Τα νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος αποτελούν μία από τις πιο συχνές αιτίες επίσκεψης σε γιατρούς και νοσηλείας στα νοσοκομεία της χώρας. Υπολογίζεται ότι περίπου τα δύο τρίτα των ασθενών, που εισάγονται στα νοσοκομεία, χρειάζονται γαστρεντερολογική αξιολόγηση για διαταραχές του πεπτικού σωλήνα, του ήπατος και του παγκρέατος.
Συχνές παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος περιλαμβάνουν τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ), τη δυσπεψία, το έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου, το ευερέθιστο έντερο, την ελκώδη κολίτιδα και νόσο του Crohn, ηπατικές παθήσεις, όπως η σχετιζόμενη με διαταραχές του μεταβολισμού λιπώδης νόσος του ήπατος, οι οξείες και χρόνιες ηπατίτιδες και η κίρρωση, οι πολύποδες, ο καρκίνος του παχέος εντέρου και σπανιότερα του στομάχου και του παγκρέατος.
Σήμερα, πλέον, όπως αναφέρθηκε στη συνέντευξη τύπου της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας με αφορμή το 44ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γαστρεντερολογίας, το οποίο θα διεξαχθεί στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο Divani - Caravel από τις 28 Νοεμβρίου έως 1η Δεκεμβρίου 2024, χάρη στα καινοτόμα νέα φάρμακα παρουσιάζεται μείωση των εκδηλώσεων πεπτικού έλκους και ελικοβακτηριδίου του πυλωρού σε ένα ποσοστό 50-70%. Έχουν προκύψει, παρ’ όλα αυτά, άλλα προβλήματα, όπως η λειτουργική δυσπεψία, ο καρκίνος στομάχου, ο καρκίνος παχέος εντέρου κ.λπ.
Πρόληψη - Διάγνωση
Κύριο διαγνωστικό αλλά και θεραπευτικό εργαλείο των Γαστρεντερολόγων είναι οι ενδοσκοπήσεις του πεπτικού σωλήνα με πιο διαδεδομένες τη γαστροσκόπηση και την κολονοσκόπηση, την ενδοσκόπηση των χοληφόρων (ERCP) με την οποία αφαιρούνται λίθοι των χοληφόρων ή του παγκρέατος ή τοποθετούνται ενδοπροσθέσεις (stents) στα χοληφόρα ή στο πάγκρεας, καθώς και τους ενδοσκοπικούς υπερήχους, μέθοδος συνεχώς ανερχόμενη με διαγνωστικές και θεραπευτικές εφαρμογές.
Στο πεδίο των εκτομών πολυπόδων έχει επίσης παρουσιαστεί επαναστατική πρόοδος τα τελευταία χρόνια με την εφαρμογή της νεότερης μεθόδου ενδοσκοπικής υποβλεννογόνιας διατομής (ESD), με την οποία είναι δυνατή η αφαίρεση πρώιμων καρκίνων πεπτικού σωλήνα με εξαιρετικά αποτελέσματα, με το πλεονέκτημα να αποφεύγονται ανοικτές μείζονες χειρουργικές παρεμβάσεις, ενώ προσφέρεται ριζική θεραπεία. Σύμφωνα με τους ομιλητές, υπάρχει πολύ καλή πρόγνωση, αν διαγνωστούν οι καρκίνοι αυτοί σε αρχικά στάδια. Η αξία της κολονοσκόπησης είναι τεράστια σε επίπεδο πρόληψης, διάγνωσης, αλλά και θεραπείας. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια αρνητική εξέταση δεν μας εξασφαλίζει τίποτα.
Γενικότερα, η εξέλιξη της Γαστρεντερολογίας είναι αλματώδης τα τελευταία χρόνια. Προκύπτουν συνεχώς νέα δεδομένα που αφορούν τόσο την κατανόηση των παθοφυσιολογικών μηχανισμών, τη διαγνωστική προσπέλαση, όσο και τον τρόπο αντιμετώπισης των διαφόρων νοσημάτων. Έχει γίνει σημαντική πρόοδος σε ένα ευρύ φάσμα που αφορά τη θεραπεία του πεπτικού έλκους, τις ηπατίτιδες, τα ιδιοπαθή νοσήματα του εντέρου (ΙΦΝΕ), τις διάφορες κολίτιδες, τα αυτοάνοσα νοσήματα, τη νοσογόνο παχυσαρκία.
