Παχυσαρκία είναι η νόσος του ενεργειακού μεταβολισμού, η οποία χαρακτηρίζεται από παθολογικά αυξημένη συσσώρευση λίπους στο ανθρώπινο σώμα σαν αποτέλεσμα διαταραχής του ενεργειακού ισοζυγίου, της ισορροπίας δηλαδή μεταξύ της πρόληψης και της κατανάλωσης ενέργειας. Η παχυσαρκία (και ιδιαίτερα η κοιλιακή παχυσαρκία) σχετίζεται με πολλά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές, αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα.
Τα σκευάσματα που στοχεύουν στη μείωση του βάρους είναι εξαιρετικά δημοφιλή τον τελευταίο καιρό όχι μόνο μεταξύ των ανθρώπων που θέλουν να χάσουν βάρος, αλλά και μεταξύ των παρασκευαστριών φαρμακευτικών εταιρειών ως η πρόκληση που θα τους οδηγήσει σε μια νέα μεγάλη επιτυχία, η οποία εκτός από κύρος, θα τους αποφέρει και τεράστια κέρδη.
Στόχος πάντα είναι μεταξύ των εταιρειών, η επόμενη γενιά φαρμάκων να είναι περισσότερο «φιλική» προς τους ασθενείς, δηλαδή να τους βολεύουν στη χρήση και να μην προκαλούν παρενέργειες.
Σήμερα, η παχυσαρκία περιγράφεται ως μία χρόνια νόσος, η οποία σχετίζεται με πολλές συννοσηρότητες. Το γεγονός ότι ο τρόπος ζωής των ανθρώπων στη σύγχρονη εποχή δεν αποτελεί στην πλειονότητά του αυτό που θα αποκαλούσαμε «υγιεινό», οδηγεί στο συμπέρασμα πως η αντιμετώπιση του φαινομένου θα περιλαμβάνει έναν συνδυασμό θεραπευτικής αγωγής και αλλαγής συνθηκών ζωής.
Η παχυσαρκία συνοδεύεται από σωματικά, ψυχικά και συναισθηματικά εμπόδια. Είναι καιρός, όμως, πλέον να αντιμετωπίσουμε τις εσφαλμένες αντιλήψεις, να εξαλείψουμε το στίγμα και να φανταστούμε ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που ζουν με αυτήν την ασθένεια.
Τι καθορίζει το αν θα πάρουμε βάρος;
Ενώ είναι αλήθεια ότι η ισορροπία μεταξύ ενεργειακής πρόσληψης και ενεργειακής δαπάνης καθορίζει εάν θα πάρουμε ή θα χάσουμε βάρος, αυτή η ισορροπία εξαρτάται από πολύ περισσότερα από την πρόσληψη τροφής και τη σωματική δραστηριότητα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί παράγοντες πέρα από τον έλεγχό μας μπορούν να επηρεάσουν το βάρος και τις αντιδράσεις του σώματός μας στη διατροφή και τη δραστηριότητα. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Περιβαλλοντικούς παράγοντες και παράγοντες τρόπου ζωής
- Ορμονικές διαταραχές
- Έλλειψη ύπνου και διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού
- Ψυχολογικούς παράγοντες
- Χρήση φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσουν αύξηση βάρους
- Γενετικούς παράγοντες
Προκλήσεις για την επίτευξη απώλειας βάρους και τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους
Λόγω όλων των πλεονεκτημάτων της απώλειας βάρους, τα άτομα με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία ενθαρρύνονται πάντα να χάσουν βάρος. Η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι εξατομικευμένη. Οι τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένων των διατροφικών και συμπεριφορικών αλλαγών και της αυξημένης σωματικής δραστηριότητας, είναι εξαιρετικά σημαντικά βήματα για την απώλεια βάρους, αλλά συχνά ανεπαρκή από μόνα τους. Και αυτό, γιατί πολλοί ενήλικες με παχυσαρκία που προσπαθούν να χάσουν βάρος με δίαιτα και άσκηση μπορεί πράγματι να το επιτύχουν βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η διατήρηση αυτής της απώλειας βάρους με την πάροδο του χρόνου, είναι συνήθως η πιο δύσκολη.
Στην πραγματικότητα, σε μια μετα-ανάλυση 29 μελετών απώλειας βάρους, περισσότερο από το 50% του χαμένου βάρους ανακτήθηκε μέσα σε 2 χρόνια και περισσότερο από το 80% του χαμένου βάρους ανακτήθηκε μέσα σε 5 χρόνια.
Θεραπεία ατόμων με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία
Κατά τη θεραπεία ατόμων με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία, ο πρωταρχικός θεραπευτικός στόχος θα πρέπει να είναι η βελτίωση της υγείας τους με την πρόληψη ή τη θεραπεία επιπλοκών που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Είναι σημαντικό κατά την ανάπτυξη ενός σχεδίου θεραπείας διαχείρισης βάρους να αξιολογούνται οι ασθενείς για κινδύνους και επιπλοκές που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για παράδειγμα την παραπομπή του ασθενούς στον γιατρό για πιθανές ενδοκρινικές παθήσεις ή την αντιμετώπιση αιτιών, όπως η κατάθλιψη ή η προκαλούμενη από φάρμακα αύξηση βάρους.
