Του Γιάννη Μαντζίκου
Μετά από 32 χρόνια η συνθήκη πυρηνικού αποκλεισμού (INF) μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ αποτελεί παρελθόν με την Ουάσινγκτον να αποχωρεί, καταγγέλλοντας τη Μόσχα για παραβιάσεις. Η κατάρρευση της συνθήκης για τα τα οπλοστάσια των πυραύλων μέσου βεληνεκούς εγείρει ανησυχίες για μια νέα ανεξέλεγκτη κούρσα εξοπλισμών με τον πρώην ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ να κάνει λόγο «για παγκόσμιο χάος».
Ο Γκορμπατσόφ ήταν άλλωστε ο άνθρωπος που μαζί με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν διαπραγματεύτηκε και υπεγραψε τη συνθήκη το 1987 η οποία στη συνέχεια επικυρώθηκε από την αμερικανική Γερουσία. Η ΙΝF καταργούσε τα οπλοστάσια των πυραύλων μέσου βεληνεκούς των δύο μεγαλύτερων πυρηνικών δυνάμεων στον κόσμο και περιόριζε τη δυνατότητά τους να εξαπολύσουν αιφνιδίως ένα πυρηνικό πλήγμα.
Η αναγγελθείσα τον Φεβρουάριο από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διαδικασία αποχώρησης από τη συμφωνία INF για τους πυραύλους μέσου βεληνεκούς (500 ως 5.500 χιλιόμετρα) που δύνανται να φέρουν πυρηνική κεφαλή έφτασε λοιπόν στο τέλος της καθώς η Ρωσία δεν προχώρησε, όπως αξίωνε η Ουάσιγκτον, στην καταστροφή των όπλων που κατηγορούνται ότι παραβιάζουν τη συνθήκη αυτή.
Επιπλέον σύμφωνα με δημοσιεύματα οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι η Ρωσία έχει αναπτύξει συστοιχίες του πυραύλου αυτού (που εμπίπτει στην κατηγορία των κρουζ) σε διάφορα σημεία της χώρας συμπεριλαμβανομένης της δυτικής Ρωσίας, κάτι που της δίνει την δυνατότητα να πλήξει στόχους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Από την πλευρά της, η Ρωσία αρνείται τις αμερικανικές κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι το βεληνεκές του πυραύλου 9M729 (η νατοϊκή του ονομασία είναι SSC-8) δεν εμπίπτει στους περιορισμούς της INF και κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι με το πρόσχημα αυτό προσπαθούν να αναπτύξουν πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Το ερώτημα που εγείρεται λοιπόν αν πράγματι η αποχώρηση των δύο δυνάμεων από την συνθήκη θα οδηγήσει σε μια ανεξέλεγκτη κούρσα εξοπλισμών με ανυπολόγιστες για τον πλανήτη συνέπειες. Και τούτο γιατί Ρωσία και ΗΠΑ παραμένουν πάντα οι μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις, με τα οπλοστάσιά τους να ξεπερνούν το 90% των πυρηνικών κεφαλών στον πλανήτη. Κατά τους υπολογισμούς του SIPRI (Ινστιτούτου με έδρα τη Σουηδία), οι ΗΠΑ διαθέτουν 6.185 πυρηνικές κεφαλές, η Ρωσία 6.500.
Η απάντηση θα έρθει καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της συνθήκης New Start η οποία υπεγράφη την 8η Απριλίου 2010 και προβλέπει ότι οι πυρηνικές κεφαλές και οι βόμβες που διαθέτουν οι δύο χώρες δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 1.550. Η συνθήκη είχε διάρκεια 10 ετών και τεχνικά λήγει τον Φεβρουάριο του 2021.
Τα μέχρι στιγμής μηνύματα από τις δύο πλευρές δεν είναι όμως ενθαρρυντικά, καθότι η πρόσφατη συνάντηση στη Γενεύη μεταξύ της Ρωσικής και της Αμερικανικής αντιπροσωπείας δεν έφερε κάποιο απτό αποτέλεσμα... πράγμα που σημαίνει ότι το χρονόμετρο μέτρα επικίνδυνα αντίστροφα.
