Η πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ φάνταζε σχεδόν απίθανη μόλις πριν μια βδομάδα, όταν οι αντάρτες ξεκίνησαν τις επιθέσεις τους κατά του καθεστώτος, από τη βάση τους στην Ιντλίμπ, στη βορειοδυτική Συρία.
Οι νέες εξελίξεις αποτελούν σημείο καμπής για την πορεία της Συρίας από εδώ και στο εξής, καθώς ο Άσαντ ήταν στην εξουσία από το 2000, μετά το θάνατο του πατέρα του, ο οποίος ήταν στην εξουσία ήδη για 29 χρόνια.
Ο Άσαντ θα μείνει για πάντα χαραγμένος στη μνήμη μας ως ο άνθρωπος που κατέστειλε βίαια τις ειρηνικές διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος του το 2011, οι οποίες οδήγησαν σε εμφύλιο πόλεμο. Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι σκοτώθηκαν, ενώ έξι εκατομμύρια άλλοι έγιναν πρόσφυγες.
Με τη βοήθεια της Ρωσίας και του Ιράν, συνέτριψε τους αντάρτες και συνέχισε στην εξουσία. Η Ρωσία χρησιμοποίησε την τρομερή αεροπορική της δύναμη, ενώ το Ιράν έστειλε στρατιωτικούς συμβούλους στη Συρία και η Χεζμπολάχ έστειλε στρατό.
Αυτή η βοήθεια δεν ήταν αρκετή αυτήν τη φορά. Οι σύμμαχοί του, απασχολημένοι με τις δικές τους υποθέσεις, τον εγκατέλειψαν ουσιαστικά. Χωρίς τη βοήθειά τους, τα στρατεύματά του ήταν ανίκανα - και, σε ορισμένα σημεία, προφανώς απρόθυμα - να σταματήσουν τους αντάρτες, υπό την ηγεσία της ισλαμιστικής ομάδας Χαγιάτ Ταχίρ αλ Σαμ (HTS).
Πρώτον, κατέλαβαν το Χαλέπι, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, την περασμένη εβδομάδα, σχεδόν χωρίς αντίσταση. Στη συνέχεια, τη Χάμα και λίγες ημέρες αργότερα, το βασικό κέντρο της, τη Χομς. Με τους αντάρτες να προελαύνουν επίσης από τα ανατολικά και τα νότια, η επίθεση απομόνωσε τη Δαμασκό. Μέσα σε λίγες ώρες, οι ένοπλοι εισήλθαν στην πρωτεύουσα, την έδρα της εξουσίας του Άσαντ.
Πηγή: ΑP
Χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες βγήκαν στους δρόμους πολλών πόλεων, τόσο της Ανατολής όσο και της Δύσης, για να πανηγυρίσουν τη διάλυση του καθεστώτος.
Από το Βερολίνο και τη Βόννη έως την Κοπεγχάγη, και από το Παρίσι έως την Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη, συνολικά χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες έσπευσαν να γιορτάσουν την κατάρρευση του παλαιού καθεστώτος.
Το ζήτημα του επαναπατρισμού των Σύρων έρχεται στην επιφάνεια μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Πάνω από 6 εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες (ή το 26% του πληθυσμού πριν από τον πόλεμο) ζουν εκτός χώρας, συν περίπου 7,4 εκατομμύρια που είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι.
«Σύροι σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν την πτώση του Aσαντ», έγραφε στις 8 Δεκεμβρίου το πρακτορείο Reuters, παρουσιάζοντας φωτογραφίες από τους εορτασμούς που έλαβαν χώρα σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις.
Σύμφωνα με όσα ίσχυαν έως και πριν από λίγες εβδομάδες (στοιχεία Νοεμβρίου 2024), η πλειονότητα που διέφυγε στο εξωτερικό πήγε σε γειτονικές χώρες.
Η Τουρκία είναι μακράν η πρώτη χώρα υποδοχής με βάση τα στοιχεία ως τα τέλη του 2024 με περισσότερους από 3 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που αντιπροσώπευαν το 3,5% του πληθυσμού της Τουρκίας, σύμφωνα με την UNHCR, μπροστά από τον Λίβανο (783.000 ή 14,8% του πληθυσμού της χώρας), την Ιορδανία (632.000 ή 5,75% του πληθυσμού), το Ιράκ (287.000 ή 0,64% των κατοίκων) και την Αίγυπτο (158.000 ή 0,15% του πληθυσμού).
Συγκριτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει το Al Jazeera επικαλούμενο ως πηγή την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), οι Σύροι εγγεγραμμένοι ως πρόσφυγες υπολογίζονταν σε περίπου 720.000 στη Γερμανία, 98.000 στην Αυστρία, 87.000 στη Σουηδία, 66.000 στην Ολλανδία και 50.000 στην Ελλάδα.
Την ίδια στιγμή, πολλές χώρες της Ευρώπης έσπευσαν να ανακοινώσουν, αυτήν την εβδομάδα, ότι σταματούν να δέχονται νέες αιτήσεις ασύλου από Σύρους αλλά και ότι παγώνουν, κάποιες εξ αυτών, πολλές από τις αιτήσεις που ήταν υπό εξέταση. Ελλάδα, Γερμανία, Ιταλία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Βέλγιο και Αυστρία είναι μεταξύ χωρών που κινούνται προς μια τέτοια κατεύθυνση.
Τι θα κάνουν, όμως, οι Σύροι πρόσφυγες που έχουν ήδη βρει καταφύγιο εκτός των συνόρων, τώρα που ο Ασαντ έπεσε; Προτίθενται, άραγε, να επιστρέψουν στη Συρία; Κι αν ναι, άμεσα ή σε βάθος χρόνου, ανάλογα με τις από εδώ και πέρα εξελίξεις; Θα υποχρεωθούν, άραγε, κάποια στιγμή να επιστρέψουν, καθώς θα σταματήσουν να αντιμετωπίζονται ως πρόσφυγες;
«Τι σημαίνουν τα πρόσφατα γεγονότα στη Συρία για τους Σύρους πρόσφυγες; Ύστερα από 14 χρόνια συγκρούσεων, οι πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία δημιούργησαν ελπίδες ότι η κρίση μπορεί τελικά να επιλυθεί, αλλά το μέλλον παραμένει αβέβαιο», σημειώνει στον ιστοχώρο της η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
Πηγή: AP /Khalil Hamra
Θα τελειώσει η προσφυγική κρίση, αν επιστρέψουν οι Σύροι; - Τι λέει ο γερμανικός Τύπος;
Ένα από τα ερωτήματα που προέκυψαν σχεδόν απευθείας μετά την πτώση του Άσαντ είναι ποιος θα είναι ο αντίκτυπος της νέας κατάστασης που διαμορφώνεται στη Συρία στο μεταναστευτικό.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η Deutsche Welle, η γερμανική εφημερίδα Bild γράφει, με τίτλο «Πολλοί μιλούν ήδη για επιστροφή στη Συρία»: «Ο Σύρος Φεράς Ρασίντ κατέφυγε στη Γερμανία το καλοκαίρι του 2015 μέσω Ελλάδας και της Βαλκανικής Οδού. Έχει ενσωματωθεί στην κοινωνία και ζει με την οικογένειά του στο Κάσελ».
Η εφημερίδα παρατηρεί: «Ο σήμερα 34χρονος εγκατέλειψε την πατρίδα του, όταν εκείνη βρισκόταν στη δίνη του εμφυλίου. Το ριψοκίνδυνο ταξίδι τον οδήγησε από το Χαλέπι, το οποίο πολιορκούνταν τον Αύγουστο του 2015, στο νησί της Κω και από εκεί στη Γερμανία».
Όταν η γυναίκα του τού είπε την Κυριακή το πρωί ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ έφυγε από τη χώρα, δεν μπορούσε να το πιστέψει. : «Περιμένουν πρώτα πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Οι επόμενοι μήνες είναι κρίσιμοι. Ίσως, είναι μια λύση για την προσφυγική κρίση που βιώνει η Ευρώπη», καταλήγει, μιλώντας στην Bild.
«Θεωρείται ωστόσο δεδομένο ότι η απόφαση για επιστροφή θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη για όσους έχτισαν μια νέα ζωή στη Γερμανία και θα πρέπει να ξεκινήσουν πάλι από το μηδέν στη Συρία», καταλήγει η Bild.
Πηγή: AP /Khalil Hamra
Από την άλλη πλευρά, η εφημερίδα, Frankfurter Allgemeine Zeitung σε δημοσίευμά της, με τίτλο: «Ο Νετανιάχου επιβεβαιώνεται», σχολιάζει: «Το γεγονός ότι και πάλι ένας απεσταλμένος του ΟΗΕ επικρίνει τις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Συρία δεν αποτελεί έκπληξη, δείχνει όμως έλλειψη διορατικότητας. Κανείς δεν μπορεί να έχει συμφέρον τα όπλα του ανατραπέντος καθεστώτος Άσαντ, ενδεχομένως ακόμα και χημικά, να πέσουν στα χέρια ισλαμιστών ή άλλων ομάδων, των οποίων οι στόχοι είναι άγνωστοι».
