Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς θα συναντηθεί την Τρίτη με τους πρέσβεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, της Βρετανίας και τον επικεφαλής της αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το ξέσπασμα των νέων συγκρούσεων στο βόρειο Κόσοβο.
Ο Βούτσιτς έθεσε τον στρατό στο υψηλότερο επίπεδο συναγερμού μετά τον τραυματισμό περίπου 25 στρατιωτών του KFOR που υπερασπίζονταν τρία δημαρχεία στο βόρειο Κόσοβο σε συγκρούσεις με Σέρβους διαδηλωτές.
O Σέρβος πρόεδρος στις 8 π.μ.θα συναντηθεί με τους πρεσβευτές των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας, γνωστή ως ομάδα Quint, και τον επικεφαλής του γραφείου της ΕΕ στην Πρίστινα, σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του προέδρου.
Στη συνέχεια, θα πραγματοποιήσει χωριστές συναντήσεις με τους πρέσβεις της Φινλανδίας, της Ρωσίας και της Κίνας.
Ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ καταδίκασε αργά τη Δευτέρα τις συγκρούσεις, χαρακτηρίζοντας τη βία κατά των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ «απολύτως απαράδεκτη» και προτρέποντας σε άμεσο διάλογο.
«Η ΕΕ καλεί τις αρχές του Κοσσυφοπεδίου και τους διαδηλωτές να αποκλιμακώσουν αμέσως και άνευ όρων την κατάσταση», ανέφερε ο Μπορέλ στο Twitter.
Τι έχει συμβεί
Η κατάσταση στην περιοχή βγήκε εκτός ελέγχου μετά την ανάληψη καθηκόντων από Αλβανούς δημάρχους στην περιοχή της σερβικής πλειοψηφίας του βόρειου Κοσόβου μετά από εκλογές που μποϊκοτάρισαν οι Σέρβοι - μια κίνηση που οδήγησε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να επιπλήξουν την Πρίστινα την Παρασκευή.
Ethnic Serbs in northern Kosovo have clashed with police in a dispute over local elections that were held last month https://t.co/8xyWy2d9Fw pic.twitter.com/iUAln0fpVl
— Sky News (@SkyNews) May 30, 2023
Οι Σέρβοι, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου δεν αποδέχθηκαν ποτέ την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του από τη Σερβία το 2008 και εξακολουθούν να θεωρούν το Βελιγράδι ως πρωτεύουσά τους περισσότερες από δύο δεκαετίες μετά την εξέγερση των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου κατά της καταπιεστικής σερβικής κυριαρχίας.
Οι Αλβανοί αποτελούν περισσότερο από το 90% του πληθυσμού του Κοσσυφοπεδίου στο σύνολό του.
BREAKING: Clashes between ethnic Serbs and police in Kosovo.https://t.co/PAiZ4D1jU3
— Sky News (@SkyNews) May 29, 2023
📺 Sky 501, Virgin 602, Freeview 233 and YouTube pic.twitter.com/CG1eHlFWW9
Χάος με 30 στρατιώτες της KFOR τραυματίες
Περίπου 30 άντρες της ειρηνευτικής δύναμης υπό το ΝΑΤΟ (KFOR) τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις με Σέρβους που διαμαρτύρονται λόγω της ανάληψης καθηκόντων από Αλβανούς δημάρχους. Ανάμεσα στους τραυματίες είναι και 11 Ιταλοί, εκ των οποίων τρεις είναι σε σοβαρή κατάσταση, με εγκαύματα από βόμβες μολότοφ και κακώσεις, αλλά η ζωή τους δεν φαίνεται να βρίσκεται σε κίνδυνο. Τα επεισόδια πραγματοποιούνται σε περιοχές στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου, όπου ο σερβικός πληθυσμός, που αποτελεί πλειοψηφία, μποϊκοτάρισε τις εκλογές.
Ο πρόεδρος της Σερβίας έθεσε τον στρατό σε ύψιστο επίπεδο συναγερμού, ενώ η KFOR καταδίκασε τη βία.
H πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι κατηγόρησε τον Σέρβο ομόλογό της Αλεξάνταρ Βούτσιτς για προσπάθεια αποσταθεροποίησης της περιοχής.
