Τι θα συμβεί αν αποσυρθεί ο Τζο Μπάιντεν;
AP Photo/Joe Lamberti
AP Photo/Joe Lamberti

Τι θα συμβεί αν αποσυρθεί ο Τζο Μπάιντεν;

Με τις πιέσεις προς τον Τζο Μπάιντεν να εντείνονται κάθε λεπτό που περνάει, το ερώτημα μοιάζει να μην είναι πλέον αν, αλλά πότε θα παραιτηθεί από την υποψηφιότητα για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Και αν υπάρχει ένα θετικό από τον αναβρασμό που προκλήθηκε μετά την καταστροφική εμφάνιση στο ντιμπέιτ με τον Ντόναλντ Τραμπ, είναι πως οι Δημοκρατικοί ήρθαν αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα τον Ιούνιο κι όχι εβδομάδες πριν από την αναμέτρηση στην κάλπη, όταν συνήθως διεξάγονται οι τηλεμαχίες.

Μπορεί τα χρονικά περιθώρια να είναι στενά, όμως χρόνος υπάρχει. Ήδη, τα κορυφαία στελέχη της παράταξης έχουν μεταβολίσει το μήνυμα και τώρα μένει ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν να πάρει την τελική απόφαση.

Η οικειοθελής απόσυρση του Τζο Μπάιντεν από τη μάχη για την προεδρία των ΗΠΑ είναι το πιο ρεαλιστικό σενάριο, αν και όχι το μόνο, για την επόμενη ημέρα της προεδρικής υποψηφιότητας των Δημοκρατικών. Το καταστατικό προβλέπει ότι εφόσον ένας υποψήφιος έχει λάβει επίσημα το χρίσμα, για να αντικατασταθεί είτε θα πρέπει να συναινέσει για οικειοθελή αποχώρηση, είτε να έχει σοβαρό πρόβλημα υγείας που τον καθιστά μη ικανό να διεκδικήσει την προεδρία, ή σε περίπτωση θανάτου του.

Στην περίπτωση που ενδώσει στις πιέσεις και αποσυρθεί ο Τζο Μπάιντεν, οι Δημοκρατικοί θα κληθούν να συσπειρώσουν δυνάμεις γύρω από έναν νέο υποψήφιο, ώστε η μετάβαση να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλή. Στην περίπτωση αυτή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα ονοματίσει την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις ως υποψήφια για την προεδρία. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτομάτως η Χάρις θα λάβει το χρίσμα, ούτε ότι αυτό το σενάριο είναι το μοναδικό για το πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα.

Πώς θα γίνει η επιλογή διαδόχου

Παρότι η Κάμαλα Χάρις θεωρείται το φαβορί για την αντικατάσταση Μπάιντεν, οι αντιπρόσωποι που θα κληθούν να εγκρίνουν το χρίσμα στο συνέδριο του Αυγούστου στο Σικάγο έχουν δικαίωμα να υποστηρίξουν όποιον υποψήφιο επιθυμούν -εφόσον βέβαια υπάρξουν περισσότερες υποψηφιότητες.

Ο Τζο Μπάιντεν έχει αυτή τη στιγμή τη στήριξη 3.894 από τους περίπου 4.000 αντιπροσώπους. Αν οι Δημοκρατικοί δεν καταφέρουν να συσπειρωθούν γύρω από ένα πρόσωπο, τότε το κόμμα μπορεί να οδηγηθεί σε ένα ανοιχτό Συνέδριο (κάτι που δεν έχει συμβεί από το 1968), όπου αναμένεται να ξεσπάσει σκληρή διαμάχη μεταξύ των υποψηφίων και νικητής θα αναδειχθεί εκείνος που θα κερδίσει την πλειοψηφία των αντιπροσώπων. Προκειμένου να αποφευχθεί μια τέτοια οδυνηρή εξέλιξη, οι ηγέτες των Δημοκρατικών προσανατολίζονται στη διεξαγωγή ενός μίνι-προκριματικού στις αρχές Αυγούστου ώστε να «μετρηθούν» πρόσωπα και ποσοστά, με στόχο το Συνέδριο στις 19 Αυγούστου να εκπέμψει κλίμα ενότητας καθώς θα αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τις κάλπες του Νοεμβρίου.

