Τι συμβολίζει η γαλάζια σταγόνα που βλέπουμε στους σταθμούς πάρκινγκ της Ολυμπίας Οδού και τι είναι η πολυσυζητημένη «λευκή άσφαλτος» στον πιο πράσινο αυτοκινητόδρομο της χώρας; Η Ολυμπία Οδός απαντά σε αυτά τα ερωτήματα και ταυτόχρονα στις επιταγές της σύγχρονης εποχής, αξιοποιώντας την Τεχνητή Νοημοσύνη αλλά και την πολύτιμη τεχνογνωσία της στις βιώσιμες οδικές υποδομές.
Αν η ασφάλεια και η οδηγική άνεση αποτελούν κύριο μέλημα των κεντρικών οδικών αρτηριών της Ελλάδας, η Ολυμπία Οδός θέτει έναν εξίσου σημαντικό στρατηγικό στόχο, αυτόν της βιωσιμότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος, υποσχόμενη να επιτύχει το στόχο του μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος πολύ νωρίτερα από το 2030.
Ήδη από το 2017, η Ολυμπία Οδός εφαρμόζει πρωτοποριακά προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος και την αναβάθμιση της ταξιδιωτικής εμπειρίας των οδηγών, με στόχο την εμπροσθοβαρή ελαχιστοποίηση του αποτυπώματος άνθρακα από τις δραστηριότητές της.
Τρία βήματα για μηδενικές εκπομπές
Το πρώτο βήμα έγινε με την αντικατάσταση των συμβατικών φωτιστικών με νέα, τεχνολογίας LED, σε 17 σήραγγες κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου.
Η ενέργεια αυτή απέφερε άμεσα εξοικονόμηση ενέργειας κατά 50%, ποσοστό το οποίο ανέβηκε ήδη στο 60% με την ολοκλήρωση του δεύτερου σταδίου που αφορά την αλλαγή του συμβατικού φωτισμού στις υπόλοιπες σήραγγες και τα ανοικτά τμήματα του δρόμου. Ενώ από το 2019, η Ολυμπία Οδός εξασφαλίζει πιστοποιητικά πράσινης ενέργειας για την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος του αυτοκινητόδρομου.
Στην ίδια κατεύθυνση, ακολούθησε η εφαρμογή «έξυπνων» φωτιστικών LED κατά μήκος των ανοικτών τμημάτων του αυτοκινητόδρομου.
Το σύστημα Προσαρμοστικού Φωτισμού «Adaptive Lighting», προβλέπει, πέρα από την αντικατάσταση των συσκευών φωτισμού με νέες LED, την ανάπτυξη τεχνολογίας Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) που επιτρέπει τη μείωση κατανάλωσης ενέργειας, προσαρμόζοντας την ένταση φωτισμού στις συνθήκες κυκλοφορίας.
Μέχρι το 2025, η Ολυμπία Οδός θα είναι ένας 100% «LED αυτοκινητόδρομος», με εξοικονόμηση περίπου 55% περισσότερο σε σύγκριση με τον συμβατικό φωτισμό νατρίου.
Επόμενο βήμα, η εγκατάσταση «φωτοβολταϊκών πάρκων» κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου. Αφορά τον στόχο αυτο-παραγωγής -μειωμένης πλέον- ενέργειας που απαιτεί η υποδομή για τη λειτουργία της, μέσω διασυνδεδεμένων με τον αυτοκινητόδρομο διατάξεων πολλαπλών φωτοβολταϊκών κυττάρων που κατασκευάζονται σε 13 σημεία κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου.
Η ενέργεια που θα παράγεται είναι περίπου 10MWp. Με την ολοκλήρωση του έργου, θα φτάσει πολύ κοντά στο στόχο μηδενισμού του ενεργειακού αποτυπώματος.
«Λευκή άσφαλτος» και νερό… από τον αέρα
Ταυτόχρονα, υλοποιούνται και άλλα έργα με σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Μία από τις πιο εντυπωσιακές πρωτοβουλίες της Ολυμπίας Οδού είναι η εφαρμογή ανοιχτόχρωμης επικάλυψης οδοστρώματος στη σήραγγα ΘΗΣΕΑΣ στην Κακιά Σκάλα.
Η «λευκή άσφαλτος» απαιτεί χαμηλότερο επίπεδο φωτισμού στη σήραγγα, συνεπώς μικρότερη κατανάλωση ενέργειας και χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ενώ κάνει την οδήγηση πιο εύκολη και ξεκούραστη.
Ένα ακόμα επιτυχημένο πρόγραμμα «ορθής χρήσης των φυσικών πόρων», ωστόσο, είναι το Water from the Air, με το οποίο συλλέγεται νερό από την υγρασία του αέρα, φιλτράρεται ενδελεχώς, εμπλουτίζεται και τελικά παράγει φρέσκο πόσιμο νερό για τους ταξιδιώτες.
Το σύστημα έχει εγκατασταθεί σε 11 parking κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου από την Ελευσίνα έως την Πάτρα και είναι ακριβώς αυτό που συμβολίζει το εικαστικό με την τεράστια γαλάζια σταγόνα που αντικρίζουμε στον τοίχο των κτιρίων στάθμευσης, παραπλεύρως του αυτοκινητόδρομου.
Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί και στην πολυαναμενόμενη Πατρών–Πύργου, όπως και όλες οι άλλες καινοτομίες του αυτοκινητόδρομου.
Επενδύοντας στην ηλεκτροκίνηση
Καθώς η ηλεκτροκίνηση είναι ο επόμενος στόχος-πρόκληση στις οδικές υποδομές με το δίκτυο σταθμών φόρτισης στους αυτοκινητόδρομους να αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τους οδηγούς ώστε να αρχίσουν να επενδύουν σε εξηλεκτρισμένα οχήματα, η Ολυμπία Οδός έχει προβλέψει και γι’ αυτό.
Ήδη σε 24 σημεία κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου λειτουργούν ταχυφορτιστές, με μέγιστη απόσταση μεταξύ δύο σημείων φόρτισης τα 100 χιλιόμετρα.
Οι φορτιστές βρίσκονται σε Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών έτσι ώστε οι οδηγοί να μπορούν να επωφεληθούν από μια μεγάλη γκάμα υπηρεσιών κατά τη διάρκεια του χρόνου φόρτισης.
Στόχος είναι ο αριθμός φορτιστών τον επόμενο χρόνο να αυξηθεί σε 64, με την εγκατάσταση 40 επιπλέον φορτιστών σε 9 Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών, μειώνοντας τη μέγιστη απόσταση μεταξύ δύο σημείων φόρτισης σε λιγότερο από 50 χιλιόμετρα.
ΑΙ και IoT στην υπηρεσία των αυτοκινητιστών
Οι πράσινες ενέργειες της Ολυμπίας Οδού, έχουν θετικό αντίκτυπο όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην οδηγική ασφάλεια, στην άνεση πλοήγησης και στο κόστος χρήσης του αυτοκινητοδρόμου, αξιοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες.
Και αν η ΑΙ εφαρμογή Adaptive Lighting, είναι μία από αυτές, αξίζει να σημειωθεί ακόμη ότι η Ολυμπία Οδός είναι ο πρώτος και μόνος αυτοκινητόδρομος που εφάρμοσε τη χιλιομετρική χρέωση μέσω του πομποδέκτη ΟΛΥΜΠΙΑ PASS Hybrid, εγκατέστησε POS στις 92 λωρίδες Αυτόματων Μηχανημάτων Πληρωμής και προσέφερε δωρεάν σε όλους, συνδρομητές και μη, την εφαρμογή Olympia Odos mobile App με μια ολοκληρωμένη σουίτα «έξυπνων» υπηρεσιών, την πιο εξελιγμένη στη χώρα.
Ειδικά σε ό,τι αφορά στη Χιλιομετρική Χρέωση, η εφαρμογή στηρίζεται σε τεχνολογία «ελεύθερης ροής», που συμβάλλει εκτός των άλλων και στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των οχημάτων.
Σταθερά προσανατολισμένη σε τεχνολογίες που αναβαθμίζουν τις υποδομές και τις υπηρεσίες της και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών, η Ολυμπία Οδός έχει επίσης αναπτύξει το καινοτόμο πρόγραμμα SMART TUNNEL. Το πρόγραμμα χρησιμοποιεί το Ιnternet οf Τhings (ΙοΤ) για τη real-time παρακολούθηση της λειτουργικής κατάστασης του εξοπλισμού των σηράγγων.
Το εργαλείο MIRANDA παράλληλα παρακολουθεί την ποιότητα του οδοστρώματος, ενώ το λογισμικό Pavement Management Tool προβλέπει τη λειτουργική και δομική κατάσταση του οδοστρώματος και σχεδιάζει τεχνικές παρεμβάσεις.
Η Ολυμπία Οδός, ως υπεύθυνος κοινωνικός εταίρος, έχει καταφέρει να ταυτίσει την ανάπτυξή της με τη βιωσιμότητα υλοποιώντας πρωτοβουλίες προστιθέμενης αξίας για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Οι πρωτοβουλίες της Ολυμπίας Οδού ευθυγραμμίζονται με την περιβαλλοντική στρατηγική του κύριου μετόχου της, VINCI Highways, που προωθεί «πράσινες» οδικές μεταφορές σε 15 χώρες.
Το σημαντικότερο όμως, είναι ότι το δίκτυο της Ολυμπίας Οδού, θα είναι το πρώτο μεταξύ των χωρών αυτών που θα πιάσει τον στόχο του μηδενισμού του ανθρακικού αποτυπώματος, νωρίτερα από το 2030, με τις επιβεβαιωμένες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο ακόμη και εντός του 2025.
