Σε προηγούμενo κείμενό μας («Μάρτα Μέσαρος: Η πρώτη που κινηματογράφησε τη γέννηση ενός μωρού») είχαμε παραλληλίσει την καλλιτεχνική δημιουργία με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό: έως την τελική δημιουργία του έργου το άτομο που δημιουργεί, κυοφορεί την ιδέα και στο τελικό στάδιο γεννιέται το έργο.
Φέρνοντας τον παραλληλισμό αυτό στην 7η Τέχνη και τη διαδικασία της κινηματογράφησης, παρομοιάζουμε το φιλμ με τον ομφάλιο λώρο, την κάμερα με τη μήτρα και την ταινία με το βρέφος. Έναν τοκετό αφορούσε και μία από τις πρώτες ταινίες του κινηματογράφου. Ξεφυλλίζοντας την ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου, μαθαίνουμε ότι η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε γυναίκα ήταν βασισμένη στη δυτικο-βορειοευρωπαϊκή λαϊκή παράδοση ότι τα παιδιά βγαίνουν από τα λάχανα.
Η ταινία έφερε τον τίτλο «La Fée aux choux (The Cabbage Fairy / Η Νεράιδα με τα λάχανα)» (1896), και η γυναίκα που την σκηνοθέτησε, ήταν η Γαλλίδα Αλίς Γκι (ή Αλίς Γκι-Μπλασέ, 1873 - 1968). Διάρκειας περίπου ενός λεπτού, η ταινία της θεωρείται από τις πρώτες με υπόθεση στην ιστορία του κινηματογράφου.
A little Folklore Film treasure for #FemaleFilmmakerFriday; from the earliest days of cinema...
— Folklore Film Fans 🇺🇦 (@FolkloreFilmFes) November 12, 2021
'La Fée aux Choux / The Cabbage Fairy' (1896) dir. Alice Guy-Blaché. pic.twitter.com/Eatms60tNy
Η ίδια, εξάλλου, έχοντας παρακολουθήσει τις πρώτες κινηματογραφικές απόπειρες των αδελφών Λυμιέρ, υποστήριζε ότι ο κινηματογράφος θα είχε μεγάλη αποδοχή εάν χρησιμοποιείτο ως μέσο προβολής μυθοπλασιών· ενώ θα γινόταν ανιαρός εάν χρησιμοποιείτο μόνο ως μέσο καταγραφής σκηνών από την καθημερινή ζωή, όπως και ξεκίνησε η τέχνη του κινηματογράφου.
Δραστήρια και πρωτοπόρος, η Αλίς Γκι δεν σταμάτησε καθ’ όλη τη διάρκεια της κινηματογραφικής της πορείας να πειραματίζεται με νέες τεχνικές: τα κοντινά πλάνα, χρώμα επάνω στο φιλμ, απόπειρα δημιουργίας ταινιών με ήχο.
Μόνο που ο ήχος «πέρασε» στον κινηματογράφο στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Μέχρι τότε, η Γκι εστίαζε στις εκφράσεις των συμμετεχόντων, όπως στην ταινία της «Η Ζωή του Χριστού» (1906). Το διάρκειας 25’ φιλμ ήταν για την εποχή εκείνη σχετικά μεγάλης διάρκειας, δεδομένου ότι οι περισσότερες ταινίες διαρκούσαν μόλις μερικά λεπτά.
Ήταν επίσης από τις πρώτες κινηματογραφικές παραστάσεις της ζωής του Ιησού Χριστού σε διάφορα επεισόδια, και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλούς άλλους σκηνοθέτες, Γάλλους και Αμερικανούς.
Οι παραπάνω, όπως και η «La Esméralda» (1905, βασισμένη στο μυθιστόρημα «Η Παναγία των Παρισίων» του Βίκτωρ Ουγκώ) και το «Falling Leaves» (1912) είναι ορισμένες μόνο από τις δεκάδες ταινίες που γύρισε η Αλίς Γκι. Δυστυχώς, ελάχιστες σώζονται.
