Τα όρια της επιρροής που δύναται να ασκήσει ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, έναντι του Ισραήλ και του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου εκθέτει η υπερψήφιση του πρώτου σκέλους της επίμαχης δικαστικής μεταρρύθμισης από την κυβερνητική πλειοψηφία στην Κνεσέτ, εν μέσω κύματος διαδηλώσεων.
Το ισραηλινό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη Δευτέρα αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις προς περιορισμό των εξουσιών του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους δικαστές να αποφαίνονται περί πολιτικών που εγκρίνονται από το νομοθετικό σώμα.
Η υπερψήφιση ήλθε παρά την ως επί το πλείστον «αθόρυβη» εκστρατεία του Τζο Μπάιντεν και Αμερικανών αξιωματούχων για να πείσουν τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, και την κυβέρνησή του να υπαναχωρήσουν, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να υποστηρίζουν ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι πολύ διχαστικές για να προωθηθούν -ειδικά καθώς το έθνος κλυδωνίζεται από διαμαρτυρίες.
Ωστόσο, η πολύμηνη παρασκηνιακή διπλωματία ήλθε σε δημόσια θέα τον περασμένο Μάρτιο, όταν ο Μπενιαμίν Νετανιάχου κατήγγειλε ανοιχτά «πιέσεις» από τον Λευκό Οίκο, με την επιθεώρηση Politico να επισημαίνει σε σχετικό δημοσίευμα πως μπορεί η μέθοδος της «σκληρής αγάπης» Μπάιντεν προς Νετανιάχου να είχε αποδώσει καρπούς προ διετίας, όταν ξεσπούσε ένας ακόμη πόλεμος στη Γάζα, όμως όχι αυτή τη φορά.
Μετά την ψήφιση του μέτρου τη Δευτέρα, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρίν Ζαν-Πιερ, δήλωσε: «Ως παντοτινός φίλος του Ισραήλ, ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει εκφράσει δημόσια και ιδιωτικά τις απόψεις του ότι οι μεγάλες αλλαγές σε μια δημοκρατία για να έχουν διάρκεια πρέπει να έχουν όσο το δυνατόν ευρύτερη συναίνεση. Είναι ατυχές που η ψηφοφορία σήμερα πραγματοποιήθηκε με τη μικρότερη δυνατή πλειοψηφία».
Αν και η δικαστική μεταρρύθμιση είναι πρωτίστως ισραηλινό εσωτερικό ζήτημα, η έγκρισή της -ακόμη και με μικρή πλειοψηφία- σηματοδοτεί μια αλλαγή στον τρόπο με το οποίο εκλαμβάνονται από το Ισραήλ οι πιέσεις που ασκούνται από την αμερικανική πλευρά και στην προκειμένη τον πρόεδρο τον Τζο Μπάιντεν, διακρίνει το Politico.
Το 2021, εν μέσω της σύγκρουσης του Ισραήλ και της Χαμάς που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ προέτρεψε αρχικά κατ’ ιδίαν τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να αποδεχτεί την κατάπαυση του πυρός, παρόλο που στην αρχή υπερασπίστηκε τον πρωθυπουργό του Ισραήλ δημόσια. Όταν άνοιξε «παράθυρο» για να σταματήσουν οι μάχες, ο Μπάιντεν απαίτησε ανοιχτά από τον Νετανιάχου να τερματίσει τις αεροπορικές επιδρομές ως απάντηση στις επιθέσεις με ρουκέτες.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε αποδώσει σε μεγάλο βαθμό τη λήξη 11 ημερών εχθροπραξιών ακριβώς στη «σκληρή αγάπη» που επιστρατεύει ο Αμερικανός πρόεδρος σε δύσκολες διπλωματικές στιγμές.
Ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος θεωρεί τον δεσμό ΗΠΑ-Ισραήλ «βαθύ μέχρι το μεδούλι», δοκίμασε και αυτή τη φορά την ίδια τακτική. Τα μηνύματα αποδοκιμασίας μεταδόθηκαν αρχικά σε κεκλεισμένων των θυρών συναντήσεις και τηλεφωνήματα. Η εκστρατεία δημόσιας πίεσης εντάθηκε μόνο τις τελευταίες ημέρες, με τον Μπάιντεν και τους ανώτερους αξιωματούχους του να ενθαρρύνουν το Ισραήλ να μην «βιαστεί» να προχωρήσει με τις νομικές αλλαγές.
«Ως δημοκρατίες, γνωρίζουμε ότι όταν κάνουμε ή προσπαθούμε να κάνουμε μεγάλες αλλαγές που πρόκειται να έχουν μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο, ο καλύτερος τρόπος για να το πράξουμε είναι να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε συναίνεση, να προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή υποστήριξη, εάν θέλουμε αυτές οι αλλαγές να έχουν διάρκεια», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, στο Φόρουμ Ασφαλείας του Άσπεν την περασμένη εβδομάδα, αποκωδικοποιώντας το μήνυμα Μπάιντεν προς την ισραηλινή πλευρά.
Το ζήτημα των δικαστικών μεταρρυθμίσεων είναι εσωτερικό και διαφέρει πολύ από τη βία του 2021, όμως σε κάθε περίπτωση η υπερψήφιση από την Κνεσέτ επέφερε πλήγμα στους πολιτικούς αντιπάλους του Νετανιάχου και στο ίδιο το «εγχειρίδιο χρήσης» Μπάιντεν σε σκληρές διπλωματικές στιγμές.
Έχουν υπάρξει πολύ μεγαλύτερες διαφωνίες μεταξύ του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, ο Μπάιντεν και η ομάδα του σπάνια έχουν υπερβεί τη ρητορική για να πιέσουν το Ισραήλ, αποφεύγοντας τη χρήση άλλης πιθανής μόχλευσης. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει απορρίψει ενδεχόμενο σύνδεσης της στρατιωτικής βοήθειας ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων των ΗΠΑ προς το Ισραήλ με αλλαγές στη στάση του. Επίσης, διατήρησε πολλές, ίσως τις περισσότερες, από τις ευνοϊκές προς το Ισραήλ πολιτικές που επέβαλε ο τέως πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, επισημαίνει το Politico.
Η διακυβέρνηση Μπάιντεν όρισε πρόσφατα ειδικό απεσταλμένο για να συνδράμει το Ισραήλ να «φέρει» περισσότερους Άραβες εταίρους στις Συμφωνίες του Αβραάμ. Εν τω μεταξύ, δεν έχει προσπαθήσει με κανένα ουσιαστικό τρόπο να μεσολαβήσει για την επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων, ενώ πολλοί θεωρούν ότι ακόμη και μία πιο έντονη αμερικανική αποδοκιμασία δεν θα είχε καταφέρει να αλλάξει τη στάση του Ισραηλινού πρωθυπουργού ως προς τη δικαστική μεταρρύθμιση.
Ο Τζέικ Σάλιβαν, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, είχε αποσαφηνίσει στο περιθώριο των εργασιών στο Φόρουμ του Άσπεν ότι η πίεση που ασκήθηκε από τον Μπάιντεν δεν επρόκειτο για «υπαγορεύεις ή κηρύγματα», αλλά για τη διατύπωση μίας θέσης αρχής με σύνεση και ευθύτητα -«και έτσι αντιμετωπίζουμε τους καλύτερους φίλους μας».
Διαβάστε επίσης
Ισραήλ: Διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα - Αυτοκίνητο παρέσυρε διαδηλωτές, τρεις τραυματίες
Ισραήλ: Το κοινοβούλιο ψήφισε νόμο που περιορίζει τις εξουσίες του Ανώτατου Δικαστηρίου
