Γιατί αρρωσταίνουμε το χειμώνα;
Shutterstock
Shutterstock
Έξαρση ιώσεων

Γιατί αρρωσταίνουμε το χειμώνα;

Εποχική γρίπη, αναπνευστικός συγκυτιακός ιός RSV και άλλοι κοινοί ιοί «επελαύνουν» στο βόρειο ημισφαίριο, με φόντο τον… κορονοϊό.

Όλη σχεδόν η Ευρώπη – τις τελευταίες δύο εβδομάδες και η χώρα μας – αντιμετωπίζει αυξανόμενα κρούσματα γρίπης και άλλων ιογενών λοιμώξεων, ενώ οι ειδικοί παρατηρούν και μια μικρή μεν αλλά πάντως αυξητική πορεία των κρουσμάτων Covid-19.

Την τελευταία εβδομάδα, τουλάχιστον 22 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέφεραν αυξημένα κρούσματα RSV. Σε αρκετές χώρες μάλιστα, τα περιστατικά εμφανίστηκαν νωρίτερα σε σύγκριση με άλλους χειμώνες.

Την ίδια ώρα, τουλάχιστον 14 χώρες αναφέρουν αυξημένη δραστηριότητα της εποχικής γρίπης. Στη Γερμανία, ένα στα δύο δείγματα που ελέγχονται είναι θετικό για γρίπη, ενώ στη χώρα μας η θετικότητα την τελευταία εβδομάδα ξεπέρασε το 40% (αν και ακόμη ο απόλυτος αριθμός των καταγεγραμμένων περιστατικών παραμένει χαμηλός).

Στην Ευρώπη έχουν κάνει την εμφάνισή τους και λοιμώξεις που οφείλονται σε μικρόβια όπως ο στρεπτόκοκκος ο οποίος «δοκιμάζει» το σύστημα υγείας στην Αγγλία, έχοντας προκαλέσει πολλά κρούσματα και περίπου 50 θανάτους.

Την ώρα, λοιπόν, που όλο το βόρειο ημισφαίριο βρίσκεται αντιμέτωπο με έξαρση γρίπης και άλλων ιώσεων και οι ειδικοί προβλέπουν ακόμη πιο έντονο «κύμα» ιών μετά τις γιορτές, επανέρχεται στο προσκήνιο το «κλασικό» ερώτημα: Γιατί αρρωσταίνουμε περισσότερο το χειμώνα;

Η προφανής απάντηση είναι διότι συγκεντρωνόμαστε σε κλειστούς χώρους, όπου ευνοείται η μετάδοση ιών και μικροβίων από άτομο σε άτομο.

Όμως μια επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στο The Journal of Allergy and Clinical Immunology επιχειρεί μια πιο εμπεριστατωμένη απάντηση, βασισμένη στην ανάλυση των κυττάρων της ανθρώπινης… μύτης!

Η νέα μελέτη παρουσιάζει δεδομένα που δείχνουν ότι στη διάρκεια του χειμώνα μειώνεται η άμυνα της μύτης, που αποτελεί και την κύρια «είσοδο» των αναπνευστικών παθογόνων στον οργανισμό.

Είναι η πρώτη ποσοτική μελέτη που χρησιμοποιεί τη βιολογία για να απαντήσει στο ερώτημα «γιατί αρρωσταίνουμε το χειμώνα».

Η μελέτη αξιολόγησε μια ήδη γνωστή διαδικασία ανοσοαπόκρισης, μέσω της οποίας η μύτη απελευθερώνει κυτταρικές εκκρίσεις ως άμυνα απέναντι στα παθογόνα που εισπνέονται μαζί με τον αέρα.

Ρινικά δείγματα από εθελοντές χωρίστηκαν και καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο στη φυσιολογική θερμοκρασία σώματος καθώς και στους 32 βαθμούς Κελσίου, που είναι η θερμοκρασία της ρινικής οδού όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο σε κρύο καιρό.

Οι ερευνητές – με επικεφαλής την Di Huang της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ – ανακάλυψαν ότι σε θερμοκρασία σώματος οι αμυντικές ρινικές εκκρίσεις ήταν περισσότερες σε σύγκριση με τη χαμηλότερη θερμοκρασία.

Πραγματοποιήθηκαν δοκιμές για την άμυνα της μύτης απέναντι σε δύο ρινοϊούς και έναν κορονοϊό (όχι τον πανδημικό) και διαπιστώθηκε ότι η πιο… ζεστή μύτη μπορεί να αποβάλει πιο αποτελεσματικά τους «εισβολείς» ιούς.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η περαιτέρω κατανόηση αυτής φυσικής άμυνας της μύτης θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα εργαλεία πρόληψης δυνητικά επικίνδυνων ιογενών λοιμώξεων.