Μετά τον θάνατο του Ραΐσι, οι εκλογές αποτελούν δύσκολη δοκιμασία για τους κυβερνώντες του Ιράν, καθώς η χαμηλή συμμετοχή ενδέχεται να θέσει υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα του πολιτικού συστήματος.
Το πολιτικό κατεστημένο του Ιράν βρίσκεται αντιμέτωπο με το δίλημμα μεταξύ του ανοίγματος της εκλογικής διαδικασίας και της συμμετοχής μετριοπαθών αντιπάλων ή του περιορισμού των υποψηφίων, που ενδεχομένως να οδηγήσει σε χαμηλή συμμετοχή.
Για δεκαετίες, οι ηγέτες του Ιράν επικαλούνταν την υψηλή προσέλευση των ψηφοφόρων στις εκλογές τους ως απόδειξη της νομιμότητας του πολιτικού συστήματος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Όμως, καθώς, η συμμετοχή των ψηφοφόρων έχει πέσει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, οι επικείμενες εκλογές που θα διεξαχθούν τον Ιούνιο και μετά τον θάνατο του Προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί, θα αναγκάσει το πολιτικό κατεστημένο σε μια απόφαση που δεν θέλει να λάβει.
Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης της χώρας, έχει δύο επιλογές, καθεμία από τις οποίες εγκυμονεί κινδύνους:
Είτε να διασφαλίσει ότι οι προεδρικές εκλογές, τις οποίες το Σύνταγμα ορίζει ότι πρέπει να διεξαχθούν εντός 50 ημερών μετά τον θάνατο του Ραΐσί, θα είναι ανοιχτές σε όλους, με τη συμμετοχή τόσο των σκληροπυρηνικών όσο και των μεταρρυθμιστών. Η επιλογή αυτή ωστόσο θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που επιδιώκει το ιρανικό κατεστημένο.
Είτε, μπορεί να ακολουθήσει τη στρατηγική του παρελθόντος και να αποκλείσει όχι μόνο μεταρρυθμιστές αντιπάλους αλλά ακόμη και μετριοπαθείς υποψήφιους, στελέχη της αντιπολίτευσης. Αυτή η επιλογή μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή συμμετοχή, μια κατάσταση που θα ερμηνευόταν ως καταδίκη του αυταρχικού καθεστώτος.
Η προσέλευση των ψηφοφόρων στο Ιράν βρίσκεται σε πτωτική τροχιά τα τελευταία χρόνια. Το 2016, περισσότερο από το 60% των ψηφοφόρων της χώρας συμμετείχαν στις βουλευτικές εκλογές. Μέχρι το 2020, το ποσοστό έπεσε στο 42%. Παρά τις διαβεβαιώσεις των Ιρανών αξιωματούχων για αύξηση της συμμετοχής στις εκλογές του Μαρτίου, παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα φτάνοντας το 41%.
Μόλις μια εβδομάδα πριν από το θάνατο του Ραΐσί, ο τελευταίος γύρος των κοινοβουλευτικών εκλογών στην Τεχεράνη συγκέντρωσε μόνο το 8% της συμμετοχής. Να σημειωθεί ότι ο Χαμενεΐ έχει αμφισβητήσει τις δυτικές δημοκρατίες για τη χαμηλή συμμετοχή που κυμαινόταν από το 30% έως 40%.
Οι εκλογές αποτελούν επίσης έναν παράγοντα ενδεικτικό για το δημόσιο αίσθημα. Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής τα τελευταία χρόνια ερμηνεύεται ευρέως ως δυσαρέσκεια προς τους κληρικούς και ένα πολιτικό κατεστημένο που γίνεται όλο και πιο σκληροπυρηνικό και συντηρητικό.
