Την πλήρη διακοπή των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ προβάλει σε κάθε ομιλία του τις τελευταίες ημέρες ο Τούρκος πρόεδρος Τ.Ερντογάν θέλοντας έτσι να δείξει ότι ο «ιερός πόλεμος» που έχει ξεκινήσει εναντίον του Ισραήλ για τον Πόλεμο της Γάζας, δεν έχει «γκρίζες ζώνες» όπως τον κατηγορούν και οι αντίπαλοι του. Μια κριτική για την όχι αποτελεσματική πολιτική εναντίον του Ισραήλ η οποία προέρχονταν κυρίως από το ισλαμικό Νέο Κόμμα της Ευημερίας το οποίο στις δημοτικές εκλογές συγκέντρωσε το 6% των ψήφων εισπράττοντας μέρος δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων του ΑΚΡ.
Ο Ερντογάν έχει βρεθεί στην ανάγκη τουλάχιστον δυο φορές τις τελευταίες ημέρες να διαβεβαιώσει ότι τηρείται αυστηρά η εντολή του της 9ης Απριλίου για τη διακοπή των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ, ενώ θέλησε να καθησυχάσει την κοινή γνώμη δηλώνοντας ότι τα ραντάρ στη Νατοϊκή βάση Κιουρετσίκ δεν μεταφέρουν πληροφορίες τις οποίες χρησιμοποιεί το Ισραήλ για την αντιαεροπορική άμυνα του.
Ο Τ.Ερντογάν γνωρίζει ότι αυτή η απόφαση του για διακοπή εξαγωγής 54 προϊόντων στο Ισραήλ έχει σοβαρό οικονομικό κόστος για μεγάλες τουρκικές εταιρίες και τελικά για την ίδια την τουρκική οικονομία που καρκινοβατεί. Το Ισραήλ είναι ένας ισχυρός εμπορικός εταίρος της Τουρκίας καθώς βρέθηκε στη 13η θέση των τουρκικών εξαγωγών το 2023 και οι εμπορικές ανταλλαγές έφθασαν τα 5,24 δισ. δολάρια το 2023.
Κι όμως, την ώρα που ο Τ.Ερντογάν επιτίθεται εναντίον του Ισραήλ κατηγορώντας το για Γενοκτονία και χαρακτηρίζοντας τον Νετανιάχου «σφαγέα της Γάζας» σύμφωνα με στοιχεία που έρχονται στο φως ο Τ.Ερντογάν δεν έχει ακουμπήσει έναν από τους πιο κρίσιμους τομείς: της τροφοδοσίας του Ισραήλ με πετρέλαιο μέσω Τουρκίας.
Ο αγωγός Μπακού -Τιφλίδα- Σεϋχαν (BTC) αποτελεί τον βασικό αγωγό τροφοδοσίας του Ισραήλ με πετρέλαιο (40% των αναγκών του καλύπτονται από τον αγωγό αυτό)το οποίο συνεχίζει να ρέει κανονικά παρά τους λεονταρισμούς του Τούρκου προέδρου και είναι εξαιρετικά δύσκολη η απόφαση για επιβολή περιορισμών η πολύ περισσότερο για διακοπή της ροής πετρελαίου προς το Ισραήλ για λόγους και πολιτικούς και οικονομικούς.
Η Τουρκία σε περίπτωση διακοπής της ροής πετρελαίου προς το Ισραήλ θα έχανε σημαντικά ποσά από τα τέλη διέλευσης τα οποία εισπράττει από τον BTC. Συγχρόνως όμως, μια τέτοια απόφαση θα είχε και αρνητικό αντίκτυπο στην προσπάθεια της να διεκδικήσει ρόλο αξιόπιστου κόμβου μεταφοράς ενέργειας.
Η διακοπή της ροής πετρελαίου από τον BTC προς το Ισραήλ θα έπληττε την αξιοπιστία της Τουρκίας και θα δημιουργούσε δεύτερες σκέψεις και στην Ευρώπη καθώς θα δημιουργούσε υποψίες ότι η Τουρκία δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει την «εξάρτηση» της Ευρώπης από αέριο που φθάνει μέσω των αγωγών που διασχίζουν το έδαφος της, για επίτευξη πολιτικών η οικονομικών στόχων, εκβιάζοντας τις ευρωπαϊκές αγορές.
Όμως, η Τουρκία ως χώρα διέλευσης επιβάλλοντας περιορισμούς στη μεταφορά πετρελαίου θα προκαλούσε ένταση στις σχέσεις της με χώρες του λεγόμενου «τουρκικού κόσμου» όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, το Τουρκμενιστάν οι οποίες θα πλήττονταν από αυτές τις πολιτικές που θα υπονόμευαν την προσπάθεια τους να αποτελέσουν την αξιόπιστη εναλλακτική πηγή ενέργειας για την Ευρώπη.
Και φυσικά οι περιορισμοί που θα έθετε η Τουρκία στη λειτουργία του BTC θα την έφερναν αντιμέτωπη με νομικές συνέπειες στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου αλλά και με τις προσφυγές των θιγόμενων από την παραβίαση των συμβατικών υποχρεώσεων της.
Έτσι παρά τις διακηρύξεις του Τ.Ερντογάν το πετρέλαιο συνεχίζει να μεταφέρεται κανονικά από το τουρκικό λιμάνι Σεϋχάν στο Ισραήλ σε όλη τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα.
Όμως σύμφωνα με αποκαλυπτικά δημοσιεύματα τουρκικών ΜΜΕ κανονικά συνεχίζεται και η εξαγωγή τσιμέντου από την Τουρκία στο Ισραήλ. Βασικός εξαγωγές είναι η εταιρεία Akcansa που ανήκει στον όμιλο Sabancı Holding. Δημοσιεύθηκε μάλιστα και το όνομα συγκεκριμένου πλοίου Kazime Ana το οποίο φορτωμένο τσιμέντο διέπλευσε το Τσανάκαλε και το Αιγαίο και έφθασε στο Ισραήλ στο λιμάνι Ασντοντ που ξεφόρτωσε και παρέμενε μάλιστα εκεί μέχρι και την Τετάρτη. Σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ τα πλοία της Akcansa έχουν πραγματοποιήσει το τελευταίο διάστημα πάνω από 100 δρομολόγια προς το Ισραήλ.
Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι ακόμη και ο αντιπρόεδρος του ΑΚΡ, Νιχατ Ζεϊμπεκτσί, έσπευσε να δηλώσει τη στήριξη του στη συνέχιση των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ καθώς όπως είπε είναι πολύ επωφελείς για την Τουρκία προκαλώντας όμως κύμα αντιδράσεων.
Σε ό,τι αφορά τις «διαβεβαιώσεις» του Ερντογάν για τη βάση ραντάρ του Κιουρετσίκ αυτή έχει δημιουργηθεί ως μέρος της βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την απόφαση που ελήφθη στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα το 2010 και άρχισε να λειτουργεί το 2012.
Ο έλεγχος της βάσης ραντάρ υπάγεται απευθείας στη Διοίκηση Αεροπορικών Δυνάμεων Ramstein του ΝΑΤΟ στη Γερμανία και έχει στόχο την προστασία των χωρών μελών του ΝΑΤΟ από βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς από τη Ρωσία η το Ιράν. Όμως θεωρείται δεδομένο ότι τις πληροφορίες από τα ραντάρ του Κιουρετσίκ που φθάνουν στις ΗΠΑ διαβιβάζονται και στο Ισραήλ στο πλαίσιο της ειδικής συμφωνίας αντιβαλλιστικής άμυνας που υπάρχει μεταξύ των δυο χωρών.
