Έντεκα μήνες μετά την έναρξη του πολέμου και τους απάνθρωπους βομβαρδισμούς αμάχων στην Ουκρανία, ο Βλαντίμιρ Πούτιν, επέλεξε στο πρωτοχρονιάτικό του διάγγελμα να μιλήσει για τις αρετές της αλήθειας, της αλληλεγγύης και της αγαθοεργίας.
Ο διάσημος Ρώσος φιλόσοφος Μιχαήλ Επστάιν, στηλιτεύει το διάγγελμα, χρησιμοποιώντας ως παραβολή ένα διήγημα του σπουδαίου Ρώσου συγγραφέα Δανιήλ Χαρμς.
Την μετάφραση από τα ρωσικά έχει επιμεληθεί ο Δημήτρης Τριναταφυλλίδης.
Ακολουθεί η ανάρτηση του Μιχαήλ Επστάιν
Τελικά, βρήκα τη δύναμη να παρακολουθήσω το πρωτοχρονιάτικο διάγγελμα του Πούτιν. Και ως φιλόλογος, δεν απογοητεύτηκα. Αρκεί να μην προκαλούσε αυτή την χλαπαταγή με τα όπλα! Μίλησε, όμως, για την καλοσύνη, την αγαθοεργία, την ευαισθησία, την αγάπη για τα παιδιά και τους γέρους και για άλλες, διεθνώς φημισμένες, αρατές του λαού του.
Αυτό μου θύμισε ένα μικρό διήγημα του Δανιήλ Χαρμς με τίτλο «Ο Γκριγκόριεφ και ο Συμεόνοφ», το οποίο έγραψε στα μέσα της δεκαετίας του 1930.
«Γκριγκόριεφ (χαστουκίζοντας τον Συμεόνοφ): Ήρθε, λοιπόν, ο χειμώνα. Ώρα να ανάψουμε το τζάκι. Τι λέτες
Συμεόνοφ: Κατά τη γνώμη μου, αν αντιμετωπίσουμε σοβαρά την παρατήρησή σας, τότε, όντως, ήρθε η ώρα να ανάψουμε το τζάκι.
Γκριγκόριεφ (χαστουκίζοντας τον Συμεόνοφ): Ο χειμώνας, κατά τη γνώμη σας, φέτος, θα είναι ζεστός ή κρύος;
Συμεόνοφ: Βέβαια, αν κρίνουμε από το γεγονός πως το καλοκαίρι είχαμε πολλές βροχές, τότε ο χειμώνας θα είναι κρύος. Όταν βρέχει το καλοκαίρι, τότε ο χειμώνας είναι κρύος.
Γκριγκόριεφ (χαστουκίζοντας τον Συμεόνοφ): Για μένα ποτέ δεν κάνει κρύο.»
... το διήγημα συνεχίζεται έτσι μέχρι που καταλήγει...
«Γκριγκοριεφ (χτυπώντας τον Συμεόνοφ με το τακούνι του): Μίλα, μίλα. Σ’ ακούω.
Συμεόνοφ (σωριασμένος ανάσκελα): Ωχ.»
Αν εξετάσουμε αυτή την «ευγενική συζήτηση για τον καιρό», είναι πληκτική και προβλέψιμη. Ήρθε ο χειμώνας, ώρα να ανάψουμε το τζάκι... Το σημαντικό, όμως, είναι οι παρατηρήσεις. Κατά τη διάρκεια μίας εγκάρδιας συζήτησης ο ένας ήρωας σκοτώνει τον άλλο. Έτσι και το διάγγελμα του προέδρου αρχίσει να γίνεται εντυπωσιακό, αν συμπληρωθεί με τις αντίστοιχες παρατηρήσεις. Θα χρησιμοποιήσω το χρονικό της ίδιας εκείνης ημέρας, της 31ης Δεκεμβρίου 2022, όταν ο πρόεδρος απηύθυνε το διάγγελμά του. Θα παραθέτω αποσπάσματα από την ειδησεογραφία και από το διάγγελμα.
Βλαντίμιρ Πούτιν (ως αποτέλεσμα των ρωσικών επιθέσεων στο Κίεβο στις 31 Δεκεμβρίου καταστράφηκαν πολυκατοικίες... δύο σχολεία... ένα παιδικός σταθμός... έχασαν τη ζωή του δύο άνθρωποι και 20 τραυματίστηκαν): Κατά τη χρονιά που τελειώνει, στο λαό μας αναδείχτηκαν σημαντικές ιδιότητες, όπως η αγαθοεργία, η αλληλεγγύη και η ανταπόκριση. Θέλω να σας ευχαριστήσω για την ευαισθησία, την υπευθυνότητα και την καλοσύνη.