Καρκίνος Παχέος Εντέρου
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας τύπος καρκίνου που ξεκινά στο παχύ έντερο, το τελευταίο τμήμα του πεπτικού σωλήνα. Συνήθως ξεκινά ως μικρές, μη καρκινικές μάζες κυττάρων που ονομάζονται πολύποδες και σχηματίζονται στο εσωτερικό του παχέος εντέρου.
Σε περίπτωση που οι πολύποδες μετατραπούν σε κακοήθεις, τα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:
- Διάρροια/ Δυσκοιλιότητα
- Αιμορραγία από το ορθό ή αίμα στα κόπρανα
- Επίμονη κοιλιακή δυσφορία, όπως κράμπες, αέρια ή πόνος
- Μια αίσθηση ότι το έντερο δεν αδειάζει εντελώς
- Αδυναμία ή κόπωση
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
Εθνικό Πρόγραμμα για την Πρόληψη του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου
Κομβικό ρόλο παίζει ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου‐ορθού, ο οποίος περιορίζει τη θνητότητα από τη νόσο, μειώνει τη συχνότητα εμφάνισής του και αυξάνει την ανίχνευση σε πρώιμο στάδιο, με δυνατότητα ριζικής θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Με το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου, στόχος είναι η έγκαιρη ανίχνευση των προ-καρκινικών αλλοιώσεων ή ακόμα και της νόσου αυτής καθ’ αυτής, με σκοπό την άμεση παρέμβαση και θεραπεία. Εάν οι αδενωματώδεις πολύποδες ή η πιθανή νεοπλασία διαγνωστούν και διαχειριστούν σε αρχικό στάδιο, έχουν ίαση 100%, καθιστώντας την πρόωρη ανίχνευση εξαιρετικά ουσιώδη.
Ο κίνδυνος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου μπορεί να εκτιμηθεί μέσω του self-test και σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος αυτού, μέσα από την εξέταση της κολονοσκόπησης που εντοπίζει έγκαιρα τους αδενωματώδεις πολύποδες ή την πιθανή νεοπλασία.
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν για τον πληθυσμιακό έλεγχο σε ασυμπτωματικά άτομα για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου και το επιστημονικό πρωτόκολλο που έχει εισηγηθεί η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας, δικαιούχοι του προγράμματος είναι:
Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου απευθύνεται σε όλους τους πολίτες 50-69 ετών, οι οποίοι δεν έχουν ήδη διαγνωσθεί με αδενωματώδεις πολύποδες του παχέος εντέρου, δεν έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο του παχέος εντέρου, δεν έχουν διαγνωσθεί με φλεγμονώδη νόσο του παχέος εντέρου, δεν έχουν διαγνωστεί με σύνδρομο Λιντς, δεν έχουν διαγνωσθεί με οικογενή αδενωματώδη πολυποδίαση, δεν έχουν διαγνωσθεί με κληρονομικό καρκίνο του εντέρου, διαθέτουν ΑΜΚΑ, είτε είναι ασφαλισμένοι είτε ανασφάλιστοι.
Δικαιούνται δωρεάν:
Να προμηθευτούν και να διενεργήσουν Self-Test (Αυτοδιαγνωστικός Έλεγχος)
Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος του Self-Test, επίσκεψη σε Ιατρό Γαστρεντερολόγο για κλινική συνεκτίμηση.
Μετά τη σύμφωνη γνώμη του Γαστρεντερολόγου, προμήθεια Καθαρτικού και διενέργεια διαγνωστικής Κολονοσκόπησης.
Σε περίπτωση ευρημάτων, αφαίρεση αυτών επί τόπου, όταν είναι εφικτή και δειγματοληψία βιοψίας.
Διενέργεια Βιοψίας.
Οι δικαιούχοι του προγράμματος που έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, θα λαμβάνουν σταδιακά το άυλο παραπεμπτικό για δωρεάν προληπτικές εξετάσεις. Εκείνοι που δεν έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση, μπορούν με τη χρήση του ΑΜΚΑ τους να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε συνεργαζόμενο κέντρο της περιοχής τους (δημόσιο ή ιδιωτικό) και να κλείσουν το ραντεβού τους για την εκάστοτε εξέταση του προγράμματος, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση (τα συνεργαζόμενα κέντρα μπορούν να τα βρίσκουν στις ιστοσελίδες των προγραμμάτων, πχ mastografia.gov.gr, testpap.gov.gr κτλ).
Δεν χρειάζεται καμία συνταγογράφηση, οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν έτοιμο το παραπεμπτικό τους και το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να κλείσουν το ραντεβού τους, εύκολα και γρήγορα.
