Δεκάδες Ιταλοί αστυνομικοί και κοινωνικοί λειτουργοί που είχαν αναπτυχθεί από την ακροδεξιά κυβέρνηση της Ιταλίας σε κέντρα μεταναστών στην Αλβανία επέστρεψαν στην πατρίδα τους, αφού αποκαλύφθηκε ότι οι εγκαταστάσεις, που είχαν επευφημηθεί ως πρότυπο για τη μείωση των αφίξεων προσφύγων, είναι άδειες εδώ και εβδομάδες.
Λίγο πάνω από ένα μήνα μετά την πολυδιαφημισμένη έναρξη των εκατομμυρίων ευρώ κέντρων κράτησης για αιτούντες άσυλο στην Αλβανία, τα οποία επρόκειτο να φιλοξενήσουν έως 3.000 άνδρες το μήνα, περισσότεροι από 50 αστυνομικοί μεταφέρθηκαν πίσω στην Ιταλία πριν δυο εβδομάδες, ενώ δεκάδες κοινωνικοί λειτουργοί αποχώρησαν το Σαββατοκύριακο, με την παρουσία τους στην Αλβανία να θεωρείται «περιττή».
Από την ημέρα που άνοιξαν στις 11 Οκτωβρίου, μόλις 24 αιτούντες άσυλο έχουν σταλεί στα κέντρα στην Αλβανία, με στόχο την επαναπατρισμό τους στις χώρες προέλευσής τους. Πέντε από αυτούς πέρασαν λιγότερες από 12 ώρες σε κέντρο κράτησης, ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν για λίγο περισσότερο από 48 ώρες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian.
Όλοι μεταφέρθηκαν στην Ιταλία αφού Ιταλοί δικαστές έκριναν παράνομη την κράτησή τους στην Αλβανία πριν από τον επαναπατρισμό τους σε χώρες, όπως το Μπαγκλαντές και η Αίγυπτος, που θεωρούνται «ασφαλείς» από τη Ρώμη. Με τον τρόπο αυτό οι δικαστές υποστήριζαν την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ) της 4ης Οκτωβρίου, σύμφωνα με την οποία μια χώρα εκτός του μπλοκ δεν μπορεί να κηρυχθεί ασφαλής αν δε θεωρηθεί ασφαλές ολόκληρο το έδαφός της.
Το πρόγραμμα έχει οδηγήσει σε διαμάχη μεταξύ της κυβέρνησης και των δικαστών, οι οποίοι κατηγορήθηκαν από ακροδεξιά κόμματα ότι εμπόδιζαν το σχέδιο.
Ο Νίκολα Γκρατέρι, ο επικεφαλής εισαγγελέας της Νάπολης και ένας από τους πιο έγκυρους δικαστές στην Ιταλία, δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξη αυτή την εβδομάδα: «Πρέπει να σταματήσουμε να επιτιθέμεθα στους δικαστές μόνο και μόνο επειδή δεν μας αρέσει μια απόφαση.
«Δεν θέλω να δώσω μια πολιτική κρίση, αλλά λέω ότι αυτή τη στιγμή στην Αλβανία υπάρχουν 250 αστυνομικοί που δεν κάνουν σχεδόν τίποτα. Είναι σπατάλη να κρατάμε 250 αστυνομικούς σε αποστολή στην Αλβανία, γι' αυτό πιστεύω ότι πρέπει να τους φέρουμε πίσω στην Ιταλία, όπου παλεύουμε με την έλλειψη προσωπικού για χιλιάδες αστυνομικούς» τόνισε.
Η ιταλική κυβέρνηση δήλωσε ότι τα κέντρα στην Αλβανία «θα παραμείνουν ανοιχτά και λειτουργικά» και ότι οι μεταθέσεις στην Ιταλία έγιναν σύμφωνα με τις ανάγκες σε προσωπικό. Ωστόσο, διακυβεύεται η αξιοπιστία της ακροδεξιάς πρωθυπουργού της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, αφού κατέστησε τη μετανάστευση κεντρικό θέμα της προεκλογικής της εκστρατείας.