«Σερβικές παράνομες δομές που μετατράπηκαν σε εγκληματικές συμμορίες επιτέθηκαν σε αστυνομικούς του Κοσσυφοπεδίου, αξιωματικούς της KFOR και δημοσιογράφους. Όσοι εκτελούν τις εντολές του Βούτσιτς για την αποσταθεροποίηση του βόρειου Κοσσυφοπεδίου, πρέπει να βρεθούν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη», έγραψε στο Twitter η Οσμάνι.
«Τη στιγμή που αντιμετώπιζαν το πλήθος, αρκετοί στρατιώτες του ιταλικού και ουγγρικού αποσπάσματος της KFOR δέχθηκαν απρόκλητες επιθέσεις και υπέστησαν κατάγματα, εγκαύματα και τραυματισμούς, λόγω της έκρηξης εμπρηστικών μηχανισμών», αναφέρει ανακοίνωση της KFOR.
«Οι απρόκλητες επιθέσεις εναντίον μονάδων του ΝΑΤΟ είναι απαράδεκτες και η KFOR θα συνεχίσει να εκπληρώνει αμερόληπτα την εντολή της», ανέφερε ο διοικητής της KFOR Άντζελο Μικέλε Ριστούτσια.
Άντρες της KFOR προσπάθησαν να απεγκλωβίσουν θωρακισμένο όχημα της αστυνομίας του Κοσόβου που βρέθηκε υπό τον κλοιό διαδηλωτών μπροστά από το δημαρχείο της πόλης Ζβέτσαν και επήλθε σύγκρουση.
Η KFOR έκανε χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου. Οι διαδηλωτές απάντησαν πετώντας πέτρες και άλλα αντικείμενα, ενώ πυρπόλησαν και όχημα της αστυνομίας του Κοσόβου.
Επιπλέον, σχημάτισαν με σπρέι σε οχήματα του ΝΑΤΟ το γράμμα «Ζ», το ρωσικό σήμα κατατεθέν στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Δύο διαδηλωτές τραυματίστηκαν από πυροβόλο
Η σερβική δημόσια τηλεόραση (RTS) μετέδωσε ότι υπάρχουν τραυματίες και στις δύο πλευρές. Ο ΓΓ του υπουργείου 'Άμυνας της Σερβίας Νέμανια Στάροβιτς δήλωσε στην RTS ότι δύο διαδηλωτές φέρουν τραύματα από βλήματα πυροβόλου όπλου. Ο ένας τραυματίας νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση, ανέφερε ο Στάροβιτς.
Το πρακτορείο ειδήσεων Tanjug ανακοίνωσε ότι ένας δημοσιογράφος του τραυματίστηκε όταν έπεσε στα πόδια του χειροβομβίδα κρότου.
Αργά το απόγευμα οι διαδηλωτές αποχώρησαν από το κέντρο της πόλης Ζβέτσαν και ηρέμησε η κατάσταση ωστόσο, όπως μεταδίδουν τα σερβικά ΜΜΕ, η ένταση παραμένει και ο κόσμος ανησυχεί για τις εξελίξεις.
Στο Λεπόσαβιτς, κοντά στα σύνορα με τη Σερβία, ειρηνευτικά στρατεύματα των ΗΠΑ τοποθέτησαν συρματόπλεγμα γύρω από το δημαρχείο για να το προστατεύσουν από εκατοντάδες εξαγριωμένους Σέρβους.
Αργότερα μέσα στην ημέρα οι διαδηλωτές πέταξαν αυγά σε σταθμευμένο αυτοκίνητο που ανήκε στον νέο δήμαρχο της πόλης.
Σε θέσεις μάχης ο σερβικός στρατός
Ο Βούτσιτς, ο οποίος είναι αρχιστράτηγος των σερβικών ενόπλων δυνάμεων, αύξησε την ετοιμότητα του στρατού για μάχη στο υψηλότερο επίπεδο, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο υπουργός Άμυνας Μίλος Βούτσεβιτς.
«Αυτό σημαίνει ότι πριν από τις 2:00 μ.μ. ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των σερβικών ενόπλων δυνάμεων εξέδωσε πρόσθετες οδηγίες για την ανάπτυξη των μονάδων του στρατού σε συγκεκριμένες, καθορισμένες θέσεις», δήλωσε ο Βούτσεβιτς, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ απέκλεισαν επίσης το δημαρχείο στο Ζούμπιν Πότοκ για να το προστατεύσουν από τους εξαγριωμένους Σέρβους της περιοχής, δήλωσαν μάρτυρες.
