Με το ανατολίτικο παζάρι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς άρση του βέτο που κραδαίνει επί 16 μήνες για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ να θεωρούνταν ήδη δεδομένο κατά την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής του Βίλνιους, το νέο περιστατικό διαμαρτυρίας με την καύση αντιτύπου του Κορανίου έξω από τέμενος της Στοκχόλμης εξοργίζει την Άγκυρα και έρχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο μία εν εξελίξει σκληρή και πολυμέτωπη διαπραγμάτευση.
Καθώς η «κλεψύδρα» εν όψει του Βίλνιους αδειάζει, οι πιέσεις στον Ερντογάν να ανάψει το «πράσινο φως» στην ένταξη της Σουηδίας κατά τη Σύνοδο της 11ης-12ης Ιουλίου έχουν χτυπήσει πλέον «κόκκινο».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πρωτίστως, και οι ΝΑΤΟϊκοί εταίροι προσπαθούν εναγωνίως να αποφύγουν να βρεθούν στην κατ’ ελάχιστο αμήχανη θέση να «δουν» στο Βίλνιους να χάνεται ο διακηρυγμένος στόχος για την από κοινού ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, γεγονός που αξιωματούχοι της Συμμαχίας φοβούνται ότι στα μάτια των αντιπάλων τους, και ιδίως της Ρωσίας, θα εκληφθεί ως ταπείνωση ή αδυναμία του ΝΑΤΟ.
Έχοντας ήδη προχωρήσει σε τροποποιήσεις στην αντιτρομοκρατική νομοθεσία της έως σημείου που να μην παραβιάζεται σαφώς το Κράτος Δικαίου (κάτι που σε κάθε περίπτωση δεν… απασχολεί τον Ερντογάν), η Σουηδία δηλώνει, διά του πρωθυπουργού της Ουλφ Κρίστερσον, ότι έχουν ικανοποιηθεί όλες οι προϋποθέσεις βάσει του μνημονίου της Μαδρίτης. Τονίζει ότι θέλει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ έως τον Ιούλιο, και προσβλέπει στις συνομιλίες της 6ης Ιουλίου σε υψηλό διπλωματικό επίπεδο στην έδρα του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες, για να ξεπεραστούν οι τουρκικές αντιρρήσεις, αν και αναγνωρίζει πως αυτό μπορεί τελικά να μην συμβεί πριν το Βίλνιους.
Με το βλέμμα στον Τούρκο πρόεδρο, η Σουηδία δηλώνει σταθερά ότι η ελευθερία της έκφρασης είναι κατοχυρωμένη διά του Συντάγματός της. Ως προς τη συγκέντρωση της Τετάρτης, που περιλάμβανε καύση αντιτύπου του Κορανίου, αποσαφηνίστηκε εκ μέρους της σουηδικής αστυνομίας πως η σχετική άδεια δόθηκε ακριβώς σε συνάρτηση με τη νομοθεσία για την ελευθερία της έκφρασης και διότι οι κίνδυνοι για την ασφάλεια «δεν ήταν της φύσεως που να δικαιολογούν, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, την απόρριψη του αιτήματος [σ.σ. για τη συγκεκριμένη διαμαρτυρία με την καύση του Κορανίου]».
Λίγες ώρες πριν το περιστατικό, ο Ταγίπ Ερντογάν είχε ήδη δηλώσει σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, ότι η Σουηδία έχει καταγράψει κάποια πρόοδο, αλλά κατά την άποψή του όχι αρκετή. Και σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, την περασμένη Κυριακή είχε απορρίψει εν πολλοίς ως «άνευ σημασίας» τις τροποποιήσεις στη σουηδική αντιτρομοκρατική νομοθεσία, επιμένοντας στα περί υπόθαλψης από τη σκανδιναβική χώρα Κούρδων «τρομοκρατών» και γκιουλενιστών, στους οποίους επιτρέπει και να οργανώνουν διαδηλώσεις κατά της Τουρκίας.
Ο ίδιος ο Ερντογάν δεν σχολίασε την καύση του αντιτύπου του Κορανίου -από μεμονωμένο πρόσωπο στο πλαίσιο μικρής συγκέντρωσης που πραγματοποιήθηκε ανήμερα της μουσουλμανικής Γιορτής των Θυσιών (Εΐντ αλ-Άντχα), ωστόσο υπήρξε κύμα οργισμένων δηλώσεων εκ μέρους του υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, του επικεφαλής της διεύθυνσης επικοινωνίας της προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν, υπουργών και αξιωματούχων του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).
«Απεχθή ενέργεια» την πρώτη ημέρα του «ευλογημένου Εΐντ αλ-Άντχα» κατήγγειλε ο Χακάν Φιντάν, λέγοντας ότι είναι «απαράδεκτο να επιτρέπονται αντι-ισλαμικές διαδηλώσεις στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης», προσθέτοντας ότι το «να αποστρέφεις το βλέμμα σε τέτοιες ενέργειες σε καθιστά συνένοχο». Σε ανάλογο περιεχόμενο και τόνο, η δήλωση του Φαχρετίν Αλτούν: «Όσοι επιδιώκουν να γίνουν σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ, δεν μπορούν να ανέχονται ή να επιτρέπουν καταστροφικές συμπεριφορές ισλαμοφοβικών και ξενοφοβικών τρομοκρατών».
Οι τόνοι της Τουρκίας εναντίον της Σουηδίας ανέβηκαν κατακόρυφα τον Ιανουάριο μετά το κάψιμο αντίτυπου του Κορανίου από ακροδεξιά στοιχεία έξω από την τουρκική πρεσβεία στην Στοκχόλμη. Το περιστατικό πυροδότησε οργή στην Άγκυρα, με διαδηλωτές να βγαίνουν στους δρόμους της τουρκικής πρωτεύουσας και να καίνε σε απάντηση τη σουηδική σημαία έξω από την πρεσβεία της σκανδιναβικής χώρας.
Στα τέλη Μαρτίου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έφθασε κατά κάποιο τρόπο να επιβάλει στην πράξη την αποσύνδεση της πορείας της Φινλανδίας και της Σουηδίας προς τους κόλπους του ΝΑΤΟ, ξεμπλοκάροντας μεν την ένταξη του Ελσίνκι ως ένδειξη «πίστης» και εκπλήρωσης δεσμεύσεων έναντι της Συμμαχίας, κρατώντας δε τη Στοκχόλμη σε καθεστώς «ομηρίας» ως διαπραγματευτικό «χαρτί» έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δύσης.
Φύλαξε για την επαύριο των τουρκικών προεδρικών εκλογών -από τις οποίες τελικά εξήλθε ισχυρότερος- το «χαρτί» της Σουηδίας, το οποίο και επιχειρεί να εξαργυρώσει με την απόκτηση των μαχητικών F-16 και την αναβάθμιση του υπάρχοντος στόλου (που δεν αρχίζει όμως και τελειώνει με την κυβέρνηση Μπάιντεν, αλλά με το Κογκρέσο), αλλά και όσον αφορά τη αμερικανική στήριξη στους Κούρδους που μάχονται το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία.
Διαβάστε επίσης
Μακρόν: Kαλεί Τουρκία και Ουγγαρία να πουν «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ
Τετραμερής συνάντηση Σουηδίας -Τουρκίας - Φινλανδίας - ΝΑΤΟ στις 6 Ιουλίου
Τουρκία: Οργισμένες αντιδράσεις για το κάψιμο του Κορανίου στη Σουηδία
Σουηδία: Γιατί η αστυνομία επέτρεψε μια ακόμα καύση Κορανίου