Αν ο Τζο Μπάιντεν δεν αποσυρθεί οικειοθελώς, αλλά οι Δημοκρατικοί θέλουν να πάνε στις εκλογές με άλλη υποψηφιότητα, θα πρέπει να «διαβάσουν» το καταστατικό με δημιουργικό τρόπο. «Όλοι οι εκπρόσωποι της Εθνικής Συνέλευσης που δεσμεύονται σε έναν προεδρικό υποψήφιο θα πρέπει με πλήρη συνείδηση [του καθήκοντός τους] να αντικατοπτρίζουν τα αισθήματα εκείνων που τους εξέλεξαν» επισημαίνεται. Θεωρητικά, σημειώνουν οι New York Times, η φράση «πλήρη συνείδηση [του καθήκοντός τους]» μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να ταχθούν υπέρ άλλου υποψηφίου -και όχι του Μπάιντεν.

Ωστόσο τέτοιου είδους «ανταρσία» θα ήταν μια ακραία εξέλιξη και σοβαρό πλήγμα για έναν πρόεδρο. Για να υλοποιηθεί αυτό το μάλλον απίθανο σενάριο με τον πιο ανώδυνο τρόπο, θα χρειαζόταν οι ηγέτες της παράταξης να επιλέξουν έναν υποψήφιο που θα συγκεντρώσει τις ψήφους (ή την πρόθεση ψήφου έστω) των 4.000 αντιπροσώπων.

Η Χάρις και οι άλλοι

Φαβορί για τη διαδοχή Μπάιντεν στην κούρσα για την προεδρία είναι η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις, δεδομένου ότι θα θεωρηθεί συνέχεια της υποψηφιότητάς του. Επιπλέον είναι ένα πρόσωπο γνωστό σε όλους τους Αμερικανούς, ενώ ως Αφροαμερικανίδα γυναίκα θεωρείται προνομιακή επιλογή για την παράταξη. Οι επικριτές της υποστηρίζουν πως δεν είχε μια επιτυχημένη θητεία, ότι είναι ένα αδιάφορο έως μη συμπαθές πρόσωπο για τους Αμερικανούς ψηφοφόρους, ενώ υπάρχουν καταγγελίες εναντίον της για κακό κλίμα και τοξική συμπεριφορά έναντι των συνεργατών της. Πάντως, στην περίπτωση που ο Τζο Μπάιντεν την ανακοινώσει ως αντικαταστάτριά του, η Χάρις θα έχει πρόσβαση στους πόρους της προεκλογικής εκστρατείας τους, διαφορετικά τα χρήματα θα εισρεύσουν στα ταμεία του κόμματος (οι προεκλογικές δωρεές είναι ονομαστικές και δεν μπορούν να μεταβιβαστούν σε άλλο πρόσωπο).

Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Γκάβιν Νιούσομ, είναι η δεύτερη πιο πιθανή υποψηφιότητα για τη διαδοχή Μπάιντεν. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των Δημοκρατικών και επικοινωνιακά χαρισματικός. Ως αβαντάζ θεωρείται το γεγονός ότι κινείται στο ίδιο πλαίσιο θέσεων με εκείνο του προέδρου και είναι ένας από τους θερμότερους υποστηρικτές του. Οι επικριτές του τού καταλογίσουν την κακή διαχείριση των mega-πυρκαγιών και της κλιματικής κρίσης. 

Ο κυβερνήτης του Ιλινόι, Τζέι Ρόμπερτ Πρίτσκερ, είναι μάλλον το outsider. Πρόκειται για έναν επιχειρηματία που κέρδισε την πολιτεία του Ιλινόι για τους Δημοκρατικούς το 2019, και οι θέσεις του είναι ιδιαίτερα προοδευτικές -τοποθετείται στην «αριστερή» πτέρυγα του κόμματος κάτι που θεωρητικά αποξενώνει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους. Εκτός αυτού, δεν είναι ιδιαίτερα αναγνωρίσιμος.

Η κυβερνήτης του Μίσιγκαν, Γκρέτσεν Γουίτμερ, εξασφάλισε το 2019 την πολιτεία του Οχάιο (που κρίνει τις προεδρικές εκλογές εδώ και δεκαετίες). Έχει πλούσια πολιτική εμπειρία ενώ έχει υπηρετήσει ως κατήγορος στο πολιτειακό δικαστικό σώμα. Επιπλέον, έχει δείξει ότι είναι σε θέση να συνεργαστεί τόσο με Δημοκρατικούς, όσο και με Ρεπουμπλικανούς. Πολιτικά πρόσκειται στην προοδευτική πτέρυγα της παράταξης. Μια ομάδα ακροδεξιών ακτιβιστών είχε συνωμοτήσει για την απαγωγή της, λόγω των περιοριστικών μέτρων που είχε επιβάλει την εποχή έξαρσης του Covid.

Άλλα ονόματα που έχουν ακουστεί και μετρηθεί από τις εταιρίες δημοσκοπήσεων ως πιθανοί αντικαταστάτες του Μπάιντεν είναι ο υπουργός Μεταφορών Πιτ Μπούτιτζιγκ, ο γερουσιαστής του Νιου Τζέρζι Κόρι Μπούκερ, ο κυβερνήτης της Πενσιλβάνια Τζος Σαπίρο, ο κυβερνήτης του Κεντάκι Άντι Μπεσίαρ, αλλά και η πρώην Πρώτη Κυρία Μισέλ Ομπάμα -που παγίως μπαίνει στη λίστα των υποψηφίων παρά το γεγονός ότι έχει ξεκαθαρίσει εδώ και χρόνια ότι δεν ενδιαφέρεται για το αξίωμα.

Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Αν και δεν θεωρείται ιδιαίτερα δημοφιλής, η Κάμαλα Χάρις είναι η πιο δυνατή υποψηφιότητα των Δημοκρατικών σύμφωνα με τις μετρήσεις. Για την ακρίβεια θεωρείται ότι έχει σχεδόν το ίδιο ποσοστό με τον Τζο Μπάιντεν έναντι του Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με την Washington Post, ο μέσος όρος 11 δημοσκοπήσεων μετά το ντιμπέιτ καταδεικνύει ότι ο Τραμπ προηγείται του Μπάιντεν με 1,9 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ της Χάρις με 1,5. Δημοσκόπηση του Ipsos πριν από λίγες ημέρες έδειξε ότι το 29% των ψηφοφόρων των Δημοκρατικών τάσσονται υπέρ της Χάρις για το χρίσμα, το 7% προτιμά τον Γκάβιν Νιούσομ, το 4% την Μισέλ Ομπάμα και από 3% συγκεντρώνουν ο Πιτ Μπούτιτζιγκ και η Γκρέτσεν Γουίτμερ.

Κανένας από τους υποψηφίους διαδόχους του Μπάιντεν δεν δείχνει να έχει «ρεύμα» τέτοιο που να μπορεί να νικήσει τον Ντόναλντ Τραμπ. Πάντως, μια έκπληξη ίσως «κρύβεται» στη συνένωση δυνάμεων της Χίλαρι Κλίντον με την Κάμαλα Χάρις. Σύμφωνα με έρευνα της Bendixen & Amandi, που επικαλείται το Forbes, κατά την οποία μετρήθηκαν όλοι οι πιθανοί διάδοχοι του Μπάιντεν και πώς θα τα πήγαιναν κόντρα στον Τραμπ, το ζευγάρι Χίλαρι Κλίντον για την προεδρία και Κάμαλα Χάρις για την αντιπροεδρία θα κέρδιζε τον πρώην πρόεδρο με 43%-40%. Παράλληλα, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos, ένα «θαύμα» θα μπορούσε να κάνει η Μισέλ Ομπάμα με 50% έναντι 39% του Ντόναλντ Τραμπ.