Ο καταστροφικός πόλεμος στην Ουκρανία που προκλήθηκε από τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας, σε λίγες εβδομάδες συμπληρώνει δυστυχώς έναν χρόνο με προοπτική συνέχισης των εχθροπραξιών τουλάχιστον τους πρώτους μήνες του 2023 έστω και αν πληθαίνουν οι φωνές για την ανάγκη αναζήτησης εξόδου από αυτόν.
Η Ουκρανία έχει στο πλευρό της τη Δύση που έστω και με δυσκολίες της χορηγεί σημαντική στρατιωτική βοήθεια σε κύρια μέσα, εφόδια και υλικά προκειμένου αυτή να αμυνθεί αποτελεσματικά και σε δεύτερο χρόνο να νικήσει. Και νίκη για την Ουκρανία σημαίνει ανάκτηση όλων των κατεχομένων εδαφών από τη Ρωσία και επάνοδος τουλάχιστον στην προ 24ης Φεβρουαρίου κατάσταση επί του εδάφους. Πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί όμως αυτή;
Είναι αυτή η στρατιωτική υποστήριξη της Δύσης προεξεχούσης της Αμερικής επαρκής (μαζί βέβαια με άλλους παράγοντες) έτσι ώστε η Ουκρανία να πετύχει την αποφασιστική νίκη; Και νίκη δεν επιτυγχάνεται μόνον με αμυντικές επιχειρήσεις που αυτές αποβλέπουν πρωτίστως στην απορρόφηση της επιθετικής ισχύος του εχθρού. Αρκετά νωρίς στην εξέλιξη αυτού του πολέμου, τη 30 Απριλίου 2022 σε σχετικό άρθρο μου στο Liberal με τίτλο: «Θα μπορούσε η Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο» είχε περιγραφεί το πλαίσιο των παραδοχών και των προϋποθέσεων για κάτι τέτοιο.
Αυτό που πέτυχε μέχρι σήμερα η Ουκρανία, με τη σημαντική βοήθεια της Δύσης, ήταν να εμποδίσει τη Ρωσία να της επιβάλει τους δύο από τους τρεις πολιτικούς σκοπούς του πολέμου, δηλαδή την ανατροπή της πολιτικής καθεστηκυίας τάξης στο Κίεβο («αποναζιστικοποίηση» κατά τον Πούτιν) και την καταστροφή των Ενόπλων Δυνάμεων της («αποστρατικοποίηση») και φυσικά απορρόφησε σε μεγάλο βαθμό την όποια επιθετική ισχύ είχε η Ρωσία.
Όμως η Ρωσία πέτυχε σε πολύ μεγάλο ποσοστό τον τρίτο πολεμικό της στόχο που αφορά την κατ’ αυτή «απελευθέρωση» του Ντονμπάς και σήμερα κατέχει το 20% περίπου της επικράτειας της Ουκρανία που περιλαμβάνει και τον παραθαλάσσιο διάδρομος στη θάλασσα του Αζόφ που συνδέει την Κριμαία μέσω της Μελιτούπολης και της Μαριούπολης με το Ντονμπάς και με τη Ρωσία. Αυτός ο διάδρομος στερεί από την Ουκρανία της πρόσβαση της στην Αζοφική Θάλασσα και ένα σημαντικό λιμάνι από όπου εξαγόταν περίπου το 50% των βιομηχανικών μεταλλευτικών και γεωργικών προϊόντων της.
Η βασική προϋπόθεση για μία νίκη, όπως είχε τονιστεί και στο προαναφερθέν άρθρο, δηλαδή η συγκρότηση μίας επαρκούς στρατηγικής εφεδρείας με τεθωρακισμένα και μηχανοκίνητα μέσα και άλλα σύγχρονα μέσα και φυσικά δεκάδες χιλιάδες προσωπικού επιβεβαιώθηκε πέντε μήνες μετά τη δημοσίευση του εν λόγω άρθρου από τον Αρχηγό των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων Στρατηγό Βαλέρι Ζαλούζνι.
Ο Ουκρανός Αρχιστράτηγος δήλωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου ότι για να ανακαταλάβει τα ουκρανικά εδάφη στην Ανατολική Ουκρανία, (σημ. όπου το έδαφος είναι αναπεπταμένο, αμυντικά οργανωμένο και με ισχυρές πλέον ρωσικές δυνάμεις) χρειάζεται 15-20 Τεθωρακισμένες - Μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες. Κάθε μία από αυτές εφόσον είναι πλήρως στελεχωμένες και όχι μερικώς όπως έκαναν οι Ρώσοι, κάτι που τους στοίχησε ακριβά, θα πρέπει να έχει 4000-5000 στρατιώτες και κατά μέσο όρο 100 Άρματα Μάχης με ανάλογο αριθμό Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης (ΤΟΜΑ) για το Πεζικό.