Αρκετές κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση της παχυσαρκίας συνιστούν μια πολυπαραγοντική προσέγγιση για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Αυτή περιλαμβάνει ολοκληρωμένη τροποποίηση/παρέμβαση στον τρόπο ζωής ως βάση, συμπληρωματική φαρμακοθεραπεία κατά της παχυσαρκίας ή/και όταν χρειάζεται βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής παραμένει ζωτικής σημασίας ακόμη και μετά τη θεραπεία.
Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεφύγουμε από την ιδέα ότι κάθε άτομο είναι πλήρως υπεύθυνο για το βάρος του. Υπάρχει ευρέως διαδεδομένη εσφαλμένη αντίληψη ότι η υπερβολική κατανάλωση τροφής και η έλλειψη άσκησης είναι οι κύριες αιτίες της παχυσαρκίας. Με βάση αυτή την υπόθεση, η κοινωνία ρίχνει την πλήρη ευθύνη για την παχυσαρκία στους ώμους ενός ατόμου. Ωστόσο, δεκαετίες επιστημονικής έρευνας μας λένε ότι αυτό είναι απλά λάθος. Υπάρχει ανάγκη να καταρριφθεί αυτός ο μύθος και να εξεταστούν οι πραγματικές αιτίες του υπερβάλλοντος βάρους.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας
Τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας μπορούν να θεωρηθούν ότι βοηθούν τους ασθενείς να επιτύχουν συγκεκριμένους στόχους απώλειας βάρους και υγείας, συμπληρωματικά με την ολοκληρωμένη παρέμβαση στον τρόπο ζωής. Ενδείκνυνται για άτομα που έχουν κίνητρο να χάσουν βάρος και έχουν δείκτη μάζας σώματος (Δ.Μ.Σ.) μεγαλύτερο ή ίσο με 30 kg / m2 ή Δ.Μ.Σ. μεγαλύτερο ή ίσο με 27 kg / m2 και με τουλάχιστον μία συννοσηρότητα που σχετίζεται με την παχυσαρκία (π.χ. διαβήτης τύπου 2, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία ή αποφρακτική άπνοια ύπνου).
Πριν γίνει έναρξη ενός φαρμάκου για την απώλεια βάρους, είναι σημαντικό οι επαγγελματίες υγείας να συζητήσουν με τους ασθενείς ότι η παχυσαρκία είναι μια χρόνια ασθένεια και ότι η διατήρηση του αποτελέσματος προϋποθέτει μακροχρόνια λήψη της αγωγής.
Το νέο φάρμακο που στηρίζεται στην τιρζεπατίδη, η οποία μιμείται την ορμόνη GLP-1 και την ορμόνη GIP έρχεται δυναμικά να κατακτήσει το δικό του μερίδιο επιτυχίας στον αγώνα κατά της παχυσαρκίας. Η ορμόνη GIP μπορεί, μάλιστα, να προκαλέσει την έκκριση ινσουλίνης και την αίσθηση πληρότητας με μικρή ποσότητα φαγητού. Το φάρμακο χορηγείται σε ενέσιμη μορφή μέσω μίας πένας, ενώ η χορήγηση είναι διά βίου.
Θεραπευτικές ενδείξεις Mounjaro
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
Το Mounjaro ενδείκνυται ως θεραπευτική αγωγή ενηλίκων με μη επαρκώς ελεγχόμενο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 ως επιπρόσθετη αγωγή στη διατροφή και την άσκηση
• ως μονοθεραπεία, όταν η χρήση μετφορμίνης θεωρείται ακατάλληλη λόγω δυσανεξίας ή αντενδείξεων
• επιπρόσθετα σε άλλα φαρμακευτικά προϊόντα για την αντιμετώπιση του διαβήτη.
Διαχείριση βάρους
Το Mounjaro ενδείκνυται ως επιπρόσθετη αγωγή σε μια διατροφή μειωμένων θερμίδων και αυξημένη σωματική δραστηριότητα για τη διαχείριση βάρους, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας και διατήρησης του σωματικού βάρους, σε ασθενείς με αρχικό Δείκτη Μάζα Σώματος (ΔΜΣ)
• ≥ 30 kg/m2 (παχυσαρκία) ή
• ≥ 27 kg/m2 έως < 30 kg/m2 (υπερβάλλον βάρος) υπό την παρουσία τουλάχιστον μίας συννοσηρότητας σχετιζόμενης με το βάρος (π.χ. υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, αποφρακτική υπνική άπνοια, καρδιαγγειακή νόσος, προδιαβήτης ή σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2).
Βαριατρική χειρουργική
Η βαριατρική χειρουργική επέμβαση οδηγεί σε μεγαλύτερη βελτίωση των αποτελεσμάτων απώλειας βάρους και των επιπλοκών που σχετίζονται με το βάρος σε σύγκριση με τις μη χειρουργικές επεμβάσεις. Η βαριατρική χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να εξετάζεται σε ασθενείς που έχουν κίνητρο, αλλά δεν έχουν επιτύχει επαρκή απώλεια βάρους μετά από συμπεριφορική θεραπεία, με ή χωρίς φαρμακοθεραπεία.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, η βαριατρική χειρουργική συνιστάται για άτομα με Δ.Μ.Σ.:34
≥35 kg/m2 ανεξάρτητα από την παρουσία, την απουσία ή τη σοβαρότητα των συννοσηροτήτων
30–34,9 kg/m2 με μεταβολική νόσο
