Η προσπάθεια δημιουργίας βιώσιμου κι αποτελεσματικού Εθνικού Συστήματος Υγείας χωρίς την κατάρτιση εθνικού υγειονομικού χάρτη είναι ένα μοντέλο που το είδαμε να αποτυγχάνει στην πράξη.
Το ιδιαίτερο γεωγραφικό ανάγλυφο της Ελλάδας επιβάλει δυο ξεχωριστές προσεγγίσεις: Την μια στον ηπειρωτικό και την άλλη στο νησιωτικό χώρο. Στην ηπειρωτική χώρα απαιτείται θαρραλέα συγχώνευση νοσοκομειακών δομών και δημιουργία πολλών καλών πρωτοβάθμιων σταθμών υγείας που θα μπορούν να προσφέρουν τις πλήρεις υπηρεσίες 4 ειδικοτήτων (παθολογία-καρδιολογία-παιδιατρική και χειρουργική), θα είναι ορθολογικά διασπαρμένοι στην επικράτεια και θα μπορούν να παραπέμπουν τον πολίτη μέσα σε 60-90’(που είναι πολύ αποδεκτός χρόνος) σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο για την εξυπηρέτησή του.
Άρα φαινόμενα με διπλά μη πλήρως εξοπλισμένα και στελεχωμένα νοσοκομεία σε νομούς θα πάψουν να υπάρχουν, με προαπαιτούμενο βέβαια την 1η σύγκρουση με τα συμφέροντα τοπικών κοινωνιών και παραγόντων, αλλά και του προσωπικού, που θεωρούν τις δομές υγείας ως προτεκτοράτο τους.
Για παράδειγμα ολόκληρη η Δυτική Μακεδονία που αυτή τη στιγμή έχει 5 Νοσοκομεία (Φλώρινας, Καστοριάς, Γρεβενών, Κοζάνης και Πτολεμαΐδας), θα μπορούσε να απευθύνεται σε ένα μόνο υπερστελεχωμένο κι εξοπλισμένο Νοσοκομείο που γεωγραφικά θα εξυπηρετεί στη εντέλεια τον πολίτη (πχ Πτολεμαΐδας).
Και περνάμε στην επιλογή διοικητικού μοντέλου. Διοικητές που προέρχονται από τον κομματικό μηχανισμό κάθε κυβέρνησης απορρίπτονται, άρα 2η σύγκρουση με τους κομματικούς μηχανισμούς. Χρειαζόμαστε τεχνοκράτες οικονομικών υγείας που θα έχουν την ευθύνη να επιλέγουν το επιτελείο τους και θα αμείβονται από το ποσοστό κέρδους που θα αποδίδει η μονάδα υγείας που θα διοικούν (γιατί όλες οι μονάδες υγείας μπορούν να είναι κερδοφόρες αν δεν χάνονται αμοιβές σε σκοτεινές διαδρομές προμηθειών και συμβάσεων). Για αυτούς που θα σπεύσουν να αναρωτηθούν αν αυτό το μοντέλο θα στερήσει από τους ασθενείς ποιότητα παροχής υπηρεσιών ή θα αποκόψει κάποιους από αυτές, να τονίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί καθώς η κρατική δαπάνη είναι σαφής και προκαθορισμένη.
Το επόμενο βήμα η αξιολόγηση του προσωπικού. Με αντικειμενική αξιολόγηση από ανεξάρτητο φορέα (μη κρατικό-όπως αυτοί που δίδουν ISO πιστοποιήσεις), μεγάλο τμήμα του ιατρικού προσωπικού θα αναγκαζόταν σε απομάκρυνση και θα εξοικονομούνταν δαπάνες για αύξηση των αποδοχών των υπολοίπων, που όντως είναι πολύ χαμηλές, έχοντας όμως να αντιμετωπισθεί η 3η σύγκρουση με τους συνδικαλιστικούς ιατρικούς φορείς όλων των παρατάξεων, που καλύπτουν την οκνηρία και θεωρούν όλους άριστους.