Άρα κατ’ ελάχιστον απαιτούνται 70-80 χιλιάδες στρατιώτες, 1500 περίπου άρματα και άλλα τόσα ΤΟΜΑ. Να πούμε επίσης ότι λίγες ημέρες πριν την επίσκεψη Ζελένσκι στην Αμερικανική Πρωτεύουσα σε συνέντευξη του ο Ζαλούζνι επανέλαβε τη συγκεκριμένη επιχειρησιακή του απαίτηση προσθέτοντας επίσης όπλα μεγάλου βεληνεκούς και άλλα όπλα υψηλής τεχνολογίας. Βέβαια, προκύπτει το ερώτημα για το πώς θα συγκεντρωθούν νέες δυνάμεις για μία εξ αρχής εκπαίδευση όταν ολόκληρος ο ουκρανικός στρατός ενισχυμένος από «εθελοντές» από Πολωνία, Γεωργία, Βρετανία και άλλες χώρες βρίσκεται τώρα εμπεπλεγμένος στο μέτωπο.
Είναι λάθος να ισχυρίζονται κάποιοι στην Δύση ότι η Ουκρανία θα ισχυροποιηθεί αρκούντως έτσι ώστε να πραγματοποιήσει επιθετική επιστροφή όπως λέμε στην επιχειρησιακή γλώσσα επειδή θα παραλάβει τα 50 Αμερικανικά Bradley, τα 40 Γερμανικά Marder και τα άλλα τόσα Γαλλικά AMX10 RC, τους …επόμενους μήνες και διευκρινίζεται ότι είναι ΤΟΜΑ και όχι άρματα μάχης. Τι γίνεται όμως με τα άρματα μάχης;
Τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Γερμανοί έχουν τους δικούς τους λόγους για να είναι εξαιρετικά διστακτικοί να δώσουν στους Ουκρανούς από τα αποθέματα τους. Βέβαια υπάρχουν ήδη στο οπλοστάσιο της Ουκρανίας εκατοντάδες άρματα μάχης και ΤΟΜΑ «ανατολικής προελεύσεως» όπως για χρόνια στην Ελλάδα χαρακτηρίζαμε τα μέσα που κατασκευάστηκαν και χρησιμοποιούνταν από τις χώρες του «ανατολικού μπλοκ» με τη δική τους φιλοσοφία χρησιμοποιήσεως αλλά και υλικοτεχνικής υποστήριξης.
Αυτή δύναμη θα πρέπει να είναι εξοπλισμένη με όσο το δυνατόν ομογενοποιημένο υλικό τόσο για λόγους διαλειτουργικότητας όσο και για λόγους τεχνικής υποστήριξης. Φανταστείτε μία Ταξιαρχία που θα είναι εξοπλισμένη και τρεις ή τέσσερις διαφορετικούς τύπους αρμάτων και ΤΟΜΑ τι είδους βάση υποστηρίξεως μπορεί να συγκροτηθεί, τι είδους τεχνικά κλιμάκια μπορεί να αναπτυχθούν προς άμεση τεχνική υποστήριξη των εμπρός τμημάτων και με πόσες διαφορετικές τεχνικές συλλογές θα πρέπει αυτά να εφοδιασμένα;
Απλά αλλά κρίσιμα ζητήματα που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά. Αν δεν εξασφαλιστούν αυτά τα μέσα θα καταστούν… «μίας χρήσεως», δηλαδή θα υφίστανται βλάβες και επειδή δεν θα μπορούν να αποκατασταθούν θα εγκαταλείπονται. Όπως ακριβώς έκαναν οι Ρώσοι όταν στην αρχή του πολέμου προωθήθηκαν στο Κίεβο με σχεδόν ανύπαρκτη επιμελητεία και σύστημα μετακομιδών και περισυλλογής και στην κυριολεξία τα παρατούσαν εσπευσμένα χωρίς κιόλας να τα καταστρέψουν.
Η επιτυχής αντεπίθεση στην περιοχή του Χαρκόβου δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση αναφοράς λόγω διαφορετικών δεδομένων. Ο λόγος είναι ότι στην περιοχή εκείνη η οποία είναι σε μεγάλα τμήματα δασώδης υπήρξαν λεπτομερείς πληροφορίες από τους αμερικανικούς δορυφόρους, της διάταξης και των κενών που είχε αυτή αλλά και της σύνθεσης των ελαχίστων δυνατών ρωσικών δυνάμεων που βρίσκονταν στην περιοχή προκειμένου να εξοικονομηθούν δυνάμεις για το μέτωπο της Ανατολικής Ουκρανίας.