Ο Ιγκόρ Σίμιτς, αναπληρωτής επικεφαλής της Σερβικής Λίστας, του μεγαλύτερου κόμματος των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου που υποστηρίζεται από το Βελιγράδι, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι ότι τροφοδοτεί τις εντάσεις στον βορρά.
«Μας ενδιαφέρει η ειρήνη. Οι Αλβανοί που ζουν εδώ ενδιαφέρονται για την ειρήνη και μόνο αυτός (ο Κούρτι) θέλει να προκαλέσει χάος», δήλωσε ο Σίμιτς στους δημοσιογράφους στο Ζβέτσαν.
Το πρωί της Δευτέρας η KFOR ανακοίνωσε ότι ενισχύει τις δυνάμεις της σε τέσσερις περιοχές του βόρειου Κοσόβου, λόγω των συμπλοκών στην περιοχή, με σκοπό, όπως επισημαίνει, την ασφάλεια και την ελεύθερη μετακίνηση των μελών όλων των κοινοτήτων.
Η συμφωνία του 2013
Οι Σέρβοι, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου, δεν αποδέχθηκαν ποτέ την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του από τη Σερβία το 2008 και εξακολουθούν να θεωρούν το Βελιγράδι ως πρωτεύουσά τους.
Οι Αλβανοί αποτελούν περισσότερο από το 90% του πληθυσμού του Κοσσυφοπεδίου στο σύνολό του, αλλά οι Σέρβοι του Βορρά απαιτούν εδώ και καιρό την εφαρμογή συμφωνίας του 2013, που συνήφθη με τη μεσολάβηση της ΕΕ, για τη δημιουργία ένωσης αυτόνομων δήμων στην περιοχή τους.
Οι Σέρβοι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στις τοπικές εκλογές του Απριλίου και οι υποψήφιοι των Αλβανών κέρδισαν σε τέσσερις δήμους με σερβική πλειοψηφία -συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Μιτρόβιτσα, όπου δεν αναφέρθηκαν επεισόδια τη Δευτέρα- με ποσοστό συμμετοχής 3,5%.
Ακόμα, απαιτούν από την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου να απομακρύνει τους Αλβανούς δημάρχους από τα δημαρχεία και να επιτρέψει στις τοπικές διοικήσεις που χρηματοδοτούνται από το Βελιγράδι να συνεχίσουν το έργο τους.
Παρέμβαση των ΗΠΑ
Την Παρασκευή, τρεις από τους τέσσερις αλβανικής καταγωγής δημάρχους συνοδεύτηκαν στα γραφεία τους από την αστυνομία, η οποία δέχθηκε πέτρες και απάντησε με δακρυγόνα και κανόνια νερού για να διαλύσει τους διαδηλωτές.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, οι οποίες έχουν υποστηρίξει σθεναρά την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, επέπληξαν την Παρασκευή την Πρίστινα, λέγοντας ότι η επιβολή δημάρχων σε περιοχές με σερβική πλειοψηφία χωρίς λαϊκή υποστήριξη υπονομεύει τις προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων.
Ο Κούρτι υπερασπίστηκε τη θέση της Πρίστινα, γράφοντας στο Twitter μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το Σαββατοκύριακο με τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι «οι εκλεγμένοι δήμαρχοι θα παρέχουν υπηρεσίες σε όλους τους πολίτες».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ίβιτσα Ντάτσιτς δήλωσε στο RTS ότι «δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν δήμαρχοι που δεν έχουν εκλεγεί από τους Σέρβους σε δήμους με σερβική πλειοψηφία».
Μετά τη συνάντηση με τον Κούρτι, ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Κοσσυφοπέδιο Τζέφρι Χοβενιέ δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Ανησυχούμε για τις σημερινές αναφορές σχετικά με τη βία κατά της περιουσίας».
«Είδαμε φωτογραφίες με γκράφιτι σε αυτοκίνητα της KFOR και της αστυνομίας, ακούσαμε για επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων, το καταδικάζουμε αυτό, δεν είναι η κατάλληλη αντίδραση», ανέφερε ο ίδιος.
Πρώτη δημοσίευση: 20:19
Διαβάστε επίσης:
Ένταση στο βόρειο Κόσοβο - Παρεμβάσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ για αποκλιμάκωση
Έκρυθμη η κατάσταση στο Κόσοβο: 25 στρατιώτες της KFOR τραυματίες (pics & vid)
