Ο νέος πρόεδρος μπροστά στον γρίφο του Κυπριακού
Ν. Χριστοδουλίδης

Ο νέος πρόεδρος μπροστά στον γρίφο του Κυπριακού

O Νίκος Χριστοδουλίδης ανακηρύχθηκε χθες στο Στάδιο «Τάσος Παπαδόπουλος» 8ος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αφού νίκησε στον δεύτερο γύρο με ποσοστό 51,91 % τον Ανδρέα Μαυρογιάννη που έλαβε 48,09%.

Επισημαίνεται ότι πρόκειται για τον πρόεδρο ενός διεθνώς αναγνωρισμένου κράτους του ΟΗΕ, μέλους της ΕΕ και όχι απλά για τον ηγέτη της Ελληνοκυπριακής πλειοψηφούσας κοινότητος όπως θέλουν να τον παρουσιάζουν οι Τούρκοι και ίσως κάποιοι αγνοούν στην Ελλάδα. Έτσι ορίζει το Σύνταγμα του 1960 το οποίο υφίσταται, ο δε Αντιπρόεδρος είναι Τουρκοκύπριος και εκλέγεται από την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα του οποία η θέση μετά την τουρκοκυπριακή ανταρσία το 1964 παραμένει κενή.

Ο κ. Χριστοδουλίδης, ήταν διπλωμάτης, πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος και υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά κατήλθε ως ανεξάρτητος υποψήφιος υποστηριζόμενος εκτός από ένα μέρος του κόμματος από τον οποίο προέρχεται τον Δημοκρατικό Συναγερμό (ΔΗΣΥ) και από τα κόμματα του λεγομένου κέντρου.

Ο ανθυποψήφιος του, κ. Μαυρογιάννης επίσης πρώην διπλωμάτης και με μεγάλη εμπειρία, ήταν πρώην Υπουργός (2008-2011) του Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια αλλά και μέχρι πρόσφατα ο διαπραγματευτής για το Κυπριακό υποστηρίχθηκε από το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζομένου Λαού (ΑΚΕΛ) το οποίο είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου.

Στο ερώτημα αν και πως ο νέος Πρόεδρος θα επιδιώξει να βγάλει το Κυπριακό από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται τώρα προκειμένου να κατευθυνθούμε σε μία λύση, απαντώ ανενδοίαστα ότι αυτό υποδηλώνει άγνοια της ουσίας του κυπριακού προβλήματος.

Κάποιοι άλλοι κύκλου οπαδοί υπερτονίζουν το θέμα της κόπωσης της διεθνούς κοινότητας και κραδαίνουν το κίνδυνο άρσης της υποστήριξης στην υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι οι ίδιοι που είχαν φέρει την … «καταστροφή» μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν από την συντριπτική πλειοψηφία (75,83%) του κυπριακού ελληνισμού αφού είχαν λοιδορήσει τον αείμνηστο Πρόεδρο Τάσο Παπαδόπουλο για το εκείνο το ιστορικό διάγγελμα του με το οποίο είχε καλέσει τους συμπατριώτες του Ελληνοκυπρίους «να μην υποθηκεύσουν τον μέλλον της Κύπρου στην πολιτική βούληση της Τουρκίας»

Το Κυπριακό ως εθνικό ζήτημα απασχολεί αδιάλειπτα και πολύ σωστά την ελληνική εξωτερική πολιτική εδώ και 68 χρόνια. Όλοι επιθυμούμε την λύση του. Εδώ όμως έρχεται το κρίσιμο ερώτημα. Τι λύση; Οποιαδήποτε λύση; Θα επαναλάβω κάτι που έχει γράψει ο εκλεκτός φίλος Δρ. Χρίστος Κληρίδης, πρώην Βουλευτής, πρώην Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου, πρώην Μέλος της Διαπραγματευτικής Ομάδας και νυν Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Κύπρου: «Το δίλημμα δεν είναι μεταξύ λύσης και μη λύσης, αλλά μεταξύ μίας καταστροφικής λύσης και της συνέχισης της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι να βρεθεί μία σωστή και δίκαιη λύση». Μία λύση που θα κατοχυρώνει και τα δικαιώματα της πλειοψηφίας της Μεγαλονήσου θα προσέθετα εγώ και να μην επιτρέπει στην Τουρκία τον πολιτικό έλεγχο όλης της Κύπρου. 

Δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα μεταξύ  «δύο κοινοτήτων». Ο νέος Πρόεδρος ξέρει ότι ουσιαστικά θα συνομιλεί στην πραγματικότητα με την Άγκυρα όπως άλλωστε έκαναν και οι προκάτοχοι του και όχι απλά με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Και μέχρι την επίλυση του κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει ότι είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής κράτους, μέλους του ΟΗΕ και αυτή που εισέβαλε και κατέχει έδαφος είναι η Τουρκία! Η επανεκκίνηση των διαδικασιών επίλυσης πάνω σε αμοιβαίες αποδεκτές βάσεις εξαρτάται από την Τουρκία και όχι από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι απαιτήσεις της τουρκικής πλευράς για κυριαρχική και πολιτική ισότητα αποσκοπούν στο να επιτευχθεί και ο τελευταίος ανεκπλήρωτος ακόμα στόχος των προτάσεων Νιχάτ Ερίμ που αποσκοπεί σε πλήρη πολιτικό έλεγχο της Μεγαλονήσου. Παρενθετικά να πούμε ότι οι προτάσεις των δύο εκθέσεων του Νιχάτ Ερίμ συνιστούν μέχρι και σήμερα την Υψηλή Στρατηγική της Τουρκίας για το Κυπριακό, ανεξαρτήτως της διακυβέρνησης της από κεμαλιστές ή νέο-Οθωμανούς και αυτή χαρακτηρίζεται από αδιάλειπτη συνέπεια. Την στρατηγική αυτή αναλύσαμε μεταξύ άλλων πριν από δύο χρόνια στο Liberal. 

Η «πανίσχυρη» Τουρκία, για την οποία λέμε ότι «έχει το κλειδί της λύσης», επιδιώκει την νομιμοποίηση των τετελεσμένων  με συμφωνία των Μερών στις Συνθήκες του 1960 και όχι με αναγνώριση από την διεθνή κοινότητα μετά από 40-50 χρόνια.  Και μπορεί να έχουν οι Τούρκοι το ένα κλειδί της λύσης του Κυπριακού  αλλά το άλλο κλειδί το έχει η Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό πιστεύουμε ότι θα είναι το «όπλο» του κ. Χριστοδουλίδη.

Οι Τούρκοι ξέρουν πολύ καλά ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι… εκλιπούσα, έστω και αν αυτό υποστηρίζουν. Εδώ είναι και η μεγάλη πρόκληση για τον νέο Πρόεδρο «το κόλπο της κυριαρχικής ισότητας» κάτι που πιστεύουμε ότι οπωσδήποτε είναι προετοιμασμένος. Αν ο ίδιος δεν δεχθεί την αυτοκατάργηση της δεν μπορεί να την καταργήσει οποιαδήποτε μονομερής τουρκική ενέργεια.

Μπορεί το κύριο μέλημα της Τουρκίας να είναι πλέον τη πρώτη ανακούφιση των εκατομμυρίων των σεισμοπαθών και η ανάκαμψη μετά από την βιβλική καταστροφή της προηγούμενης εβδομάδα αλλά εκτιμούμε ότι πολύ σύντομα θα επανέλθει στην γνωστή πολιτική της στο Κυπριακό (αλλά και στα ελληνοτουρκικά). Με νέες απειλές για δύο κράτη ή ακόμα και προσάρτηση των κατεχομένων.

Κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι ο νέος Πρόεδρος θα πρέπει να προσπαθήσει να … κρατήσει τουλάχιστον το νησί… ενωμένο και να αποφύγουμε τα δύο κράτη ή την προσάρτηση. Δηλαδή τώρα η Μεγαλόνησος είναι ενωμένη και απουσιάζει η Τουρκία; Η Τουρκία ποτέ δεν προχώρησε όλα αυτά τα χρόνια στην προσάρτηση ούτε επεδίωξε την δημιουργία δύο κρατών γιατί απλούστατα δεν τη συμφέρει. Επιδιώκει αναγνώριση του ψευδοκράτους μέσω εξαναγκασμού και πίεση για αυτοκατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε «λύση συνομοσπονδίας»

Με αυτόν τον τρόπο όπως έχει επισημάνει και ο Καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης διατηρεί τον πλήρη έλεγχο στον βορρά, τη συνδιοίκηση - φινλανδοποίηση των ελεύθερων εδαφών και αρπάζει όλο τον υποθαλάσσιο πλούτο στα νότια του νησιού. Παράλληλα θα αποκτήσει πλέον τον στρατηγικό έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί απλά και μόνο με τη διχοτόμηση και τη μονομερή ανακήρυξη Τ/Κ κράτους ή ακόμα και την προσάρτηση.

Μέσα από μία συνομοσπονδιακή λύση το υποτιθέμενο «τουρκοκυπριακό κράτος» μπορεί να αποκτήσει και αυτό την ιδιότητα μέλους της ΕΕ και να αποκτήσει έτσι η Άγκυρα πολιτική επιρροή στην ΕΕ από την … «πίσω πόρτα», κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί με προσάρτηση ή με «δύο κράτη».

Ο νέος πρόεδρος έχει δηλώσει ότι η  «συνομοσπονδιακή λύση», που μεθοδεύει η Τουρκία  με συμπαραστάτη το Ηνωμένο Βασίλειο (για δικούς του λόγους) είναι εκτός του πλαισίου λύσης που έχει καθοριστεί από τα ψηφίσματα του ΣΑ/ΟΗΕ για το Κυπριακό και αντιτίθεται στο Διεθνές Δίκαιο. Είναι βέβαιο ότι στους επόμενους μήνες με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται και την ανάγκη της ενεργειακής αυτονομίας της Ευρώπης, οι διεθνείς πιέσεις για «το κλείσιμο αυτού του μακροχρόνιου και... βαρετού» προβλήματος τόσο προς τον νέο πρόεδρο και την Ελλαδική Κυβέρνηση θα ενταθούν. Ο πρόεδρος και η κυπριακή πολιτική ηγεσία θα βρεθεί μπροστά σε σοβαρά διλήμματα. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα έχει υπόψη όλα αυτά που προαναφέραμε.

Οι Κύπριοι αδελφοί μας ενωμένοι πλέον μετά από έναν τραχύ εκλογικό αγώνα έχοντας κάνει κατά την γνώμη του γράφοντος την καλύτερη επιλογή προέδρου όχι μόνο για το Κυπριακό αλλά και για πολλούς άλλους λόγους, αναμφίλεκτα έχουν τον πρώτο λόγο και ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να στηριχθεί εξ αρχής από όλον τον Ελληνισμό, Ελλαδικό και Κυπριακό.

Η Ελλάδα όμως ως Εγγυήτρια Δύναμη αλλά και λόγω στρατηγικών και πανεθνικών συμφερόντων θα πρέπει να παίξει τον δικό της ρόλο, τον ρόλο που επιβάλλει η Ιστορία, οι Διεθνείς Συμβάσεις και η υφιστάμενη γεωπολιτική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή παραμένοντας ενεργή και δίπλα στην Κύπρο.

Αν και το Κυπριακό είναι ένα διεθνές πρόβλημα, ας κατανοήσουμε ότι μία δυσμενής για τα ελληνικά συμφέροντα λύση στην Κύπρο, είτε το θέλουμε, είτε όχι, επηρεάζει δυσμενώς όλο το φάσμα των λεγομένων ελληνοτουρκικών προβλημάτων που δημιουργούνται από την αναθεωρητική πολιτική της γειτονικής μας χώρας.

* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής