Μία νομοθετική πρωτοβουλία που θα βοηθήσει τράπεζες και servicers να διαθέσουν τα οικιστικά ακίνητα που ελέγχουν, αναμένουν στο χρηματοοικονομικό κλάδο, μετά τις ανακοινώσεις και εξειδικεύσεις της κυβέρνησης τόσο για το φορολογικό βάρος που φέρνει ο διπλασιασμός του ΕΝΦΙΑ για τις κατοικίες αυτές.
Μία πρωτοβουλία που σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, θα διευκόλυνε πολύ, ενώ η κυβέρνηση δείχνει το δρόμο της ενοικίασης των ακινήτων, αν δεν μπορούν να πουληθούν – μία λύση που δεν προκρίνεται από την άλλη πλευρά.
Πηγές του κλάδου αναφέρουν ότι η κυβέρνηση είναι άριστα ενημερωμένη για το ζήτημα και θεωρούν ότι οι στόχοι για τη διάθεση έως και περίπου 15.000 κατοικιών, δεν μπορούν να επιτευχθούν, χωρίς ρύθμιση. Στην εξειδίκευση των μέτρων έγινε λόγος για τη δημιουργία επιτροπής που θα εξετάσει τα προβλήματα της τακτοποίησης των κατοικιών.
Το βασικό πρόβλημα είναι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για την τακτοποίηση αυτών των ακινήτων, από τα οποία περίπου τα μισά, έχουν σοβαρά προβλήματα αυθαιρεσιών και ιδιοκτησίας και εκτιμάται ότι δεν μπορούν να διατεθούν προς πώληση. Στην περίπτωση αυτών των 7.000-8.000 κατοικιών, δε διαφαίνεται ορατή λύση σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ενώ σχολιάζονται τα προβλήματα στα υποθηκοφυλακεία, το Κτηματολόγιο και την επιταγή πλέον για ενεργειακά πιστοποιητικά στις μεταβιβάσεις.
Ωστόσο, υπάρχει ένα χρονικό παράθυρο και μία δυνατότητα που δίνεται για τις πιο εύκολες περιπτώσεις και στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι υπάρχει μία «μαγιά» περίπου 4.500-5.000 κατοικιών, που θα μπορούσαν να διατεθούν σε διάστημα έως δύο ετών.
Μία μικρή μερίδα αυτών κατοικιών ίσως είναι έτοιμη πιο γρήγορα. Αλλά αν θέλουν τράπεζες και servicers να αποφύγουν την επιβάρυνση του διπλασιασμένου ΕΝΦΙΑ από το 2026 και μετά, το διάστημα δεν είναι επαρκές και τα προβλήματα αφορούν χιλιάδες κατοικίες. Το χρονικό παράθυρο, είναι μέχρι το 2026.
Αυτό σημαίνει ότι τράπεζες και funds θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των αδιάθετων κατοικιών και του πέναλτι σε βάθος χρόνου, ενώ από την άλλη η κυβέρνηση δεν θα έχει άμεσα ένα ικανό εργαλείο με πλήθος έτοιμων κατοικιών προς διάθεση που θα βελτιώσουν τις συνθήκες προσφοράς κατοικιών στην αγορά.
Ειδικότερα για τα νέα ζευγάρια που είναι σημαντικός κυβερνητικός στόχος δεδομένου μάλιστα, ότι ξεκινούν από την αρχή του χρόνου οι κοινωνικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης για το στεγαστικό ζήτημα, με ευνοϊκά προγράμματα για την απόκτηση κατοικίας.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση την κυβερνητική εξειδίκευση των μέτρων, «ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται κατά 100% αν στις 31/12/2025 δεν υπήρχε ενεργό ηλεκτρονικό μισθωτήριο οποιαδήποτε στιγμή κατά το 2025 για τα ακίνητα αυτά. Τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν συνολικά 21.548 ακίνητα και άλλα 9.604 οι servicers, σημαντικό μέρος των οποίων είναι οικιστικά. Στόχος είναι η διάθεση αυτών στην αγορά σε εύλογο χρόνο, συμβάλλοντας στην κοινωνική ανάγκη εξεύρεσης στέγης. Το δυνητικό κόστος για τις τράπεζες ανέρχεται σε 10 έως 20 εκατ. ευρώ ετησίως».
Ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης
Για την κυβέρνηση το πρόβλημα του ΕΝΦΙΑ, ξεπερνιέται με τη μίσθωση των ακινήτων. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση καλεί servicers και τράπεζες να τα διαθέσουν προς ενοικίαση για την οποία η τακτοποίηση δεν είναι απαραίτητη.
Αλλά οι servicers και οι τράπεζες θα προτιμούσαν να τιτλοποιήσουν τα ακίνητα και να αναλάβει άλλος παρά να τα μισθώνουν. Έχουν πάντως την προσδοκία ότι τουλάχιστον οι πολύ δύσκολες περιπτώσεις κατοικιών για τις οποίες δεν υπάρχει πρόβλεψη τακτοποίησης στο κοντινό μέλλον, θα εξαιρεθούν από την υποχρέωση του διπλασιασμένου ΕΝΦΙΑ.
Στο μεταξύ οι τράπεζες δεσμεύθηκαν να διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ, είτε ως μετοχικό κεφάλαιο, είτε σε δάνεια, για τη σύσταση του Φορέα, ο οποίος θα αγοράζει τα ακίνητα των ευάλωτων οφειλετών για να τους τα μισθώνει, με την προοπτική να τα αγοράσουν. Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Θεώνη Αλαμπάση, η σύσταση του φορέα «θα προχωρήσει ανεξάρτητα από το εάν η διαγωνιστική διαδικασία για την προσέλκυση επενδυτών θα ευοδωθεί».
«Ο Φορέας αποτελεί το «καταφύγιο» για τους αδύναµους οφειλέτες που οδηγούνται σε πτώχευση ή σε αναγκαστική εκτέλεση, διατηρώντας, ωστόσο, την κατοικία τους. Ο Φορέας θα αποκτά την πρώτη κατοικία του ευάλωτου οφειλέτη, µετά από αντίστοιχο αίτηµα µεταβίβασης, προκειµένου να την επαναµισθώσει σε αυτόν. Η περίοδος της επαναµίσθωσης θα φτάνει τα 12 χρόνια - Κατά τη διάρκεια της µίσθωσης ή στη λήξη της, ο οφειλέτης θα µπορεί να ασκήσει το δικαίωµά του για επαναγορά του ακινήτου από το Φορέα» ανέφερε η κ.Αλαμπάση.
Η σύσταση του Φορέα εκκρεμεί εδώ και δύο χρόνια και το ίδιο πρόβλημα με τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων ή ιδιωτών από servicers εντοπίζεται κι εδώ. Οι δυνητικοί δανειστές δεν είναι πρόθυμοι να πάρουν το ρίσκο. Αλλά δεν είναι το μόνο πρόβλημα, γιατί και τα ευάλωτα νοικοκυριά που μπορούσαν να ενταχθούν δεν εμφανίζονται.
Η κ. Αλαμπάση, ανέφερε ότι μόλις 280 δανειολήπτες έχουν μέχρι στιγμής πιστοποιητικό ευάλωτου δανειολήπτη για να ενταχθούν, αλλά η κυβέρνηση υπολογίζει ότι μπορούν να ενταχθούν περίπου 2.000 κατοικίες με τα 100 εκατ. ευρώ συμμετοχής των τραπεζών.
