Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ή του ορθού που εμφανίζεται σε άτομα κάτω των 50 ετών αναφέρεται συχνά ως πρώιμος καρκίνος του παχέος εντέρου. Τα ποσοστά πρώιμης εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και παρόμοιες τάσεις έχουν παρατηρηθεί σε πολλές άλλες χώρες.
Τα συνολικά ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μειωθεί σταθερά τα τελευταία 30 χρόνια. Αλλά τα ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου σε νεαρούς ενήλικες έχουν αυξηθεί δραματικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου για άγνωστους λόγους.
Το ποσοστό επίπτωσης του καρκίνου του παχέος εντέρου πρώιμης έναρξης στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 4,8 περιπτώσεις ανά 100.000 άτομα το 1994, αλλά μέχρι το 2021, αυξήθηκε σε 10,1 ανά 100.000 άτομα.
Οι ερευνητές έχουν προτείνει διάφορες θεωρίες σχετικά με το γιατί τα ποσοστά συνεχίζουν να αυξάνονται στους νεαρούς ενήλικες. Μια θεωρία είναι ότι ένας συνδυασμός παραγόντων πιθανώς συμβάλλει, όπως διατροφικές αλλαγές, αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας και χαμηλότερη σωματική δραστηριότητα.
Τι προκαλεί την αύξηση του καρκίνου του παχέος εντέρου σε νέα άτομα;
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου φαίνεται πως αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο για τους άνδρες κάτω των 50 ετών και τον δεύτερο πιο θανατηφόρο καρκίνο για τις γυναίκες κάτω των 50 ετών. Ο ρυθμός εξάπλωσης μάλιστα στους ενήλικες κάτω των 50 ετών είναι τόσο καταιγιστικός ώστε η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία εκφράζει πλέον τις ανησυχίες της.
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με πρώιμη έναρξη καρκίνου του παχέος εντέρου τείνουν να έχουν πιο επιθετικό καρκίνο από τους ηλικιωμένους.
Προς το παρόν, ο πρώιμος καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί περίπου το 10% των νέων περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά εκτιμάται ότι αυτό θα αυξηθεί στο 25% τα επόμενα 10 χρόνια.
Δεν είναι σαφές γιατί τα ποσοστά αυξάνονται στους νεαρούς ενήλικες, αλλά οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου δε συνδέονται με οικογενειακό ιστορικό.
Σποραδικός έναντι κληρονομικού καρκίνου του παχέος εντέρου
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ονομάζεται σποραδικός όταν αναπτύσσεται σε άτομα χωρίς κληρονομικές γονιδιακές μεταλλάξεις που συνδέονται με τον καρκίνο. Περίπου το 70% των καρκίνων του παχέος εντέρου είναι σποραδικοί, περίπου το 25% προκαλούνται από κληρονομικά γονίδια και περίπου το 5% συνδέεται με κληρονομικά σύνδρομα όπως το σύνδρομο Lynch ή η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση.
Οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου στους νέους φαίνεται να είναι σποραδικοί. Πολλοί παράγοντες που συνδέονται με αλλαγές στον τρόπο ζωής τα τελευταία 30 χρόνια πιθανότατα παίζουν ρόλο. Η παχυσαρκία είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου. Για παράδειγμα, σε μελέτη του 2018, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με παχυσαρκία είχαν 20% υψηλότερο κίνδυνο πρώιμης έναρξης καρκίνου του παχέος εντέρου από τις γυναίκες που δεν ήταν παχύσαρκες.
Σε μελέτη από το 2017, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το υπερβολικό σωματικό λίπος στην πρώιμη ζωή, που ορίζεται ως η ηλικία κάτω των 30 ετών, συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Θεωρείται ότι τα φλεγμονώδη μόρια που παράγονται από τον λιπώδη ιστό, τις κυτοκίνες, και τα χρόνια υψηλά επίπεδα ινσουλίνης θα μπορούσαν να συμβάλουν σε καρκινικές αλλαγές στο παχύ έντερο.
Ο διαβήτης έχει επίσης βρεθεί σταθερά ως παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου και πιθανώς συμβάλλει στην ανάπτυξη πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου. Σε μελέτη του 2020, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άνδρες και γυναίκες με διαβήτη έφτασαν στο ίδιο επίπεδο κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου στην ηλικία των 45 ετών με τα άτομα χωρίς διαβήτη στην ηλικία των 50 ετών.
Έχουν μερικοί άνθρωποι μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του παχέος εντέρου σε μικρότερη ηλικία; Οι ερευνητές εξακολουθούν να εξετάζουν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου.
Μερικοί από τους κύριους παράγοντες κινδύνου μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Υπερβολικό σωματικό βάρος
- Υψηλό σωματικό λίπος σε νεαρή ηλικία
- Διαβήτης
- Κάπνισμα
- Κατανάλωση αλκοόλ
- Χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για πρώιμη έναρξη καρκίνου του παχέος εντέρου μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Mεταβολικό σύνδρομο
• Δυσλιπιδαιμία υψηλή
• Αρτηριακή πίεση
Διατροφικοί παράγοντες, επίσης, όπως: υψηλή πρόσληψη ζάχαρης, υψηλή πρόσληψη κόκκινου ή επεξεργασμένου κρέατος και δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά
