Η Ευρώπη αναμένεται ότι θα έχει περισσότερα εισαγόμενα κρούσματα mpox μέσα στις «επόμενες ημέρες», προειδοποίησε ο ευρωπαϊκός κλάδος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, μετά το πρώτο κρούσμα της νέας, πιο επικίνδυνης, παραλλαγής της νόσου στη Σουηδία.
«Η επιβεβαίωση της mpox του υποτύπου Clade 1 στη Σουηδία αντανακλά σαφώς την αλληλοσύνδεση του κόσμου μας. Είναι πιθανό και άλλα εισαγόμενα κρούσματα του Clade 1 να καταγραφούν στην ευρωπαϊκή περιφέρεια στη διάρκεια των επόμενων ημερών και των επόμενων εβδομάδων», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Ένα πρόσωπο, που ζει στην περιφέρεια της Στοκχόλμης, διαγνώσθηκε ως φορέας του - περισσότερο μεταδοτικού και επικίνδυνου - στελέχους Clade 1 του ιού της mpox («ευλογιά των πιθήκων»), κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά εκτός της Αφρικής, ανακοίνωσε η σουηδική Αρχή Δημόσιας Υγείας.
«Το εν λόγω πρόσωπο μολύνθηκε στη διάρκεια παραμονής του σε περιοχή της Αφρικής όπου έχει εκδηλωθεί σημαντική επιδημία mpox του υποτύπου Clade 1», εξήγησε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η Ολίβια Βίγκτσελ, η προσωρινή επικεφαλής της σουηδικής Αρχής Δημόσιας Υγείας. Η υπηρεσία δημόσιας υγείας επιβεβαίωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως πρόκειται για την παραλλαγή της mpox του στελέχους Clade «1b», η οποία γνωρίζει έξαρση από το Σεπτέμβριο 2023 στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Το πρόσωπο που έχει μολυνθεί στη Σουηδία δέχθηκε φροντίδα και συστάσεις σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, διαβεβαίωσε η Βίγκτσελ. «Εκτιμάμε ότι η Σουηδία είναι καλά προετοιμασμένη για να διαγνώσει, να απομονώσει και να διαχειριστεί με τρόπο ασφαλή και αποτελεσματικό τα πρόσωπα που έχουν προσβληθεί από mpox», πρόσθεσε. «Το ότι ένα πρόσωπο υποβάλλεται σε θεραπεία για την mpox στη χώρα δεν σημαίνει πως υπάρχουν κίνδυνοι για τον υπόλοιπο πληθυσμό», υπογράμμισε σε ανακοίνωσή της η υπηρεσία δημόσιας υγείας. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) θεωρεί προς το παρόν πως ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μικρός, διευκρίνισε.
Συνολικά 38.465 κρούσματα της mpox έχουν καταγραφεί από τον Ιανουάριο 2022 σε 16 αφρικανικές χώρες, με 1.456 θανάτους και αύξηση κατά 160% του αριθμού των κρουσμάτων το 2024 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα από την υγειονομική υπηρεσία της Αφρικανικής Ένωσης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε λόγω της mpox παγκόσμια έκτακτη ανάγκη στη δημόσια υγεία για δεύτερη φορά μέσα σε δύο χρόνια, έπειτα από μια έξαρση της νόσου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η οποία έχει επεκταθεί και σε άλλες χώρες.
Το γεγονός ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού του ΠΟΥ εντείνει τη διεθνή επαγρύπνηση, επιταχύνει την έρευνα, τη χρηματοδότηση και τα διεθνή μέτρα δημόσιας υγείας αλλά και τη συνεργασία για τον περιορισμό της επιδημίας.
Η ευλογιά των πιθήκων είναι μία ιογενής ασθένεια και μεταδίδεται εύκολα από τα μολυσμένα ζώα στους ανθρώπους, αλλά και μεταξύ των ανθρώπων μέσω της στενής επαφής (άγγιγμα, φιλί, σεξουαλική επαφή, μολυσμένες βελόνες και ρούχα). Προκαλεί πυρετό, εξανθήματα σε όλο το σώμα, πονοκεφάλους, οσφυαλγία, διογκωμένους λεμφαδένες και χαμηλή ενέργεια, κυρίως σε γυναίκες και παιδιά κάτω των 15 ετών. Το Clade 1b κάνει να εμφανίζονται δερματικά εξανθήματα και αλλοιώσεις σε όλο το σώμα, όταν τα προηγούμενα στελέχη χαρακτηρίζονταν από εξανθήματα εντοπισμένα στο στόμα, το πρόσωπο ή τα γεννητικά όργανα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ήδη δρομολογήσει την επείγουσα χρήση των δύο εμβολίων και έχει αναπτύξει ένα σχέδιο αντιμετώπισης που απαιτεί 15 εκατ. δολάρια. Υπενθυμίζεται ότι και πριν δυο χρόνια είχε σημάνει και πάλι συναγερμός παγκοσμίως, λόγω της εμφάνισης κρουσμάτων ακόμα και σε Ασία και Ευρώπη.
Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων
Η mpox ή ευλογιά των πιθήκων είναι μια ιογενής ασθένεια που μεταδίδεται από τα ζώα στους ανθρώπους. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο με τη στενή σωματική επαφή. Αρχικά η νόσος έγινε γνωστή ως monkeypox (ευλογιά των πιθήκων), αλλά μετονομάστηκε το 2022 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπιες αλλά μπορεί να αποβεί συχνά θανατηφόρος.
Τις τελευταίες εβδομάδες, υπήρξε μια άνευ προηγουμένου αύξηση στον αριθμό των χωρών στην Αφρικανική Περιφέρεια του ΠΟΥ που ανέφεραν κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων. Το Μπουρούντι, η Κένυα, η Ρουάντα και η Ουγκάντα ήταν οι πρώτες χώρες που ανέφεραν κρούσματα mpox. Η παρουσία του ιού της ευλογιάς των πιθήκων με την ονομασία «clade 1b» (MPXV) έχει επιβεβαιωθεί σε κάθε χώρα.
Η εμφάνιση της νόσου είναι πιο συχνή σε απομακρυσμένα χωριά στα τροπικά δάση της Αφρικής, σε χώρες όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔ Κονγκό). Σε αυτές τις περιοχές, υπάρχουν χιλιάδες κρούσματα και εκατοντάδες θάνατοι από την ασθένεια κάθε χρόνο - με τα παιδιά κάτω των 15 ετών να πλήττονται περισσότερο. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι mpox - ο 1 και ο 2. Μια προηγούμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας για τον ιό mpox, που κηρύχθηκε το 2022, προκλήθηκε από τον σχετικά ήπιο τύπο 2.
Μετά από αυτό, ήταν ζήτημα χρόνου η υπηρεσία ελέγχου ασθενειών της Αφρικανικής Ένωσης, η Africa CDC, να κηρύξει «κατάσταση έκτακτης υγειονομικής ανάγκης» λόγω της επιδημίας ευλογιάς των πιθήκων που πλήττει πολλές χώρες της ηπείρου, όπως ανακοίνωσε χθες ο διευθυντής της.
Εξαπλώθηκε σε σχεδόν 100 χώρες που συνήθως δεν εμφανίζουν τον ιό, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων χωρών της Ευρώπης και της Ασίας, αλλά τέθηκε υπό έλεγχο με τον εμβολιασμό των ευάλωτων ομάδων. Ωστόσο, αυτή τη φορά είναι ο πολύ πιο θανατηφόρος τύπος 1 - ο οποίος έχει σκοτώσει έως και το 10% όσων αρρώστησαν σε προηγούμενες επιδημίες - που αυξάνεται.
Nordic: Μπορούμε να ετοιμάσουμε 10 εκατομμύρια εμβόλια
Εντωμεταξύ λίγες ώρες μετά την κατάσταση ύψιστου συναγερμού που σήμανε ο ΠΟΥ για την ευλογιά των πιθήκων, η φαρμακευτική εταιρεία Bavarian Nordic ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να παράξει 10 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του ιου μέχρι τα τέλη του 2025.
«Έχουμε την δυνατότητα παρασκευής 2 εκατομμύρια δόσεων το 2024 και συνολικά 10 εκατομμύρια δόσεων μέχρι το τέλος του 2025» δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αντιπρόεδρος της εταιρείας.
Ωστόσο ο ίδιος έσπευσε να συμπληρώσει ότι θα περιμένει τις παραγγελίες από χώρες που ενδιαφέρονται πριν να προχωρήσει σε κλιμάκωση της παραγωγής εμβολίων λέγοντας «πρέπει πρώτα να δούμε τα εμβόλια». Για την ώρα η εταιρεία υποστηρίζει ότι έχει απόθεμα 500.000 δόσεων.
Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης η μετοχή της εταιρείας τα εμβόλια της οποίας για την mpox έχουν αδειοδοτηθεί από το 2019, σημείωσε άνοδο έως και 8% στο χρηματιστήριο της Κοπεγχάγης την Πέμπτη ενώ την Τετάρτη είχε άνοδο 12%
Οι παραλλαγές που απειλούν την ανθρωπότητα
Υπήρξε μια αλλαγή στον ιό γύρω στον περασμένο Σεπτέμβριο σημειώνει το BBC. Οι μεταλλάξεις οδήγησαν σε ένα παρακλάδι - που ονομάζεται 1b - το οποίο έκτοτε εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς. Αυτή η νέα παραλλαγή έχει χαρακτηριστεί από έναν επιστήμονα ως «η πιο επικίνδυνη μέχρι σήμερα».
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής (CDC) αναφέρουν ότι υπήρξαν περισσότερες από 14.500 μολύνσεις από τον ιό mpox και πάνω από 450 θάνατοι από τον ιό mpox μεταξύ των αρχών του 2024 και του τέλους Ιουλίου.
Πρόκειται για αύξηση 160% στις μολύνσεις και 19% στους θανάτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. Ενώ το 96% των κρουσμάτων mpox είναι στη ΛΔ Κονγκό, η ασθένεια έχει εξαπλωθεί σε πολλές γειτονικές χώρες όπως το Μπουρούντι, η Κένυα, η Ρουάντα και η Ουγκάντα, όπου συνήθως δεν ενδημεί.
Στη ΛΔ του Κονγκό υπάρχει ανεπαρκής πρόσβαση σε εμβόλια και θεραπείες για την mpox και οι αξιωματούχοι υγείας ανησυχούν για την εξάπλωση της νόσου. Οι ειδικοί λένε ότι το νέο στέλεχος μπορεί να εξαπλωθεί πιο εύκολα, προκαλώντας σοβαρότερη ασθένεια και περισσότερους θανάτους σε παιδιά και ενήλικες.
Πώς μεταδίδεται ο ιός
Ο ιός Mpox μεταδίδεται από τα ζώα στον άνθρωπο και μεταξύ των ανθρώπων μέσω στενής επαφής με κάποιον που έχει μολυνθεί - μεταξύ άλλων μέσω της σεξουαλικής επαφής, της επαφής δέρμα με δέρμα και της ομιλίας ή της αναπνοής κοντά σε ένα άλλο άτομο. Μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως πυρετό, μυϊκούς πόνους και βλάβες σε όλο το σώμα. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να αποβεί θανατηφόρος.
Η νέα παραλλαγή που εμφανίστηκε, η Clade 1b, φαίνεται να εξαπλώνεται πιο εύκολα μέσω στενής επαφής, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών. Υπάρχουν δύο κύρια στελέχη του ιού που είναι γνωστά. Το ηπιότερο προκάλεσε την παγκόσμια επιδημία το 2022 που επηρέασε την Ευρώπη, την Αυστραλία, τις ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες - και μεταδόθηκε κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής.
Το δεύτερο πιο θανατηφόρο στέλεχος, που ενδημεί στην κεντρική Αφρική, βρίσκεται πίσω από τη νέα παραλλαγή που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στη ΛΔ Κονγκό.
Τα συμπτώματα
- Πυρετός >38οC
- Κεφαλαλγία
- Μυαλγίες
- Ραχιαλγία / Οσφυαλγία
- Διογκωμένοι λεμφαδένες (χαρακτηριστικό σημείο διαφορικής διάγνωσης από την ευλογιά)
- Ρίγος
- Καταβολή δυνάμεων
- Εξάνθημα που συνήθως παρουσιάζεται 1 με 3 ημέρες μετά την εμφάνιση του πυρετού. Συχνά προηγείται το δερματικού εξανθήματος, εμφάνιση βλαβών σε βλεννογόνους (π.χ. στοματικής κοιλότητας). Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος συμπεριλαμβανομένων των παλαμών, των πελμάτων και των γεννητικών οργάνων.
