Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αναπτύσσεται στο κόλον, το οποίο αποτελεί και το μεγαλύτερο μέρος του παχέος εντέρου. Καρκίνος, ωστόσο, μπορεί να αναπτυχθεί, και στον ορθό, το τελικό ευθύ τμήμα του παχέος εντέρου που καταλήγει στον πρωκτό και για το λόγο αυτό η πιο σωστή ορολογία είναι ορθοκολικός καρκίνος.
Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι μία μορφή καρκίνου που αναπτύσσεται στο κόλον ή στο ορθό, τα οποία αποτελούν τμήμα του πεπτικού συστήματος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο ορθοκολικός καρκίνος αποτελεί την τρίτη πιο συχνά διαγνωσμένη μορφή καρκίνου. Το 2020, υπολογίζεται ότι διαγνώστηκαν σχεδόν 1.931.000 νέα περιστατικά, ενώ η νόσος αποτελεί τη δεύτερη κύρια αιτία θανάτου λόγω καρκίνου σε άνδρες και γυναίκες μαζί.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Η ακριβής αιτιολογία της ανάπτυξης του ορθοκολικού καρκίνου δεν είναι γνωστή. Ωστόσο, έχουν εντοπιστεί κάποιοι παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, χωρίς να σημαίνει πως μεμονωμένα μπορεί να αποτελέσουν την αιτία. Αυτό σημαίνει πως κάποιοι άνθρωποι με αυτούς τους παράγοντες κινδύνου μπορεί να μην αναπτύξουν ποτέ καρκίνο, ενώ κάποιοι άλλοι χωρίς κανέναν από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου μπορεί να αναπτύξουν καρκίνο.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται συχνότερα ως σποραδική νόσος, που σημαίνει ότι δεν σχετίζεται με κληρονομικά γονίδια τα οποία ενέχουν κίνδυνο για αυτόν τον τύπο καρκίνου. Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Γήρανση
- Παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής:
Διατροφή: η διατροφή είναι ο πιο σημαντικός περιβαλλοντικός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Μια δίαιτα πλούσια σε κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας (μοσχάρι, αρνί ή χοιρινό, αλλαντικά, λουκάνικο), με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ή/και χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μπορεί να αυξήσει το κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ είναι επίσης παράγοντας κινδύνου.
- Παχυσαρκία
- Καθιστικός τρόπος ζωής
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
- Κάπνισμα
- Προηγούμενο ιστορικό πολυπόδων του παχέος εντέρου.
- Προηγούμενο ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά και άλλων τύπων καρκίνου.
Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου όπως η νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα.
Οικογενειακό ιστορικό: περίπου το 20% των καρκίνων του παχέος εντέρου εμφανίζονται σε οικογενειακό πλαίσιο. Εάν ένας συγγενής πρώτου βαθμού έχει καρκίνο του παχέος εντέρου, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου διπλασιάζεται. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικά γονίδια ή σε κοινούς περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Τα κύρια συμπτώματα ενός πρώιμου ορθοκολικού όγκου είναι συχνά ασαφή. Επιπλέον, τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στο πλαίσιο άλλων, μη κακοήθων ιατρικών καταστάσεων και επομένως δεν είναι ειδικά για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Σε πολύ πρώιμο στάδιο, οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου δεν προκαλούν κανένα έντονο σύμπτωμα.
Τα πιο κοινά συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού περιλαμβάνουν:
- Πόνο στο στομάχι
- Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (δυσκοιλιότητα ή διάρροια)
- Αίμα στις κενώσεις
- Αίσθημα αδυναμίας ή κούρασης
- Χαμηλό επίπεδο σιδήρου, συνήθως με αναιμία (σιδηροπενική αναιμία)
- Μαύρα ή σκουρόχρωμα κόπρανα
Η νέα θεραπεία
Η Bristol Myers Squibb έλαβε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab για την πρώτης γραμμής θεραπεία ενήλικων ασθενών με μεταστατικό ορθοκολικό καρκίνο, με υψηλή μικροδορυφορική αστάθεια ή ανεπάρκεια επιδιόρθωσης αταίριαστων ζευγών βάσεων
Η έγκριση βασίζεται σε αποτελέσματα της κλινικής μελέτης Φάσης 3 CheckMate -8HW, στο πλαίσιο της οποίας το συνδυαστικό σχήμα διπλής ανοσοθεραπείας του nivolumab με ipilimumab κατέδειξε στατιστικά σημαντική και κλινικά ουσιαστική μείωση του κινδύνου εξέλιξης της νόσου ή θανάτου σε σύγκριση με χημειοθεραπεία της επιλογής του ερευνητή.
Χάρη σε αυτή την έγκριση, ο συνδυασμός nivolumab με ipilimumab είναι η πρώτη θεραπεία διπλού αναστολέα σημείου ελέγχου, η οποία εγκρίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την πρώτης γραμμής θεραπεία του μεταστατικού ορθοκολικού καρκίνου με υψηλή μικροδορυφορική αστάθεια ή ανεπάρκεια επιδιόρθωσης αταίριαστων ζευγών βάσεων.
Η Bristol Myers Squibb ανακοίνωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab για την πρώτης γραμμής θεραπεία ενήλικων ασθενών με ανεγχείρητο ή μεταστατικό ορθοκολικό καρκίνο με υψηλή μικροδορυφορική αστάθεια (MSI-H) ή ανεπάρκεια επιδιόρθωσης αταίριαστων ζευγών βάσεων (dMMR).
