Μηδενική πιστωτική ανάπτυξη σημειώνουν φέτος στο πρώτο τετράμηνο οι τράπεζες στην Ευρώπη όπως προκύπτει από στοιχεία της ΕΚΤ, ενώ η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων γίνεται με το σταγονόμετρο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει περιοριστεί η χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις όχι μόνο μέσω τραπεζών αλλά ακόμα και λόγω περιορισμένων εκδόσεων εταιρικών ομολόγων.
Τα στοιχεία προκύπτουν από την έρευνα που πραγματοποιεί σταθερά στις έξι μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης η ΕΚΤ, δηλαδή σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο και Ολλανδία.
Ωστόσο, τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα για την ανάπτυξη των οικονομιών και καλύτερα για την ασφάλεια των τραπεζών. Η εικόνα που εξάγει ο παρατηρητής δηλαδή είναι ότι, στην ανάγκη να αποφευχθούν πάση θυσία επικίνδυνα «κανόνια» σε δάνεια, ο στόχος της ασφάλειας επιτεύχθηκε, αλλά οι επιχειρήσεις κυρίως αλλά και τα νοικοκυριά επίσης, δεν κατάφερναν να δανειστούν επαρκώς στη διετία 2022-2023 κι έτσι περιορίστηκε σημαντικά ο πληθωρισμός, αλλά στραγγαλίστηκε και η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη.
Σύμφωνα με ειδική μελέτη που συνοδεύει την έρευνα της ΕΚΤ και εκπόνησαν οι κ. Francesca Barbiero και Μαρία Δήμου, οι τράπεζες της Ευρώπης για λόγους ασφαλείας και φοβούμενες ότι θα σκάσουν επίφοβα δάνεια, περιόρισαν όσο μπορούσαν την έκθεση σε ρίσκο, και έκαναν ανακατανομή χαρτοφυλακίων με φυγή προς την ασφάλεια. Δεν αναφέρεται συγκεκριμένα αλλά εικάζεται σαφώς ότι synthetics και άλλα εργαλεία πρέπει επίσης να «πήραν φωτιά» για λόγους μείωσης του ρίσκου.
Παρά την επιδείνωση των χαρτοφυλακίων και την αύξηση των επικίνδυνων δανείων σε καθυστέρηση στην Ευρώπη (που έχει ξεπεράσει ως γνωστόν τα ελληνικά καθυστερούμενα δάνεια Stage 2), οι τράπεζες στην Ευρώπη πέτυχαν το στόχο τους, να αποφύγουν περιπέτειες με επισφάλειες.
Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΚΤ, «η καθαρή εξωτερική χρηματοδότηση των επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ ήταν υποτονική στο πρώτο τρίμηνο του 2024. Οι καθαρές ροές εξωτερικής χρηματοδότησης εξακολούθησαν να είναι μικρές σε σύγκριση με τους ιστορικούς μέσους όρους.
Η εξέλιξη αυτή εξηγείται από τα χαμηλά επίπεδα έκδοσης χρεογράφων από επιχειρήσεις και δανεισμού από τράπεζες, δεδομένου ότι «η οικονομική δραστηριότητα παρέμεινε υποτονική και τα επιτόκια πολιτικής περιοριστικά».
Στο μεταξύ επιχειρήσεις και νοικοκυριά, στράφηκαν σε προθεσμιακές καταθέσεις, με ενδείξεις «επιβράδυνσης της συνεχιζόμενης ανακατανομής σε προθεσμιακές καταθέσεις τον Απρίλιο του 2024».
Ενώ οι ροές καταθέσεων εξακολουθούν να κλίνουν σημαντικά προς τις προθεσμιακές καταθέσεις σε σχέση με το παρελθόν, αυτή η τάση χάνει την ορμή της, με τη διαφορά μεταξύ των αποδόσεων και των δύο μέσων να σταθεροποιείται.
Διετής στροφή σε ασφαλή δάνεια
Σύμφωνα με τη μελέτη «ο πιστωτικός κίνδυνος αυξάνεται σταδιακά τα τελευταία τρίμηνα, αλλά δεν έχει φθάσει στα επίπεδα επιδείνωσης που θα αναμένονταν με βάση τις συνθήκες και τα ιστορικά προηγούμενα.
Τόσο οι δείκτες των ΜΕΔ, όσο και οι ευρύτεροι δείκτες πιστωτικού κινδύνου, όπως τα πρόωρα ληξιπρόθεσμα δάνεια και τα δάνεια με χαμηλές επιδόσεις (Stage 2), αυξάνονται σταθερά τα τελευταία τρίμηνα, με κάποια ανομοιογένεια μεταξύ των χωρών. Ωστόσο, η αύξηση παρέμεινε συνολικά συγκρατημένη.
Οι πιθανότητες αθέτησης των ανοιγμάτων στους ισολογισμούς των τραπεζών έχουν αυξηθεί ελάχιστα. Γενικά, οι αναφερόμενες συχνότητες αθέτησης υποχρεώσεων είναι χαμηλότερες από τα επίπεδα που αναμένονταν. Η θετική αυτή εξέλιξη όσον αφορά τους πιστωτικούς κινδύνους, μπορεί να αποδοθεί μερικώς στο γεγονός ότι, από την έναρξη του κύκλου σύσφιξης, οι τράπεζες έχουν ανακατανείμει ενεργά τα χαρτοφυλάκιά τους προς ασφαλέστερα περιουσιακά στοιχεία.
Ωστόσο, εκτός από την ευρείας κλίμακας συρρίκνωση προσφοράς πιστώσεων, οι τράπεζες μετατοπίζουν επιλεκτικά την προέλευση πιστώσεων προς ασφαλέστερους αντισυμβαλλομένους στα χαρτοφυλάκια εταιρικών δανείων τους.
