν σωστά, αλλά δεν μπορούν να οδηγούν μεθυσμένα, να στέλνουν μηνύματα όταν οδηγούν, ή να πίνουν Pepsi με το ένα χέρι ενώ με το άλλο να αλλάζουν τρεις λωρίδες για να βγουν από έναν αυτοκινητόδρομο. Η τεχνολογία υπόσχεται ότι εντέλει θα μειώσει ουσιαστικά τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα - μια μελέτη συμπέρανε ότι τα αυτοκινούμενα οχήματα θα μπορούσαν να μειώσουν τους αυτοκινητιστικούς θανάτους κατά 90%. Οι νομοθέτες θα πρέπει να το θυμούνται αυτό όταν αποφασίζουν το αν θα επιτρέψουν την κυκλοφορία αυτόνομων οχημάτων στις πολιτείες τους.
Το δεύτερο νομοθετικό εμπόδιο είναι το κολάζ των ρυθμίσεων κάθε πολιτείας που καθιστά δύσκολη τη συμμόρφωση των αυτοκινητοβιομηχανιών. Τον Οκτώβριο για παράδειγμα, ο κυβερνήτης του Ιλινόι Bruce Rauner υπέγραψε το Εκτελεστικό Διάταγμα 2018-13, που επιτρέπει την κυκλοφορία αυτοκινούμενων οχημάτων με την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει ένας κάτοχος άδειας οδήγησης πίσω από το τιμόνι. Αντιθέτως, το εκτελεστικό διάταγμα του κυβερνήτη του Οχάιο John Kasich λέει ότι τα οχήματα χρειάζονται εντεταλμένο χειριστή, αν και το πρόσωπο αυτό μπορεί να βρίσκεται έξω από το όχημα. Η Καλιφόρνια, που πρόσφατα επέτρεψε στην Waymo να δοκιμάσει πλήρως αυτόνομα οχήματα, απαιτεί επίσης να υπάρχει διαθέσιμος ένας “απομακρυσμένος χειριστής” για κάθε όχημα.
Αυτές οι αντιφατικές μεταξύ τους πολιτειακές ρυθμίσεις δημιουργούν αβεβαιότητα στις εταιρείες που θέλουν να αναπτύξουν αυτόνομα οχήματα - ιδίως όταν πολιτείες όπως η Αριζόνα ανακαλούν άδειες που είχαν εκχωρήσει στο παρελθόν.
Ας αφήσουμε την αγορά να λειτουργήσει ελεύθερα
Ένας ομοσπονδιακός νόμος που θα υποχρέωνε τις 50 πολιτείες να επιτρέψουν την κυκλοφορία αυτοκινούμενων οχημάτων θα προσέκρουε φυσικά στην κυριαρχία των πολιτειών. Η αγορά όμως μπορεί να επιλύσει αυτό το πρόβλημα. Υποθετικά, αν το Κολοράντο επιτρέψει τα αυτοκινούμενα οχήματα ενώ η Αριζόνα τα απαγορεύσει, τότε οι κάτοικοι του Κολοράντο θα σταματήσουν να πηγαίνουν με τα αυτοκίνητά τους στην Αριζόνα. Η μείωση των τουριστικών εσόδων πιθανότατα θα ωθήσει την Αριζόνα να δεχθεί τα αυτόνομα οχήματα.
Εντέλει, έγκειται στους νομοθέτες κάθε επιμέρους πολιτείας να πάρουν την απόφαση να υιοθετήσουν τα αυτοκινούμενα οχήματα. Οι προφάσεις της αστυνομίας για τη διεξαγωγή ερευνών παραβιάζουν τα δικαιώματα που αναγνωρίζει η τέταρτη τροπολογία και κάνουν ακόμη πιο άδικες τις προκλήσεις που ήδη καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μειονότητες. Ήρθε η ώρα να ξεπεράσουμε τον φόβο του μέλλοντος και να υιοθετήσουμε μια τεχνολογία που θα βοηθήσει την κοινωνία μας να γίνει λίγο καλύτερη.
--
Ο Julian Adorney γράφει στο Young Voices, το FEE, το Playboy, το National Review, το Federalist και στο μπλογκ The Empathetic Libertarian.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 18 Νοεμβρίου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