Στο παρελθόν έχει επικρίνει τους προκατόχους της για τη δαπάνη δημόσιου χρήματος για τη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης. Η θαλάσσια μεταφορά με ιταλικό στρατιωτικό πλοίο μόλις οκτώ ανδρών που έφτασαν στην Αλβανία κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου στα μέσα Νοεμβρίου κόστισε 250.000 ευρώ, περισσότερα από 31.000 ευρώ ανά αιτούντα άσυλο που επέβαινε στο πλοίο.
Ως αποτέλεσμα, τα κέντρα -τα οποία παρουσιάστηκαν από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ως νέο μοντέλο για τον τρόπο δημιουργίας κέντρων επεξεργασίας και κράτησης αιτούντων άσυλο εκτός της ΕΕ- είναι άδεια για περισσότερο από ένα μήνα.
Σε μια εποχή που η κυβέρνηση πασχίζει να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό -περικόπτοντας κονδύλια για την εκπαίδευση, την υγεία και την κοινωνική ασφάλιση- τα κόμματα της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν τη συμφωνία, η οποία θα κοστίσει περίπου 1 δισ. ευρώ για πέντε χρόνια, ως «οικονομική καταστροφή».
«Αποστολή εξετελέσθη!» δήλωσε ο Ρικάρντο Μάγκι, πρόεδρος του αριστερού κόμματος της αντιπολίτευσης Più Europa (Περισσότερη Ευρώπη). «Η κυβέρνηση πέτυχε την προσπάθεια επαναπατρισμού. Μετανάστες; Όχι, Ιταλούς χειριστές που στάλθηκαν στην Αλβανία, οι οποίοι θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους μέχρι το Σαββατοκύριακο. Η κυβέρνηση πρώτα σπατάλησε ένα τεράστιο ποσό δημόσιου χρήματος, στη συνέχεια, με τα κέντρα να αδειάζουν, έφερε πίσω στην Ιταλία κάποιο αστυνομικό προσωπικό και τώρα επιστρέφουν στην πατρίδα τους ακόμη και κοινωνικοί λειτουργοί. Πρόκειται για μια επονείδιστη αποτυχία» είπε χαρακτηριστικά.
Το σχέδιο έχει οδηγήσει σε διαμάχη μεταξύ της κυβέρνησης και των δικαστών, οι οποίοι έχουν κατηγορηθεί από ακροδεξιά κόμματα ότι παρεμποδίζουν το σχέδιο.
Ο Nicola Gratteri, ο επικεφαλής εισαγγελέας της Νάπολης και ένας από τους πιο έγκυρους δικαστές στην Ιταλία, δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξη αυτή την εβδομάδα: «Πρέπει να σταματήσουμε να επιτιθέμεθα στους δικαστές μόνο και μόνο επειδή δε μας αρέσει μια απόφαση. Δεν θέλω να δώσω μια πολιτική κρίση, αλλά λέω ότι αυτή τη στιγμή στην Αλβανία υπάρχουν 250 αστυνομικοί που δεν κάνουν σχεδόν τίποτα. Είναι σπατάλη να κρατάμε 250 αστυνομικούς σε αποστολή στην Αλβανία, γι' αυτό πιστεύω ότι πρέπει να τους φέρουμε πίσω στην Ιταλία, όπου παλεύουμε με την έλλειψη προσωπικού για χιλιάδες αστυνομικούς».
Η κυβέρνηση δήλωσε ότι τα κέντρα στην Αλβανία «θα παραμείνουν ανοικτά και λειτουργικά» και ότι οι μεταφορές στην Ιταλία έγιναν σύμφωνα με τις ανάγκες στελέχωσης. Ωστόσο, διακυβεύεται η αξιοπιστία της πρωθυπουργού της Ιταλίας, αφού η ίδια κατέστησε τη μετανάστευση κεντρικό θέμα της προεκλογικής της εκστρατείας. Στο παρελθόν έχει επικρίνει τους προκατόχους της για τη δαπάνη δημόσιου χρήματος για τη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης. Η θαλάσσια μεταφορά με ιταλικό στρατιωτικό πλοίο μόλις οκτώ ανδρών που έφτασαν στην Αλβανία κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου στα μέσα Νοεμβρίου κόστισε 250.000 ευρώ (205.000 λίρες) - περισσότερα από 31.000 ευρώ ανά αιτούντα άσυλο που επέβαινε στο πλοίο.