Falling Leaves (1912)
— Silent Movie GIFs (@silentmoviegifs) September 11, 2022
Directed by Alice Guy-Blaché pic.twitter.com/KyMBvuRz9L
Η γυναικεία, τρυφερή της ματιά, άγγιξε αρκετές θεματολογίες: μελόδραμα, κωμωδία, γουέστερν, ταινίες για τον Αμερικανικό Εμφύλιο, καθώς και την ταινία με αφροαμερικανικό καστ, «A Fool and His Money» (1912).
Εκτός των πρωτοποριακών τεχνικών της και της κατοχής του τίτλου της πρώτης γυναίκας κινηματογραφίστριας, η Αλίς Γκι παρήγαγε εκατοντάδες ταινίες που σημείωσαν επιτυχία, λόγω της επαγγελματικής της ενασχόλησης. Αρχικά ως στενογράφος δίπλα στον Λεόν Γκωμόν όταν άνοιξε την δική του εταιρεία εμπορίας κινηματογραφικού φιλμ.
Κατόπιν, ανέλαβε τη διοίκηση της παραγωγής των ταινιών Γκωμόν, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία, καθότι, υπό την καθοδήγησή της, η παραγωγή ταινιών της εταιρείας αυξήθηκε από 15% το 1900 σε σχεδόν 80% το 1906.
Πηγή: Twitter / TCM
Όπως αναφέρει ο Αμερικανός ιστορικός του κινηματογράφου, Άλαν Ουίλιαμς, η Αλίς Γκι «επέβλεπε την προετοιμασία των σεναρίων, των σκηνικών, των κοστουμιών καθώς και των έργων όλων των σκηνοθετών της εταιρείας. Επιπλέον, ήταν η ίδια σκηνοθέτις, πολύ συχνά σεναριογράφος». Επρόκειτο για καριέρα σπάνια για γυναίκα της εποχής της, που όμως άλλαξε άρδην αφότου μετακόμισε με το σύζυγό της, Ερμπέρ Μπλασέ, στη Νέα Υόρκη, το 1907.
Το 1910, έγινε η πρώτη γυναίκα που δημιούργησε το μεγαλύτερο προ-Χολιγουντιανό κινηματογραφικό στούντιο, το Solax, ώσπου η άνοδος του Χόλυγουντ και, η κακοδιαχείριση των οικονομικών της εταιρείας από τον σύζυγό της, είχαν ως αποτέλεσμα η Αλίς Γκι να πουλήσει την εταιρεία για να εξοφλήσει τα χρέη.
Η κινηματογραφική της καριέρα έσβησε μόλις το 1920, οπότε γύρισε την τελευταία της ταινία. Δύο χρόνια αργότερα επέστρεψε στη Γαλλία με τα δύο της παιδιά, διαζευγμένη και κατεστραμμένη οικονομικά. Παρότι πρωτοπόρος του βωβού κινηματογράφου δεν κατάφερε να εισχωρήσει ξανά στον ανδροκρατούμενο χώρο της βιομηχανίας του κινηματογράφου. Βιοπορίστηκε γράφοντας διηγήματα για παιδιά και δίνοντας διαλέξεις για τον κινηματογράφο.
Remembering director Alice Guy-Blache on her Birthday. #AliceGuyBlache
— Time For A Film (@TimeForAFilm) July 1, 2022
She was the first female film director. She was also one of the first directors to make narrative fiction films. pic.twitter.com/3Xh08xYXGB
Το όνομά της, αν και ελάχιστα γνωστό στο ευρύ κοινό, είναι εφαλτήριο για τις μετέπειτα γυναίκες κινηματογραφίστριες που χαράζουν το δικό τους μονοπάτι στην βιομηχανία του κινηματογράφου.
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Twitter / Women of HERstory: A Podcast
Διαβάστε ακόμη:
Μάρτα Μέσαρος: η πρώτη που κινηματογράφησε τη γέννηση ενός μωρού
