«Πέταξα τη χειροβομβίδα στα πόδια τους». Με αυτή τη φράση φέρεται να περιέγραψε ο πρόεδρος Μακρόν την κίνησή του να ανακοινώσει πρόωρες εκλογές μετά την εντυπωσιακή νίκη που κατέγραψε η ακροδεξιά στις ευρωεκλογές τον Ιούνιο, αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN.
Ήταν ένα «εκρηκτικό στοίχημα» και το αποτέλεσμα της κάλπης αιφνιδίασε τη Γαλλία: Η αριστερή συμμαχία ήρθε πρώτη με 182 έδρες, με την ακροδεξιά να καταλήγει στην τρίτη θέση - σε μια συγκλονιστική ανατροπή σε σχέση με τον πρώτο γύρο των εκλογών.
Στην πλατεία Δημοκρατίας στο Παρίσι το συγκεντρωμένο πλήθος υποδέχθηκε την ανακοίνωση των exit polls με πανηγυρικά χειροκροτήματα και πυροτεχνήματα, με τον έναν να αγκαλιάζει τον άλλον, βγάζοντας επιφωνήματα ανακούφισης: στα μάτια τους η Γαλλία απομακρύνθηκε από το χείλος του γκρεμού.
Η συμμετοχή στις εκλογές της Κυριακής ήταν η μεγαλύτερη εδώ και πάνω από 20 χρόνια. Οι Γάλλοι ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους: δεν ήθελαν να κυβερνήσει τη χώρα η ακροδεξιά.
Ωστόσο, με την ακροαριστερά να απέχει πολύ από τον αριθμό των 289 εδρών που απαιτούνται για να σχηματίσει κυβέρνηση και με έναν αδύναμο πρόεδρο, η γαλλική εθνοσυνέλευση θα είναι περισσότερο κατακερματισμένη παρά ποτέ, σχολιάζει το αμερικανικό δίκτυο.
Το βέβαιο είναι ότι η Γαλλία εισέρχεται σε μια παρατεταμένη περίοδο αστάθειας, δεδομένου ότι τα τρία αντίπαλα κόμματα, τα οποία έχουν διαφορετικές ατζέντες, είτε θα προσπαθήσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού είτε θα βρεθούν σε κατάσταση παράλυσης.
Εμφανώς απογοητευμένος ο προστατευόμενος της Μαρίν Λεπέν, Ζορντάν Μπαρντελά, υποστήριξε ότι η ήττα της παράταξής του οφείλεται στην τακτική που ενορχήστρωσαν Μακρόν και αριστερή συμμαχία με την απόφασή τους να αποσύρουν 200 υποψήφιους βουλευτές από την κούρσα της διαδοχής σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν την ακροδεξιά από το να κερδίσει την πρώτη θέση.
Παρά το γεγονός ότι εντέλει ο Εθνικός Συνασπισμός δεν τα πήγε τόσο καλά όσο προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις, το τελικό αποτέλεσμα παραμένει μια νίκη για τη γαλλική ακροδεξιά. Άλλωστε, η Μαρίν Λεπέν και το κόμμα της σε κάθε εκλογική διαδικασία λαμβάνουν όλο και περισσότερες ψήφους (και έδρες): 8 έδρες το 2017, 89 το 2022 και 143 το 2024 (οι τελευταίες με τη βοήθεια “συμμάχων”).
Η αριστερή συμμαχία, NFP, θα δυσκολευτεί να μιλήσει με κοινή φωνή. Την τελευταία φορά που είχε δημιουργήσει έναν συνασπισμό, το 2022 με το όνομα Nupes, κατέρρευσε λόγω προσωπικών αλλά και πολιτικών διαφορών.
Ο αριστερός συνασπισμός αποτελείται από πέντε διαφορετικά κόμματα: την ακροαριστερή “Ανυπότακτη Γαλλία” του Μελανσόν και το Κομμουνιστικό κόμμα, τα οποία έχουν συνασπιστεί με το κεντροαριστερό κόμμα, τους σοσιαλιστές και τους οικολόγους για να δημιουργήσουν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο.
Πλέον η πρόκληση δεν είναι αν η ακροαριστερά μπορεί να συνασπιστεί εναντίον της ακροδεξιάς, αλλά αν θα μπορέσουν αυτά τα διαφορετικά κόμματα να συνεργαστούν, να συμφωνήσουν ποιος θα είναι πρωθυπουργός από το δικό τους στρατόπεδο, και στη συνέχεια, να βρούν κοινό μέτωπο για τις πολιτικές που θα ακολουθήσουν.
Πώς η αστάθεια μπορεί να έχει διεθνείς επιπτώσεις
Με ένα κοινοβούλιο τόσο πολύ κατακερματισμένο δεν υπάρχει καμία ελπίδα για σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε εσωτερικό επίπεδο. Το καλύτερο που μπορούν να ελπίζουν τα αριστερά κόμματα είναι σε ad hoc συνεργασίες που θα στοχεύουν στην ψήφιση συγκεκριμένων νομοσχεδίων.
Εξίσου δύσκολο είναι να φανταστεί κανείς πώς το σημερινό σχήμα θα επιτρέψει στη Γαλλία να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο όσον αφορά την Ουκρανία. Ο Μακρόν έχει υποσχεθεί ότι θα συνεχίσει τη στήριξη προς την Ουκρανία, ενώ η Λεπέν έχει δηλώσει πως το κόμμα της θα εμποδίσει το Κίεβο να χρησιμοποιήσει όπλα μεγάλου βεληνεκούς που της έχει δώσει η Γαλλία για να χτυπήσει το εσωτερικό της Ρωσίας και ότι θα αντιταχθεί στην αποστολή γαλλικών στρατευμάτων.
Η αριστερά έχει τηρήσει εν γένει σιγή ιχθύος για το θέμα της Ουκρανίας - τα διαφορετικά κόμματα που έχουν δημιουργήσει τον αριστερό συνασπισμό έχουν άλλες απόψεις για το θέμα - με την Ανυπότακτη Αριστερά να τάσσεται κατά αυτού που αποκαλεί "κλιμάκωση" με τη Ρωσία.
Το κεντρώο μπλοκ του Μακρόν δείχνει να αντέχει, έχοντας κερδίσει 163 έδρες. Αν και έχει χάσει περίπου 100 βουλευτές, το αποτέλεσμα είναι πολύ καλύτερο απ’ ό,τι προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις,
Το στοίχημα του Μακρόν, μπορεί να κράτησε την ακροδεξιά μακριά από την εξουσία, από την άλλη όμως μπορεί να βυθίσει τη χώρα σε χάος. Η Γαλλία διανύει μια περίοδο αβεβαιότητας με τα μάτια του κόσμου να είναι στραμμένα στο Παρίσι το οποίο ετοιμάζεται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε τρεις εβδομάδες.