Παράλληλα αξιολόγηση κι εξορθολογισμός της κατανομής των ρόλων των διοικητικών υπαλλήλων, με πλήρη ψηφιοποίηση και νέο προσωπικό. Κατ’αυτόν τον τρόπο θα διεκδικούνται τα κονδύλια από τα αναπτυξιακά προγράμματα, αλλά και δεν θα χάνονται τα χρωστούμενα από τα ελληνικά ταμεία αλλά και τα ταμεία των αλλοδαπών που επισκέπτονται τις υγειονομικές δομές της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι οι πολλοί υπάλληλοι θα απομακρύνονταν, άρα θα προέκυπτε και 4η σύγκρουση, με τους συνδικαλιστικούς τους φορείς.
Στο ίδιο πλαίσιο θα έπρεπε να ακολουθήσει κι αξιολόγηση των νοσηλευτών με προσλήψεις που είναι ιδιαίτερα αναγκαίες και στελέχωση ενός κέντρου Άμεσης Βοήθειας ΕΚΑΒ με ικανό προσωπικό. Στον ηπειρωτικό χώρο τα πληρώματα πρέπει να βρίσκονται σε ακτίνα των αστικών-υπεραστικών κέντρων στα 15-20’ και να εξυπηρετούν στην επαρχία με κέντρο το νοσοκομείο αναφοράς ενώ στις μεγάλες πόλεις το εφημερεύον νοσοκομείο.
Στο νησιωτικό χώρο που μοιάζει με την επαρχία της Αυστραλίας ή και των ΗΠΑ, η προσέγγιση για την ανεύρεση ιατρικού προσωπικού είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει την τοπική αυτοδιοίκηση. Η δωρεάν παροχή αξιοπρεπούς στέγης που δεν θα καταλαμβάνεται τους καλοκαιρινούς μήνες για τουριστική χρήση, σε συνδυασμό με την ανεύρεση υπό συνταξιοδότηση ειδικών γιατρών μέσω των Ιατρικών Συλλόγων ανά την επικράτεια, μπορεί να δώσει λύση στα απομακρυσμένα και πληθυσμιακά μικρά νησιά (5η σύγκρουση με άλλους δημόσιους υπαλλήλους που θα απαιτήσουν την ίδια παροχή).
Πλήρωμα ασθενοφόρου μπορεί να είναι εκπαιδευμένοι εθελοντές της κοινότητας (το ίδιο γίνεται και στις χώρες που προανέφερα με επιλογές από μια δεξαμενή πολλών προσώπων ώστε να μην προκύπτει λειψανδρία). Στα μεγάλα νησιά, εξέλιξη του συστήματος διακομιδών και αεροδιακομιδών, με προσλήψεις προσωπικού, συμμετοχή εθελοντών και διατήρηση μόνο των απαραίτητων νοσοκομείων, τελειοποιώντας τα και μετατρέποντας τα υπόλοιπα σε εξαιρετικές δομές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας παροχής υγείας συγκεκριμένων ειδικοτήτων (πχ διατήρηση μόνο δυο πλήρως στελεχωμένων και εξοπλισμένων νοσοκομείων στα Δωδεκάνησα).
Καλοκαιρινές συμβάσεις με υγειονομικούς αφού έχει εξασφαλιστεί η στέγη τους δωρεάν, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση.
Κλείνοντας, άμεση ρηξικέλευθη πρόταση για το πρόβλημα διακομιδών του ΕΚΑΒ στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ελεύθερη συμμετοχή πιστοποιημένων ιδιωτικών εταιρειών παροχής υγείας με διαχείριση μέσω του Εθνικού Κέντρου Κλήσεων (166), προκαθορισμένο ποσό αποζημίωσης και προκαθορισμένο μπόνους μεταφοράς για ζώντα ασθενή, για ασθενή σε καλή κατάσταση και για ταχύτητα διακομιδής στην υγειονομική μονάδα. Πλεονέκτημα η άμεση εφαρμογή, πρόβλημα η 6η σύγκρουση με συνδικαλιστικά-συντεχνιακά και κομματικά συμφέροντα.
*Ο Δρ. Ελευθέριος Σμαρόπουλος είναι Παιδοχειρουργός, πρώην Διευθυντής ΕΣΥ