Ανάγκη για νέες θεραπευτικές επιλογές
«Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου λόγω καρκίνου στην Ευρώπη και οι ασθενείς έχουν ανάγκη από νέες θεραπευτικές επιλογές που καθυστερούν την εξέλιξη της νόσου. Περίπου το 5-7% των ασθενών με μεταστατικό ορθοκολικό καρκίνο εμφανίζουν όγκους με υψηλή μικροδορυφορική αστάθεια (MSI-H) ή ανεπάρκεια επιδιόρθωσης αταίριαστων ζευγών βάσεων (dMMR) και οι συγκεκριμένοι ασθενείς έχουν λιγότερες πιθανότητες να ωφεληθούν από τη συμβατική χημειοθεραπεία, ενώ η πρόγνωσή τους είναι συνήθως δυσμενής», δήλωσε η Dana Walker, M.D., M.S.C.E., αντιπρόεδρος, επικεφαλής του παγκόσμιου προγράμματος ανάπτυξης του nivolumab της Bristol Myers Squibb. «Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έγκριση του συνδυασμού nivolumab με ipilimumab αποτελεί σημαντικό ορόσημο για αυτόν τον πληθυσμό ασθενών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και υπογραμμίζει τη δέσμευσή μας για τη διεύρυνση των θεραπευτικών επιλογών».
Η απόφαση βασίζεται σε αποτελέσματα από την κλινική μελέτη CheckMate -8HW, τα οποία παρουσιάστηκαν σε ιατρικά συνέδρια στη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Τα εν λόγω δεδομένα αποτέλεσαν τη βάση για την υποβολή του σχετικού φακέλου στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Στη μελέτη, ο συνδυασμός nivolumab με ipilimumab κατέδειξε στατιστικά σημαντική και κλινικά ουσιαστική βελτίωση στο διπλό πρωτεύον καταληκτικό σημείο της επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS) και μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου ή θανάτου κατά 79%, σε σύγκριση με χημειοθεραπεία επιλογής του ερευνητή, όπως αξιολογήθηκε από την ανεξάρτητη κεντρική αξιολόγηση (BICR). Το προφίλ ασφάλειας για τον συνδυασμό διπλής ανοσοθεραπείας ήταν συμβατό με δεδομένα που είχαν αναφερθεί στο παρελθόν και διαχειρίσιμο με τα καθιερωμένα πρωτόκολλα, χωρίς να εντοπιστούν νέα σήματα ασφάλειας.
Η έγκριση του συνδυασμού nivolumab με ipilimumab από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρώτης γραμμής θεραπεία ενήλικων ασθενών με ανεγχείρητο ή μεταστατικό ορθοκολικό καρκίνο με υψηλή μικροδορυφορική αστάθεια (MSI-H) ή ανεπάρκεια επιδιόρθωσης αταίριαστων ζευγών βάσεων (dMMR) έχει ισχύ στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στην Ισλανδία, στο Λιχτενστάιν και στη Νορβηγία. Πέρα από την έγκριση για τον ορθοκολικό καρκίνο, θεραπευτικές επιλογές με βάση το nivolumab είναι, επίσης, εγκεκριμένες για την αντιμετώπιση πολλαπλών τύπων καρκίνου στην ΕΕ.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης
Με διάμεση παρακολούθηση περίπου 31,5 μηνών, τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης CheckMate- 8HW έδειξαν:
• Επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS, διπλό πρωτεύον καταληκτικό σημείο): Ο συνδυασμός nivolumab με ipilimumab μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου ή θανάτου κατά 79%. Δεν επιτεύχθηκε διάμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS) στην ομάδα θεραπείας με τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab (95% CI: 38,4-Μη αξιολογήσιμο) έναντι 5,9 μηνών στο σκέλος της χημειοθεραπείας (95% CI: 4,4-7,8). Παρατηρήθηκε το σταθερό όφελος της επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS) σε όλες τις προκαθορισμένες υποομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών με μεταλλάξεις KRAS ή NRAS και εκείνων με μεταστάσεις στο ήπαρ, στον πνεύμονα ή στο περιτόναιο κατά την έναρξη της μελέτης.
• Ασφάλεια: Το προφίλ ασφάλειας για τον συνδυασμό διπλής ανοσοθεραπείας nivolumab με ipilimumab ήταν συμβατό με δεδομένα που είχαν αναφερθεί στο παρελθόν και διαχειρίσιμο με τα καθιερωμένα πρωτόκολλα, χωρίς να εντοπιστούν νέα σήματα ασφάλειας. Ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με τη θεραπεία Βαθμού 3/4 εμφανίστηκαν στο 23% των ασθενών στην ομάδα θεραπείας με τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab και στο 48% των ασθενών στην ομάδα θεραπείας με χημειοθεραπεία. Διακοπή θεραπείας λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών οποιουδήποτε βαθμού που σχετίζονται με τη θεραπεία εμφανίστηκε στο 17% στην ομάδα θεραπείας με τον συνδυασμό nivolumab με ipilimumab και στο 32% των ασθενών στην ομάδα θεραπείας με χημειοθεραπεία.