Βλαντίμιρ Πούτιν: (στην πόλη Χμελνίσκι, εξαιτίας των βομβαρδισμών τραυματίστηκαν επτά άτομα, τρία εκ των οποίων βαριά... Στην πόλη Ζαπορόζιε, ως αποτέλεσμα πυραυλικής επίθεσης τραυματίστηκαν τέσσερα άτομα, ένα εκ των οποίων νοσηλεύεται σε ΜΕΘ): Η Πρωτοχρονιά ήταν και παραμένει για όλους μία αγαπημένη γιορτή και διαθέτει το μαγικό χάρισμα να αναδεικνύει στους ανθρώπους τις καλύτερες πλευρές τους, να πολλαπλασιάζει τη σημασία των παραδοσιακών, οικογενειακών αξιών, την ενέργεια της μεγαλοθυμίας, της εμπιστοσύνης και της γενναιοδωρίας.
Βλαντίμιρ Πούτιν (ως αποτέλεσμα πολλαπλών πυραυλικών επιθέσεων καταστράφηκαν ολοσχερώς ή επλήγησαν διάφορες υποδομές, πράγμα που οδήγησε σε διακοπές ρεύματος, νερού και θέρμανσης, σε πολλές πόλεις της Ουκρανίας): Υποδεχόμενοι τη νέα χρονιά, όλοι επιδιώκουν να προσφέρουν χαρά στους οικείους τους, να τους ζεστάνουν με την προσοχή και τη θέρμη της ψυχής τους, να τους δωρίσουν αυτό που ονειρεύονταν, να δουν τον ενθουσιασμό στα μάτια των παιδιών, να νιώσουν πόσο συγκινητικά ευγνώμονοι είναι για την προσοχή οι γονείς, οι μεγαλύτερες γενιές, οι οποίοι ξέρουν να εκτιμούν αυτούς τους σπόρους της ευτυχίας.
Βλαντίμιρ Πούτιν (στις 31 Δεκεμβρίου η Ρωσία βομβάρδισε την Ουκρανία. Εκτοξεύτηκαν περισσότεροι από 20 βαλλιστικοί πύραυλοι από βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς ΤU-95 από την περιοχή της Κασπίας θάλασσας και από επίγειες βάσεις): Φίλοι μου, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να αφήσουμε πίσω μας τα αισθήματα των προσβολών και των παρεξηγήσεων, να πούμε στους αγαπημένους μας για τα τρυφερά μας αισθήματα, για την αγάπη, για το πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε ο ένας τον άλλο, πάντα, ανά πάσα στιγμή. Είθε αυτά τα εγκάρδια λόγια και τα ευγενικά αισθήματα να τους προσφέρουν μεγαλύτερη ψυχική δύναμη... Χρόνια πολλά για το νέο έτος, αγαπητοί φίλοι!
Μήπως δεν είναι ξεκάθαρα σαν τον Χαρμς;
Μόνο που η Ουκρανία δεν είναι Συμεόνοφ, δεν αφήνει να την εξοντώσουν, αλλά με δύναμη και αποφασιστικότητα αντιστέκεται. Θα ζήσουμε μέχρι το τέλος της ιστορίας και θα δούμε ποιος θα πει «Ωχ!»
Μετάφραση από τα Ρωσικά Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης
Ο Μιχαήλ Επστάιν, σήμερα Καθηγητής Πολιτισμικής Θεωρίας και Ρωσικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Emory των Η.Π.Α., με μακρόχρονη πορεία στον ακαδημαϊκό χώρο, είναι από τους πλέον φημισμένους και διεθνώς αναγνωρισμένους θεωρητικούς του Πολιτισμού και της Λογοτεχνίας, ειδήμων της Ρωσικής φιλοσοφίας και λογοτεχνίας, με ερευνητικά ενδιαφέροντα που εκτείνονται από τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες και τον Μεταμοντερνισμό έως τη Σημειωτική και τη γλωσσική εξέλιξη.
Για τον Δανιήλ Χαρμς, διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.liberal.gr/apopsi/i-trela-enos-logikoy-anthropoy