Οι δερματικές βλάβες αρχικά εμφανίζονται με τη μορφή κηλίδων (επίπεδες βλάβες) αλλάζουν σε βλατίδες (ανυψωμένες βλάβες) οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές βλατίδες κυστίδια (φουσκάλες με υγρό), φλύκταινες (φουσκάλες με πύον) και στη συνέχεια σε κρούστες που τελικά υποχωρούν μόνες τους. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Τα κρούσματα του ιού της ευλογιάς μπορούν να ελεγχθούν με την πρόληψη των λοιμώξεων - ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι τα εμβόλια. Εμβόλια υπάρχουν, αλλά μόνο τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο ή που έχουν έρθει σε στενή επαφή με μολυσμένο άτομο είναι συνήθως σε θέση να το κάνουν.
Ο ΠΟΥ ζήτησε πρόσφατα από τους παρασκευαστές φαρμάκων να προτείνουν τα εμβόλιά τους κατά του ιού της ευλογιάς για επείγουσα χρήση, ακόμη και αν τα εμβόλια αυτά δεν έχουν εγκριθεί επίσημα στις χώρες όπου χρειάζονται.
Τώρα που το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής έχει κηρύξει έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας σε ολόκληρη την ήπειρο, ελπίζεται ότι οι κυβερνήσεις θα μπορέσουν να συντονίσουν καλύτερα την αντίδρασή τους και ενδεχομένως να αυξήσουν τη ροή ιατρικών προμηθειών και βοήθειας στις πληγείσες περιοχές.
ΕΟΔΥ: Εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας αναφέρει ότι παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες, ωστόσο συστήνεται ο εμβολιασμός για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς mpox και ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες υψηλού κινδύνου:
Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και διεμφυλικά άτομα.
Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά από την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.
Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων.
Να σημειωθεί ότι δεν είναι απαραίτητο να δηλώνεται η συγκεκριμένη ομάδα στην οποία ανήκουν οι ενδιαφερόμενοι όταν προσέρχονται για εμβολιασμό έναντι του mpox.
Ο εμβολιασμός έναντι του mpox πραγματοποιείται προς το παρόν στην Αθήνα στα παρακάτω εμβολιαστικά κέντρα:
- Νοσοκομείο Αφροδισίων και Δερματικών Νοσημάτων: ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ
- Τηλέφωνο επικοινωνίας:210 7295310 / 210 7265159
- Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο: ΑΤΤΙΚΟN
Αδ. Γεωργιάδης: Ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς των πιθήκων ξεκίνησε από τις 22 Ιουλίου στην Ελλάδα
Το γεγονός ότι ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την mpox, ή γνωστότερη ως ευλογιά των πιθήκων, προκάλεσε ανάρτηση του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργίαδη, στην οποία αναφέρεται στον εμβολιασμό για τη νόσο στη χώρα μας.
«Στο πλαίσιο πρόληψης από 22 Ιουλίου 2024 είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox. Η ευλογιά τύπου mpox είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox. Ο ιός mpox είναι γενετικά παρόμοιος με τον ιό της ευλογιάς, αλλά λιγότερο μεταδοτικός και με πιο ήπια συμπτώματα.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση», αναφέρει στην ανάρτηση του -μεταξύ άλλων- ο υπουργός Υγείας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον ΠΟΥ, φέτος παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων mpox κατά 160% με ένα νέο -πιο θανατηφόρο- στέλεχος του ιού. Από τον Ιανουάριο του 2022, έχουν έχουν καταγραφεί στο σύνολό τους 38.465 κρούσματα σε 16 χώρες της Αφρικής και 1.456 άνθρωποι έχουν πεθάνει.
Διαδικασία εμβολιασμού έναντι της ευλογιάς τύπου mpox
— Άδωνις Γεωργιάδης (@AdonisGeorgiadi) August 15, 2024
Στο πλαίσιο πρόληψης από 22 Ιουλίου 2024 είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox.
Η ευλογιά τύπου mpox είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox. Ο ιός mpox είναι γενετικά…
Για ποιους συστήνεται το εμβόλιο
Στην ανάρτησή του ο κ. Γεωργιάδης επισημαίνει πως «το εμβόλιο Jynneos (για την mpox) συνιστάται για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς mpox και ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες υψηλού κινδύνου:
«Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.
Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων».
Να σημειωθεί ότι δεν είναι απαραίτητο να δηλώνεται η συγκεκριμένη ομάδα στην οποία ανήκουν οι ενδιαφερόμενοι όταν προσέρχονται για εμβολιασμό έναντι του mpox, τονίζει στο τέλος της ανάρτησής του ο υπουργός Υγείας.
Για περισσότερες πληροφορίες
https://eody.gov.gr/disease/proin-eylogia-ton-pithikon-mpox/
