Εάν αισθάνεστε απαισιόδοξοι, λυπημένοι, δύσπιστοι, με μικρή αυτοπεποίθηση, ή έτοιμοι να πάθετε κρίση πανικού, μπορεί οι τιμές της σεροτονίνης σας να βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Τι είναι η σεροτονίνη
Η σεροτονίνη είναι μια ισχυρή χημική ουσία του εγκεφάλου μας, που επηρεάζει βαθύτατα τη διάθεσή μας, έτσι καλό είναι να γνωρίζουμε ότι η ανεπάρκειά της - υπάρχει σοβαρή πιθανότητα - να μας προκαλεί προβλήματα κακής διάθεσης, ή προβλήματα διαταραχής του ελέγχου των παρορμήσεων.
Έτσι εάν κάποιος διαπιστώσει ότι έχει ένα ή και περισσότερα από τα παρακάτω 8 συμπτώματα που υποδηλώνουν ανεπάρκεια της σεροτονίνης, θα έχει μια ισχυρή ένδειξη ότι μπορεί πράγματι να χρειάζεται να κοιτάξει το πρόβλημα αυτό πιο σοβαρά, με τη βοήθεια γιατρού.
Πώς λειτουργεί η σεροτονίνη;
Η σεροτονίνη είναι ένας από τους αποκαλούμενους ανασταλτικούς νευροδιαβιβαστές, που χρησιμεύουν για την εξισορρόπηση κάποιων άλλων υπερβολικά διεγερτικών (τονωτικών) νευροδιαβιβαστών που πυρπολούν τον εγκέφαλο, όπως είναι η ντοπαμίνη.
- Όταν κάποιος έχει επαρκή επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλό του (και άρα εύρυθμη λειτουργία), αναμένουμε να έχει θετική διάθεση, να είναι ευτυχισμένος, γεμάτος αυτοπεποίθηση, ευέλικτος και καλόβολος.
- Όταν κάποιος έχει χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης, θα αρχίσει να εμφανίζει τα συμπτώματα ανεπάρκειας της σεροτονίνης, δηλαδή θα διακατέχεται από αρνητικότητα, θα υποφέρει από ανησυχία, οξυθυμία, αϋπνίες, ή θα βασανίζεται από αισθήματα κατάθλιψης.
Ανεπάρκεια σεροτονίνης; Τα συμπτώματα μιλούν από μόνα τους
Η Τζούλια Ρος, συγγραφέας του βιβλίου “Τhe Mood Cure”, έχει καταρτήσει έναν αποτελεσματικό τρόπο αυτο-εξετάσης της διάθεσης, ο οποίος μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε αν έχετε κάποια ανεπάρκεια σεροτονίνης ή ντοπαμίνης (νορεπινεφρίνη). Μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε εξετάσεις, για να διαπιστώσετε με ακρίβεια τί συμβαίνει, όμως οι παρακάτω διαπιστώσεις θα μπορέσουν ενδεχομένως να σας βοηθήσουν να καταλήξετε σε κάποια πρώτα συμπεράσματα, τα οποία θα σας προσφέρουν ένα βασικό κίνητρο για να επισκεφθείτε γιατρό.
- Η κατάθλιψή σας είναι αφύσικη;
Δηλαδή, οι σκέψεις σας είναι συχνότερα από το φυσιολογικό απαισιόδοξες, ζοφερές, σκοτεινές και κυνικές; Οταν υπάρχουν χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης, τα συναισθήματα της κατάθλιψης μπορεί να είναι σκοτεινά και δυσβάσταχτα.
- Είστε γυναίκα;
Οι γυναίκες εμφανίζουν κατάθλιψη συχνότερα από τους άνδρες, έτσι η ανεπάρκεια της σεροτονίνης είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην γυναικεία κατάθλιψη, πολύ περισσότερο απ'' ό,τι στην ανδρική. Από την άλλη πλευρά, όταν οι άνδρες παθαίνουν κατάθλιψη, φαίνεται να έχουν πιο συχνά έλλειψη ντοπαμίνης, με αποτέλεσμα η κατάθλιψη τους να εκφράζεται ως απάθεια ή έλλειψη ενδιαφέροντος ή δυσκολία στην συγκέντρωση.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει, ότι δεν παρατηρείται και στους άνδρες το φαινόμενο της έλλειψης σεροτονίνης, αλλά ότι αυτή είναι η γενική τάση. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2007 στο περιοδικό Biological Psychiatry, πάντως, απέδειξε ότι άνδρες και γυναίκες αντιδρούν διαφορετικά στην έλλειψη σεροτονίνης. Οι άνδρες εμφανίζονται περισσότερο παρορμητικοί και όχι τόσο υποτονικοί. Σε αντίθεση με τις γυναίκες, που παρουσιάζουν σημαντική πτώση στη διάθεσή τους και γίνονταν πολύ πιο ευαίσθητες. Έχουν δηλαδή, μια περισσότερο συναισθηματική αντίδραση, που συνδέεται με την κατάθλιψη.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μπορεί η έλλειψη σεροτονίνης να είναι τελικά ο λόγος που περισσότερο οι γυναίκες από τους άνδρες βιώνουν άγχος και διαταραχές διάθεσης, ενώ οι περισσότεροι άνδρες - ως αντίδραση στο πρόβλημά τους – καταφεύγουν κυρίως στον αλκοολισμό, ή εκδηλώνουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και παρορμητικότητας (ADHD) και άλλες διαταραχές του ελέγχου των παρορμήσεων. Το μήνυμα εδώ είναι, ότι οι γυναίκες θα πρέπει περισσότερο από τους άνδρες να είναι ενήμερες για το ενδεχόμενο ανεπάρκειας σεροτονίνης, εάν παρουσιάζουν κλινική κατάθλιψη.