Όπως είχαμε περιγράψει σε άρθρο μας τη 19 Σεπτεμβρίου στο Liberal, οι Ουκρανοί με μεγάλη μυστικότητα συγκέντρωσαν εκτός επαφής με τον εχθρό σε κατάλληλους χώρους μία μάλλον ελαφριά αλλά ικανή δύναμη με μικρά τμήματα, προσέβαλαν με επιτυχία τα ασθενή σημεία διείσδυσαν στην αμυντική τοποθεσία, με αποτέλεσμα οι Ρώσοι να θεωρήσουν χαμένη τη μάχη, να πανικοβληθούν και πολλοί να τραπούν χωρίς υπερβολή σε φυγή εγκαταλείποντας κρίσιμο υλικό.
Το γεγονός ότι οι Ουκρανοί δεν είχαν ισχυρή τεθωρακισμένη μηχανοκίνητη εφεδρική δύναμη προκειμένου να εκμεταλλευτούν την επιτυχία, συνεχίζοντας βορειοανατολικά για να καταστρέψουν τις εχθρικές δυνάμεις που υποχωρούσαν και μετά να στραφούν προς Νότο (Ντόνμπας) αποδεικνύει την αναγκαιότητα χρησιμοποιήσεως αρμάτων μάχης και ΤΟΜΑ σε μία επιχείρηση συνδεδιασμένων όπλων όπως λέγεται στην στρατιωτική γλώσσα όπως είχε επισημανθεί τόσο από εμάς όσο και αργότερα από τον Ουκρανό Αρχιστράτηγο. Ούτε η ανάκτηση της Χερσώνας μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς καθόσον εκεί δεν διεξήχθη μάχη.
Ανακεφαλαιώνοντας θα επαναλάβουμε ότι η Ουκρανία προκειμένου να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις και να ανακαταλάβει τα κατεχόμενα εδάφη της, χρειάζεται να συγκροτήσει μία ικανή και ισχυρή σε τεθωρακισμένα και λοιπό εξοπλισμό, στρατηγική εφεδρεία για ανάληψη πρωτοβουλίας και επιθετικής επιστροφής.
Αυτό σημαίνει ότι οι δυτικές χώρες θα πρέπει να παραδώσουν εκατοντάδες σύγχρονα άρματα μάχης, εκτοξευτές πυραύλων μακρού βεληνεκούς, ΤΟΜΑ ενώ επιπροσθέτως απαιτούνται τουλάχιστον 70 χιλιάδες καλά εκπαιδευμένοι στρατιώτες. Ακόμα και να ληφθούν οι αποφάσεις σήμερα, θα πάρει αρκετούς μήνες για να παραδοθούν όλος αυτός ο απαιτούμενος εξοπλισμός στην Ουκρανία ενώ θα απαιτηθεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να ενσωματωθεί στον Ουκρανικό Στρατό και να δύναται να χρησιμοποιηθεί επιχειρησιακά.
Η αεροπορική ισχύς που απαιτείται δεν υπάρχει και είναι σχεδόν αδύνατο να δοθούν σύγχρονα Α/Φ από τη Δύση αλλά μπορεί να υποκατασταθεί ως βασική δύναμη υποστήριξη πυρών ως έναν βαθμό από το Πυροβολικό το οποίο μέχρι τώρα έχει χρησιμοποιηθεί πολύ καλά και έστω με υπερκαταναλώσεις πυρομαχικών έχει αποδειχθεί καταστροφικό. Το Πυροβολικό όμως δεν μπορεί να καταλάβει και να διατηρήσει έδαφος.
Τέλος, επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα το κρίσιμο ζήτημα της έλλειψης πυρομαχικών ΠΒ κυρίως 155 χιλ. καθόσον τα πάνω από 1,2 εκατομμύριο βλήματα που έχουν δοθεί από την Αμερική αλλά και από άλλες χώρες του ΝΑΤΟ και την Ελλάδα (σύμφωνα με το Forum for Arms Trade) εξαντλούνται. Κρίνεται σκόπιμο ως ακροτελεύτια παρατήρηση να επισημανθεί ότι σε αυτό το κείμενο παρουσιάστηκε τι χρειάζεται η Ουκρανία για να είναι σε θέση μαζί και με κάποια άλλα στοιχεία για να πετύχει αποφασιστική νίκη και όχι αν θα την πετύχει τελικά.
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
