Έναν εικαστικό και διεπιστημονικό τρόπο προσέγγισης, εξερεύνησης και ανάγνωσης της σπουδαιότερης λυρικής τραγουδίστριας όλων των εποχών, της Μαρίας Κάλλας, προτείνει η έκθεση «Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ».
Πραγματοποιείται στο πλαίσιο εορτασμού των 100 χρόνων από τη γέννηση της σπουδαίας υψιφώνου, και εγκαινιάσθηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (2ος όροφος) και στο Φουαγέ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στις 29 Νοεμβρίου παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, και του συλλέκτη Δημήτρη Πυρομάλλη, και θα διαρκέσει έως τις 10 Ιανουαρίου 2024. Αντλεί επίσης έμπνευση από το unboxing, όπως αυτό έγινε δημοφιλές μέσα από ψηφιακές κοινότητες
Η έκθεση διατηρεί την αίσθηση ενός ανοικτού αρχείου στο οποίο η επιμελητική ομάδα προσκαλεί εικαστικούς, συντηρητές, αρχειονόμους και ερευνητές να δουλέψουν και να ανοίξουν κουτιά του αρχείου, προκειμένου να ανακαλύψουν ιστορίες, μνήμες, αντικείμενα, την ίδια τη διάσημη καλλιτέχνιδα, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους ακόμα εμπνέει στο σύγχρονο πεδίο έρευνας, μελέτης και δημιουργίας.
Η δημιουργία ενός ανοικτού αρχείου έγκειται ακριβώς στη δυνατότητα πρόσβασης που έχει το κοινό στα τεκμήρια, στις προσεγγίσεις αλλά και στις αφηγήσεις. Συγκεκριμένα, η έκθεση φέρνει στο προσκήνιο πρακτικές αρχειοθέτησης, συντήρησης και τεκμηρίωσης που έχουν αποτελέσει σημαντικό κομμάτι του σχεδιασμού και της οργάνωσης του Unboxing Callas.
Από την έκθεση «Unboxing Callas». Φωτ.: Βαλέρια Ισάεβα. Πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Στον 2ο όροφο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος εκτίθενται το σύνολο της συλλογής του Δημήτρη Πυρομάλλη –περίπου 4.000 δίσκους βινυλίου, 6.000 CD, εκατοντάδες βιβλία, αποκόμματα εφημερίδων, περιοδικές εκδόσεις, χιλιάδες φωτογραφίες, αυτόγραφα, ιδιόγραφα, γραμματόσημα, μετάλλια, αλλά και προσωπικά της είδη, ντοκουμέντα από το Ιστορικό Αρχείο της ΕΛΣ, στο οποίο πλέον ανήκει και το φωτογραφικό υλικό του Κλεισθένη Δασκαλάκου –που σχετίζεται με τις παραστάσεις που έδωσε η Μαρία Κάλλας με την ΕΛΣ στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, τη «Νόρμα» (1960) και τη «Μήδεια» (1961)–, ντοκουμέντα από τα αρχεία των Λεωνίδα Ζώρα και Αχιλλέα Μαμάκη, αλλά και ενδυματολογικό υλικό που σχετίζεται με παραστάσεις της Μαρίας Κάλλας στην Ελλάδα από το Βεστιάριο της ΕΛΣ.
Πλάι στο αρχειακό υλικό παρουσιάζονται πρωτότυπα εικαστικά έργα, εμπνευσμένα από τη συλλογή του Δημήτρη Πυρομάλλη, των σύγχρονων καλλιτέχνιδων και καλλιτεχνών Μαρίας Βαρελά, Παναγιώτη Ευαγγελίδη, Πέτρου Ευσταθιάδη, Ελευθερίας Κοτζάκη, Χρυσάνθης Κουμιανάκη, Αγγελικής Μπόζου, Λυκούργου Πορφύρη, Πάνου Προφήτη και Μάριου Σταμάτη, ο οποίοι κλήθηκαν να εξερευνήσουν, να προσαρμόσουν και να επαναπροσδιορίσουν το αρχειακό υλικό, σε μια προσπάθεια να προσφέρουν μια πιο ελεύθερη και υποκειμενική μορφή γνώσης.
Στο ισόγειο του Φουαγέ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζεται ένα πρωτότυπο εικαστικό έργο του Αλέξη Φιδετζή και της Μαλβίνας Παναγιωτίδη.
Από την έκθεση «Unboxing Callas». Φωτ.: Βαλέρια Ισάεβα. Πηγή φωτ.: ΕΛΣ
* Η έκθεση «Unboxing Callas: Mια αρχειακή εξερεύνηση στη συλλογή Πυρομάλλη και το αρχείο της ΕΛΣ» αποτελεί μέρος του αφιερωματικού προγράμματος της ΕΛΣ για τα εκατό χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας και πραγματοποιείται στο πλαίσιο του επετειακού έτους UNESCO Μαρία Κάλλας 2023 του Υπουργείου Πολιτισμού. Καλλιτεχνική επιμέλεια Προγράμματος Έτους Κάλλας ΕΛΣ: Γιώργος Κουμεντάκης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΕΛΣ.
Η υλοποίηση της έκθεσης γίνεται σε συνεργασία με τον ATOPOS cvc και το πρόγραμμα Atopos Unbound, καθώς και με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Για την έκθεση συνεργάστηκαν οι Στέφη Στούρη (συνεργάτιδα επιμέλειας), Δημήτρης Πυρομάλλης (σύμβουλος), Σοφία Κομποτιάτη (επιστημονική επιμέλεια) και Σοφία Θεοδωράκη (συντονισμός παραγωγής).
Κεντρική φωτ.: Από την έκθεση «Unboxing Callas». Φωτ.: Βαλέρια Ισάεβα. Πηγή φωτ.: ΕΛΣ