- Επιθυμείτε υπερβολικά να καταναλώνετε γλυκά / ζαχαρώδη προϊόντα και πλούσια σε άμυλο τρόφιμα, όπως είναι το ψωμί, τα πατατάκια;
Αυτά τα τρόφιμα αυξάνουν προσωρινά τα επίπεδα της σεροτονίνης και να σας κάνουν να αισθάνεστε καλύτερα προς στιγμήν, οπότε αυτός είναι ίσως και ο λόγος που ο οργανισμός σας σας ζητά την υπερκατανάλωσή τους. Μακροπρόθεσμα, όμως, αυτές οι διατροφικές επιλογές καταστρέφουν τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλό σας και προκαλούν σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους. Η βλαβερή επίδραση των επεξεργασμένων υδατανθράκων στον εγκέφαλό σας, αλλά και εξάντληση των αποθεμάτων σεροτονίνης είναι οι βασικοί λόγοι που κρύβονται πίσω από αυτό το φαινόμενο.
- Έχετε σημαντικά προβλήματα αϋπνίας;
Στα συμπτώματα της ανεπάρκειας της σεροτονίνης περιλαμβάνεται και το απότομο ξύπνημα στη μέση της νύχτας, ενώ ταυτόχρονα δεν μπορείτε να κοιμηθείτε ξανά εύκολα. Μπορεί , επίσης, να χρειαστεί να αλλάξετε πολλές διαφορετικές θέσεις ύπνου, μέχρι να καταφέρετε να νιώσετε άνετα και να σας πάρει ο ύπνος.
- Έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση;
Δηλαδή, έχετε χάσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και την αίσθηση της ευταξίας σας και μπορεί να έχετε αποκτήσει μια αρνητική εικόνα για τον εαυτό σας ή να αισθάνεστε αναίτια ένοχοι για κάτι που έχετε, ή δεν έχετε κάνει.
- Αισθάνεστε συχνά ανήσυχοι ή στρεσαρισμένοι ή παθαίνετε κρίσεις πανικού;
Ο λανθάνων φόβος είναι ένα αποκαλυπτικό σύμπτωμα της έλλειψης σεροτονίνης στον οργανισμό και μπορεί να εκδηλωθεί ως φοβία, ανησυχία, ή ακόμη και υπερβολική συστολή και ντροπαλότητα.
- Εμφανίζετε επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά, ή κάνετε σκέψεις αυτοκτονίας;
Οι μελέτες δείχνουν ότι η ανεπάρκεια σεροτονίνης στον εγκέφαλο σχετίζεται με αυξημένη ροπή προς την παρορμητική συμπεριφορά, στην επιθετικότητα, την υπερφαγία, την κατάχρηση οινοπνεύματος ή ακόμα και την αυτοκτονία.
- Υποφέρετε από κάποια από τις ακόλουθες παθήσεις:
Ινομυαλγία (ανεξήγητο μυϊκό πόνο), κροταφογναθική διάρθρωση (πόνο, ένταση και δυσκολίες που σχετίζονται με το σαγόνι σας), ημικρανίες, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, παχυσαρκία, ή άσθμα; Κάθε μία από αυτές τις παθήσεις έχει συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση των επιπέδων της σεροτονίνης, βελτιώνει κατά πολύ αυτά τα προβλήματα υγείας.
Μήπως, λοιπόν, κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα που σχετίζονται με ανεπάρκειας της σεροτονίνης στον οργανισμό σας, σας είναι γνώριμα; Αν ναι, είναι πιθανό ο οργανισμός σας να έχει εξαντλήσει τα αποθέματα αυτού του σημαντικού νευροδιαβιβαστή. Αποκαθιστώντας τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο και διασφαλίζοντας ότι πλέον λειτουργεί σωστά, είναι πολύ σημαντικό βήμα για την ανάκτηση και την βελτίωση όλων των παραπάνω προβλημάτων.
Πρόσληψη σεροτονίνης
Ευτυχώς, τα αποθέματα της σεροτονίνης στον οργανισμό σας μπορούν να αποκατασταθούν και να επανέλθουν σε υγιή επίπεδα, μέσω της χορήγησης μιας φυσικής ουσίας, της 5-ΗΤΡ, από την οποία παράγεται η σεροτονίνη.
Αυτό που ανεβάζει τη σεροτονίνη στον εγκέφαλό μας, επίσης, είναι ο ήλιος, τα αθλήματα έντασης και ορισμένες τροφές που περιέχουν την ουσία (κυρίως η διατροφή πλούσια σε καρύδια). Ο ανανάς και οι μπανάνες (βιολογικά μόνο) συγκαταλέγονται στις τροφές που περιέχουν σεροτονίνη. Ωστόσο η περιεκτικότητα των τροφών είναι μικρή και μετράται σε μg (εκατομμυριοστά του γραμμαρίου).
Της Γιάννας Σουλάκη
Πηγές:
