Ξεσπάει τραπεζικός πόλεμος στην Ευρώπη;
SHUTTERSTOCK/Alexander Fedosov
SHUTTERSTOCK/Alexander Fedosov

Ξεσπάει τραπεζικός πόλεμος στην Ευρώπη;

Μία κόντρα που θα μπορούσε να λάβει απρόβλεπτες διαστάσεις έχει ξεσπάσει το τελευταίο διάστημα στις τάξεις της Ευρωζώνης, με φόντο την… αρπαγή της Commerzbank από την UniCredit.

Μία κόντρα που αρχικά φαίνεται να αποτελεί περισσότερο θέμα εντυπώσεων και λιγότερο ουσίας, ωστόσο θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μείζον ζήτημα, έως και την εγκατάλειψη του project της τραπεζικής ένωσης. Υπερβολικό; Μπορεί. Όμως αν προσέξει κανείς τις δηλώσεις Γερμανών αξιωματούχων θα νομίζει ότι η Ρώμη προσπαθεί να εισβάλει στη Γερμανία με όχημα μία τράπεζα.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας, UniCredit, κατάφερε να αυξήσει το ποσοστό της στην -επίσης- δεύτερη μεγαλύτερη, γερμανική τράπεζα Commerzbank, στο 21%, προκαλώντας τεράστιες αντιδράσεις στο Βερολίνο. Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει «εχθρική» την κίνηση και το περιοδικό Politico «απάντησε», θεωρώντας ότι η αντίδραση της Γερμανίας καθιστά άπιαστο όνειρο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ήταν απόφαση του Βερολίνου να πουλήσει πακέτα μετοχών της Commerzbank, μέσω των οποίων εισέπραξε πάνω από 700 εκατ. ευρώ. Μόνο που εκτός από τα συγκεκριμένα πακέτα μετοχών, η UniCredit απέκτησε επιπλέον ποσοστό 4,7% μέσω παραγώγων, ανεβάζοντας τη συμμετοχή της αρχικά στο 9% και κάπου εκεί… άρχισαν τα όργανα. Βλέπετε, το γερμανικό δημόσιο ήταν ο μεγαλύτερος μέτοχος της Commerzbank από την παγκόσμια κρίση του 2008 και άρχισαν να εκφράζονται φόβοι για πλήρη εξαγορά της τράπεζας.

Σύμφωνα με την Die Zeit, το γερμανικό δημόσιο έχει δαπανήσει συνολικά πάνω από 18 δισ. ευρώ για τη διάσωση της Commerzbank, εν μέρει γιατί απορρόφησε και την προβληματική Dresdner Bank και εκτιμάται ότι έως σήμερα έχουν αποπληρωθεί περί τα 13 δισ. ευρώ.

Ο μεγαλύτερος φόβος των Γερμανών είναι ότι στα χέρια των Ιταλών, η Commerzbank θα σταματήσει να χορηγεί δάνεια στις μικρομεσαίες γερμανικές επιχειρήσεις. Ένας φόβος που αντιτίθεται στις αρχές της τραπεζικής ένωσης. 

Η Ευρώπη δείχνει να παλεύει με τον ίδιο της τον εαυτό και με θέματα που παραδοσιακά εμποδίζουν την πρόοδο σε ό,τι αφορά την υλοποίηση μεγάλων project όπως η τραπεζική ένωση. Φαίνεται, επίσης, ότι το… φάντασμα του Μάριο Ντράγκι συνεχίζει να στοιχειώνει τη Γερμανία. Ο «Super Mario» είχε ταχθεί επανειλημμένα, όσο βρισκόταν στο τιμόνι της ΕΚΤ, υπέρ της ανάγκης δημιουργίας ευρωπαϊκών τραπεζών-πρωταθλητών μέσω διασυνοριακών εξαγορών και συγχωνεύσεων, που θα μπορούσαν να συναγωνιστούν στο παγκόσμιο τραπεζικό στερέωμα τα μεγαθήρια τόσο της Αμερικής, όσο και της Κίνας. 

Σήμερα, η φωνή του Ντράγκι ακούγεται στο κτίριο της Γκροσμαρκτχάλε στη Φρανκφούρτη από τα χείλη του διοικητή της Τράπεζας της Ιταλίας, Φάμπιο Πανέτα και του δικού μας, Γιάννη Στουρνάρα. Στο συγκεκριμένο ζήτημα, οι Πανέτα και Στουρνάρας έχουν τη στήριξη και της Κριστίν Λαγκάρντ. «Οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις τραπεζών, οι οποίες θα μπορούν να ανταγωνιστούν σε επίπεδο κλίμακας, βάθους και εύρους άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά τον κόσμο, είναι κατά τη γνώμη μου επιθυμητές», δήλωσε χαρακτηριστικά η Λαγκάρντ, από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το ζήτημα είναι ενδεχομένως πολύ πιο σοβαρό απ’ ότι δείχνει σε πρώτη ανάγνωση. Η υποκρισία του Βερολίνου είναι ότι στην περίπτωση του deal UniCredit-Commerzbank θεωρεί ότι οι Ιταλοί θα έπρεπε να είχαν συνεργαστεί με τις γερμανικές αρχές, ενώ αν μία γερμανική τράπεζα προσπαθούσε να εξαγοράσει μία ιταλική ή άλλης χώρας-μέλους της Ευρωζώνης, θα ήταν απλώς… Πέμπτη. Δεν είναι λίγα τα μέσα ενημέρωσης που βλέπουν στις αντιδράσεις του Βερολίνου μία υπερβολική ευαισθησία όταν θίγονται γερμανικά συμφέροντα.

Τελικά, μήπως η Γερμανία δεν ήθελε εξαρχής την τραπεζική ενοποίηση; Διότι όταν μιλάμε για συγχωνεύσεις τραπεζών, είναι εύλογο οι μεγαλύτερες τράπεζες να επιδιώκουν συγχωνεύσεις με μικρότερες και η Γερμανία ξέρει πολύ καλά ότι έχει χάσει την κυριαρχία σε αυτό τον τομέα.

Η μεγαλύτερη τράπεζα της Ευρωζώνης, βάσει κεφαλαιοποίησης, είναι η γαλλική BNP Paribas με αξία στα 76 δισ. ευρώ. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η ισπανική Santander με αξία 67,9 δισ. ευρώ και στην τρίτη η ιταλική Intesa Sanpaolo με 67 δισ. ευρώ. Η UniCredit καταλαμβάνει την 4η θέση με 59 δισ. ευρώ, ενώ η αξία της Deutsche Bank και της Commerzbank διαμορφώνεται αισθητά χαμηλότερα, στα 30 δισ. ευρώ και 19 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.